Περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Τι ρόλο μπορεί να παίξουν οι πολιτισμικοί οργανισμοί σε αυτό τον αγώνα; Ένα υβριδικό συμπόσιο, με σπουδαίες συμμετοχές από τα πεδία των τεχνών, του πολιτισμού και της περιβαλλοντικής πολιτικής, με ομιλίες, πάνελ συζητήσεων και ένα οπτικοακουστικό πρόγραμμα, με ταινίες, ντοκιμαντέρ, βίντεο και ηχητικά καλλιτεχνικά έργα, αναζητά απαντήσεις και βέλτιστες πρακτικές για ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Δύο μέρες μετά την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5 Ιουνίου), η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση ανοίγει την κουβέντα για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και τη θέση των πολιτιστικών οργανισμών σε αυτό τον αγώνα, στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση, με το υβριδικό συμπόσιο Climate Culture, από τις 7 Ιουνίου έως τις 4 Ιουλίου 2021. Πώς πρέπει να λειτουργούν σε όλα τα επίπεδα οι πολιτιστικοί οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε μια εποχή στην οποία η ανθρώπινη επιρροή στο κλίμα και το οικοσύστημα γίνεται ραγδαία καταστροφική; Έχουν τη δύναμη να φέρουν την αλλαγή; Το περιβάλλον και η προστασία του είναι και θέμα πολιτισμού.
Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος βιωσιμότητας που η Στέγη ανέπτυξε σε συνεργασία με το Julie’s Bicycle –μια φιλανθρωπική οργάνωση με έδρα το Λονδίνο, η οποία υποστηρίζει τη δημιουργική κοινότητα να δράσει για την κλιματική και την περιβαλλοντική κρίση– παρουσιάζει τώρα μια σημαντική εκδήλωση για τον ρόλο που μπορούν και οφείλουν να παίξουν οι πολιτιστικοί οργανισμοί στην επείγουσα κλιματική συγκυρία. Καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί, ακτιβιστές, σχεδιαστές πολιτικής και επαγγελματίες του πολιτιστικού χώρου παίρνουν μέρος σε ένα διεπιστημονικό συμπόσιο που, εξαιτίας των συνθηκών, αναβλήθηκε πέρσι. Ο χώρος του πολιτισμού χτυπήθηκε όσο λίγοι από την πανδημία. Ωστόσο, δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ μεγαλύτερη ανάγκη προκειμένου οι οργανισμοί του να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για να εμπνεύσουν την κοινωνία να αλλάξει, μέσα από τα ίδια τους τα παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών και δυνατών αφηγήσεων των έργων που παρουσιάζονται στους χώρους τους.
Ενόψει των συνεχιζόμενων περιορισμών στα ταξίδια και της ταυτόχρονης ελαχιστοποίησης του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, η Στέγη έχει οργανώσει μια υβριδική δράση αντλώντας από τα όσα μάθαμε την περασμένη χρονιά –μια δράση που θα εγείρει συζητήσεις και θα καλλιεργήσει δεξιότητες που θα χρησιμοποιήσουν άλλοι στο μέλλον–, η οποία αποτελείται από ένα διαδικτυακό συνέδριο, μια ψηφιακή έκθεση των σχετικών έργων τέχνης, όπως και μια σειρά εργαστηρίων στην Αθήνα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το ψηφιακό συμπόσιο, που θα είναι διαθέσιμο από τις 7 Ιουνίου στο YouTube Channel του ιδρύματος Ωνάση, περιλαμβάνει 4 κεντρικές ομιλίες με τη συμμετοχή σημαντικών μορφών από τα πεδία των τεχνών, του πολιτισμού και της περιβαλλοντικής πολιτικής, 4 πάνελ συζητήσεων σχετικά με τα θέματα της κλιματικής δικαιοσύνης, των περιβαλλοντικών πολιτικών, των βέλτιστων πρακτικών και του ρόλου της τέχνης στην καταπολέμηση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για το κλίμα, καθώς και ένα οπτικοακουστικό πρόγραμμα, στο οποίο θα παρουσιαστούν σχετικές με το θέμα ταινίες, ντοκιμαντέρ, βίντεο και ηχητικά καλλιτεχνικά έργα.
