Cruel tutelage: Έκθεση του Αντώνη Χαλυβίδη στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών

Συγκεκριμένα, στην έκθεση θα παρουσιασθεί μια σειρά εννέα γλυπτών στην οποία  ο εικαστικός Αντώνης Χαλυβίδης εξερευνά απαξιωμένες βιομηχανικές μορφολογίες τις οποίες απαλλάσσει  από την οποιαδήποτε χρηστική τους διάσταση αναδεικνύοντας την αισθητική τους αξία αποσταγμένη. Ταυτόχρονα όμως, όπως υποδηλώνει και ο τίτλος της έκθεσης και σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του εικαστικού:

“η κριτική σκέψη εξυπηρετεί την ανάγκη μου για διαρκή τροφοδότηση του νου. Με ετερόκλητου εύρους εμπειρίες ζωής, στις οποίες κυριάρχησε μια ατμόσφαιρα συνεχούς διδαχής, διοχετεύω πλέον τις μνήμες από αυτές τις εμπειρίες σε μια γενεσιουργό δράση”.

Όταν πρωτοδεί κανείς τα έργα του Αντώνη Χαλυβίδη, φτιαγμένα από κατεξοχήν βιομηχανικά υλικά, ίσως βιαστεί να τα κατατάξει στην κατηγορία των μοντέρνων γλυπτών. Κοιτάζοντάς τα όμως προσεκτικότερα θα διαπιστώσει ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει και ότι στην πραγματικότητα οι αναγνώσεις τους κινούνται σε πολλαπλά, διαφορετικά και όχι κατανάγκην συμβατά, επίπεδα.

Εκ πρώτης πρόκειται για γλυπτά κινητικά: Στο Victoire, μια άλλη εκδοχή της Νίκης της Σαμοθράκης, η κίνηση είναι κυματοειδής. Στο Αγάπη μόνο, η κίνηση των χαρτονομισμάτων σε σχήμα καρδιάς γίνεται πρόσκληση: «Φέρε τα λεφτά!». Όσο για το Pet alarm, το γλυπτό εσωτερικού χώρου που ο καλλιτέχνης προτείνει ως ιδανικό ξυπνητήρι για το αγαπημένο σας κατοικίδιο, σε αυτό η κίνηση παράγει ήχο.

Ποια είναι λοιπόν η κατεύθυνση αυτής της παράδοξης γλυπτικής; Και σε ποια σκληρή διδαχή (Cruel tutelage) αναφέρεται μέσω των γλυπτών του ο Αντ. Χαλυβίδης; Η ζωή του ιπτάμενου, ως πρώην πιλότου, είναι ένα στοιχείο που διατρέχει τα έργα του. Τη βρίσκουμε στα υλικά που χρησιμοποιεί (μέρη κινητήρα jet), στις φόρμες, στην αίσθηση. Η Ιπτάμενη ζωή αναφέρεται στην αντιφατικότητα της ζωής του πιλότου, μιας ζωής που κινείται ανάμεσα στο glamour (επιχρυσωμένα πτερύγια) και τη θυσία.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, λοιπόν, βρίσκεται ο συμβολισμός, ενισχυμένος όμως με μια γερή δόση χιούμορ. Η ματιά του Αντ. Χαλυβίδη εντοπίζει απλές καθημερινές πρακτικές που περνούν απαρατήρητες, τις οποίες αναδεικνύει με παράδοξο τρόπο –Αλήθεια εσείς έχετε μηχανή χαϊδέματος για την εικόνα σας ή μόνο την φιλάτε; (Καλλιπάρθενος). Είναι αυτό το ιδιότυπο χιούμορ, η ιστορία που κρύβεται πίσω από κάθε τίτλο και κάθε γλυπτό, που φέρνει τον Χαλυβίδη πολύ κοντύτερα στη σύγχρονη αισθητική καλλιτεχνών όπως ο Duchamp ή ο Nauman, παρά σε μοντέρνους κινητικούς γλύπτες. Γιατί πράγματι ο Χαλυβίδης παίζει εξίσου με τα υλικά όσο και με τη γλώσσα. Το Real Gone (= φευγάτος) αναφέρεται τόσο στον αέρα όσο και σε μια φευγαλέα ιδέα*, ενώ το Recruitement οπτικοποιεί τη διαδικασία στρατολόγησης, μια διαδικασία κατά την οποία οι υποψήφιοι περνούν από κόσκινο, από μεγενθυτικό φακό, προκειμένου να επιλεχθούν οι κατάλληλοι.

Τέλος, σ’ ένα τρίτο αλλά εξίσου σημαντικό επίπεδο, η δουλειά του Χαλυβίδη δοξάζει την ομορφιά της μηχανής, επιχειρώντας να ξαναβρεί σε αυτήν την αρμονία της φύσης. Η κίνηση των γλυπτών του Χαλυβίδη είναι μια κίνηση οργανική, όχι μηχανική, κίνηση που κάνει τα γλυπτά του να μοιάζει ότι αναπνέουν. Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο εικαστικός  “αναζητώ την ομορφιά σε μέρη υπεράνω υποψίας”.

* Σημ. Το εν λόγω έργο έγινε εξ αφορμής της σιδηροδρομικής ιδέας.

Η έκθεση συνοδεύεται από κείμενο της Άννας Στρούλια