Συντελεστές
Επιμέλεια: Χρήστος Καρράς, Ιφιγένεια Ταξοπούλου, Πάσκουα Βοργιά
Συντονισμός παραγωγής: Πάσκουα Βοργιά
Επεξεργασία περιεχομένου: Κωνσταντίνα Μελαχροινού
Διαδικτυακή έκθεση: συνεπιμέλεια της Ιωάννας Ζούλη
Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, σε συνεργασία με το Julie’s Bicycle
Με την υποστήριξη: The British Council
Climate Culture: Πολιτικές μετάβασης προς ένα βιώσιμο πολιτιστικό οικοσύστημα
Δευτέρα 7 Ιουνίου 2021 | 12:00
Βιώσιμη ανάπτυξη, πολιτικές και συστήματα, και παραγωγή τέχνης. Μπορούν οι τρέχουσες πολιτικές να διαχειριστούν την κλιματική κρίση και την παγκόσμια ανισότητα;
Ομιλητές:
Nancy Duxbury, Ανώτερη Ερευνήτρια στο Κέντρο Κοινωνικών Μελετών του Πανεπιστημίου της Κούιμπρα
Robert Palmer, Διεθνής Πολιτιστικός Εμπειρογνώμονας, πρώην Διευθυντής Πολιτισμού και Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς του Συμβουλίου της Ευρώπης
Anaïs Roesch, Υπεύθυνη πρότζεκτ – Πολιτιστικού τομέα, Κλίμα και Ενέργεια, The Shift Project
Συντονίστρια: Alison Tickell, Ιδρύτρια και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Julie’s Bicycle
KEYNOTE 1:
Alison Tickell, Ιδρύτρια και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Julie’s Bicycle
«Από τις πολιτικές στην πρακτική: Σημειώσεις από το πεδίο»
Οπτικοακουστικό πρόγραμμα, 7-13 Ιουνίου 2021
– Ana Vaz & Tristan Bera, A Film, Reclaimed
2015 | Διάρκεια: 19΄36΄΄ | Dolby Digital 5.1
– Ursula Biemann, Subatlantic
2015 | Διάρκεια: 11´ | Video Essay
– Michele Koppes & Susie Ibarra, Water Rhythms: Listening to Climate Change
2021 | Διάρκεια: 26΄12΄΄ | Podcast
Climate Culture: Η κλιματική δικαιοσύνη ως θεμέλιο για ένα βιώσιμο μέλλον
Δευτέρα 14 Ιουνίου 2021 | 12:00
Πώς η αποαποικιοποίηση συνδέεται με την κλιματική κρίση; Ποιες είναι οι κοινότητες και περιοχές που πλήττονται περισσότερο; Μία συζήτηση για την επιτακτική ανάγκη να εφαρμοστεί η κλιματική δικαιοσύνη.
Ομιλητές:
Hannah Entwisle Chapuisat, Επιμελήτρια, ειδική πολιτικών εκτοπισμού και υποψήφια διδάκτωρ, University of the Arts, Λονδίνο
Γιώργος Καλλής, Καθηγητής του Καταλανικού Ιδρύματος Ερευνών και Προηγμένων Μελετών (ICREA), στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (ICTA/UAB)
Farhana Yamin, Περιβαλλοντική δικηγόρος, ειδική πολιτικών κλιματικής αλλαγής και ακτιβίστρια
Βαρόνη Lola Young, Forced Labour, Υπεύθυνη εκστρατειών και ακτιβίστρια
Συντονιστής: Χρήστος Καρράς, Εκτελεστικός Διευθυντής της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
KEYNOTE 2:
Cory Doctorow, Συγγραφέας, ακτιβιστής, δημοσιογράφος
«Η ελπίδα είναι καλύτερη από την αισιοδοξία»
Οπτικοακουστικό πρόγραμμα, 14-20 Ιουνίου 2021
– Molly Willows, Before the Wave
2015 | Διάρκεια: 24´ | Digital Film
– Κωνσταντίνα Μεσσήνη, St. Viniri – Ιερό Δάσος
2019 | Διάρκεια: 24΄24΄΄ Ι Film
– Jana Winderen, Spring Bloom in the Marginal Ice Zone
2019 | Διάρκεια: 36΄51΄΄ | Digital Audio
Climate Culture: Βέλτιστες πρακτικές στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικής οικονομίας
Τρίτη 22 Ιουνίου 2021 | 12:00
Κοινωνική ευθύνη, ακτιβισμός, οικολογική οικονομία και κυκλική μόδα. Τέσσερις διαφορετικές πρωτοβουλίες με έναν κοινό στόχο: τη διαμόρφωση μιας «πράσινης» οικολογικής συνείδησης. Το UfaFabrik, ένα ρηξικέλευθο αστικό πείραμα στο Βερολίνο· το Φεστιβάλ Βοβούσας, μια πολιτιστική και περιβαλλοντική εκδήλωση στην ορεινή ελληνική ενδοχώρα· η Reet Aus, μια designer στην αιχμή της κυκλικότητας στην Εσθονία· και η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, ένας πολιτιστικός οργανισμός σε «πράσινη μετάβαση».
Ομιλητές:
Reet Aus, Διδάκτωρ, ερευνήτρια και designer
Χρήστος Καρράς, Εκτελεστικός Διευθυντής της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Φαίδων Μουδόπουλος-:Αθανασίου, Αρχαιολόγος και επαγγελματίας σε ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς
Sigrid Niemer, Μέλος του ΔΣ του Διεθνούς Πολιτιστικού Κέντρου UfaFabrik, Βερολίνο
Συντονίστρια: Ιφιγένεια Ταξοπούλου, Γενική Γραμματέας του ευρωπαϊκού δικτύου θεάτρου mitos21 και συνεργάτιδα του Julie’s Bicycle
KEYNOTE 3:
Frances Morris, Διευθύντρια της Tate Modern
«Πολιτισμός και Κλίμα: Ξεπερνώντας τα όρια»
Οπτικοακουστικό πρόγραμμα, 22-27 Ιουνίου 2021
– John Hoskyns-Abrahall, Christopher Bamford, Robert Feldman, Michael Katz, Peter Wiesner, Circuit Earth
1971 | Διάρκεια: 43΄34΄΄ | Video (16mm Film)
– Julia & Dimitri Limpert, UfaFabrick: When a dream becomes true
2018 | Διάρκεια: 63΄ | Documentary
Climate Culture: Αφηγήματα της τέχνης έναντι της περιβαλλοντικής κρίσης
Δευτέρα 28 Ιουνίου 2021 | 12:00
Πώς αφηγούμαστε την κλιματική κρίση; Ποιες από τις ιστορίες που λέγονται μας ευαισθητοποιούν απέναντι στο περιβάλλον και πώς μία αφήγηση μπορεί τελικά να φέρει την αλλαγή;
Ομιλητές:
James Bridle, Καλλιτέχνης και συγγραφέας
Φοίβη Γιαννίση, Ποιήτρια και αρχιτέκτονας, Καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Lucia Pietroiusti, Επιμελήτρια, Γενική Οικολογία, Serpentine Galleries
Jonas Staal, Καλλιτέχνης και ερευνητής προπαγάνδας
Συντονίστρια: Δάφνη Δραγώνα, Ανεξάρτητη επιμελήτρια και συγγραφέας
Οπτικοακουστικό πρόγραμμα, 28 Ιουνίου – 4 Ιουλίου 2021
– Sophia Al-Maria, The Future was Desert (Part I & II)
2016 | Διάρκεια: 5΄17΄΄ & 4΄35΄΄ | Edition of 3 and 1 AP
– Μαρίνα Γιώτη, As to Posterity
2014 | Διάρκεια: 12΄ | Single Channel Video
– Στάθης Τσεμπερλίδης, MOA192B
2018 | Διάρκεια: 10΄ | Video
– Jacob Kirkegaard, Testimonium – Athens
2021 | οπτικοακουστικό έργο
Ανάθεση στο πλαίσιο του Borderline Festival
Fabrizio Terranova, Donna Haraway: Storytelling for Earthly Survival
2016 | Διάρκεια: 77΄ | Film HD
Ταινιοθήκη (ταράτσα ΛΑΪΣ) 28 Ιουνίου
Onassis Channel στο YouTube 4 Ιουλίου 2021 | 21:00
Ο Fabrizio Terranova, σκηνοθέτης, ακτιβιστής, δραματουργός και καθηγητής στο erg (École de recherche graphique) στις Βρυξέλλες, επισκέφτηκε τη διακεκριμένη ακαδημαϊκό στο πεδίο της επιστήμης και της τεχνολογίας, φεμινίστρια και λάτρη της επιστημονικής φαντασίας, Donna Haraway, στο σπίτι της στη Νότια Καλιφόρνια. Η Haraway είναι μια χαρισματική αφηγήτρια που οικοδομεί ένα επαναστατικό και ελπιδοφόρο σύμπαν, γεμάτο πλάσματα και φουτουριστικές μείξεις ειδών, σε μια εποχή καταστροφών. Έμεινε μαζί της, σχεδόν κυριολεκτικά, για μερικές εβδομάδες και δημιούργησε μια ιδιαίτερη ταινία, χρησιμοποιώντας ένα στήσιμο που αναδείκνυε την παιγνιώδη και πνευματώδη ευαισθησία της Haraway. Το αποτέλεσμα είναι ένα σπάνιο, ειλικρινές, ευφυές πορτρέτο μιας μοναδικής διανοήτριας.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ
Πολιτισμός είναι ο τρόπος που επιλέγουμε να ζήσουμε. Ο πολιτισμός έχει δύναμη. Είναι σε θέση να δημιουργεί τις πιο συναρπαστικές ιστορίες, ειπωμένες από διαφορετικές οπτικές γωνίες, για να ξεκινά έναν δημιουργικό διάλογο γύρω από τα πιο σημαντικά ζητήματα της εποχής μας. Το βιώσιμο μέλλον της Γης αποτελεί το σημαντικότερο από αυτά.
Η Στέγη είναι ένας από τους πρώτους πολιτιστικούς οργανισμούς στην Ελλάδα που παίρνει θέση απέναντι στην κλιματική κρίση και φροντίζει να μειώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Αυτή η στάση προκύπτει από τη βαθιά κατανόηση ότι η ενέργεια και το νερό που καταναλώνει, καθώς και τα απορρίμματα που παράγει η λειτουργία της, δεν εξαφανίζονται με κάποιον μαγικό τρόπο, αλλά έχουν άμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Φροντίζει λοιπόν να παρέχει υπηρεσίες που επιβαρύνουν στον μικρότερο δυνατό βαθμό τη Γη, ενώ επικοινωνεί τις ορθές περιβαλλοντικές πρακτικές που υιοθετεί στους ανθρώπους της: το προσωπικό της, την καλλιτεχνική κοινότητα και τους διεθνείς πολιτιστικούς φορείς, το κοινό της και τους προμηθευτές με τους οποίους συνεργάζεται. Η Στέγη έχει αναλάβει τη δέσμευση να ενσωματώσει τη βιωσιμότητα σε όλες τις δραστηριότητές της, σε όλα τα επίπεδα. Αυτό περιλαμβάνει και τη συνεισφορά στην κοινωνική ευαισθητοποίηση, την ανάπτυξη σωστών πρακτικών μέσω της εκπαίδευσης και των τεχνών, αλλά και τη συνεργασία με τους περιβαλλοντικά ενεργούς ανθρώπους και οργανισμούς σε όλο τον κόσμο.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του κεντρικού προγραμματισμού της, και σε συνεργασία με διεθνείς φορείς, η Στέγη έχει διοργανώσει μια σειρά από εκδηλώσεις και δράσεις για θέματα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, όπως η ανακύκλωση, η διαχείριση απορριμμάτων και η αειφορία.
ONASSIS STEGI GREEN HANDBOOK
Τα τελευταία χρόνια, στη Στέγη γίνεται προσπάθεια ώστε να περιοριστεί το ενεργειακό αποτύπωμα του κτιρίου. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε το Onassis Stegi Green Handbook που περιλαμβάνει όλες τις πράσινες δράσεις της Στέγης, παραστάσεις, εκθέσεις, φεστιβάλ και μουσικά projects του καλλιτεχνικού προγραμματισμού που έχουν πράσινη θεματική, αλλά και μια ενότητα με χρήσιμες συμβουλές προς τους ανθρώπους της Στέγης για να γίνει το κτίριο πιο πράσινο.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Michele Koppes & Susie Ibarra, Water Rhythms: Listening to Climate Change © Rajesh Kumar Singh