Δάφνη Αγγελίδου: Αισθάνομαι ευλογημένη που ασχολούμαι με την τέχνη

Η έκθεση με τίτλο «Γεωγραφία της νύχτας» εγκαινιάζεται στις 7 Οκτωβρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 6 Νοεμβρίου. Ο τίτλος δηλώνει ότι η πλειονότητα των θεμάτων συμβαίνουν νύχτα. Πρόκειται για μια νύχτα τόσο κυριολεκτική ως φυσικό γεγονός, όσο και μεταφορική ως ανθρώπινη εσωτερική κατάσταση.

– Αρχικά, πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με τη ζωγραφική και το ψηφιδωτό; Υπήρξε κάποια στιγμή στην νεανική σας ηλικία που έπαιξε καθοριστικό ρόλο;

Υπάρχουν πραγματικά κάποιες κρυφές στιγμές και μυστικά ερεθίσματα που βρίσκονται κρυμμένα στην παιδική μας ηλικία και κάνουν κάποιους ανθρώπους να εκφράζονται διαφορετικά ,ανάλογα με τις κλίσεις και τα ταλέντα τους. Φαίνεται ότι από την αρχή ήθελα να δείξω στους άλλους την πραγματικότητα που με περιβάλλει με τον δικό μου τρόπο επικοινωνίας, με τις δικές μου εικόνες, με τα δικά μου συναισθήματα, και όλο αυτό μετατράπηκε στην αγάπη μου για την ζωγραφική. Το ψηφιδωτό ήρθε αργότερα, στα χρόνια των σπουδών μου, όταν κατάλαβα ότι ο συνδυασμός των χρωμάτων των μαρμάρων, οι μικρούλες πέτρες και τα βότσαλα από ποτάμια και θάλασσες, τα όμορφα γυαλιά και σμάλτα από την Βενετία, δημιουργούν έναν δικό τους κόσμο. Αυτός ο σιωπηλός κόσμος με «μάγεψε» και άρχισα να ανασυνθέτω τις εικόνες μου με αυτό το μέσο.

– Η νέα σας έκθεση φέρει τον τίτλο «Γεωγραφία της Νύχτας», καθώς η πλειονότητα των θεμάτων συμβαίνουν νύχτα. Τι σας ελκύει τόσο στη νύχτα;

Από το πιο απλό, μέχρι το πιο σύνθετο. Κατ’ αρχήν ήμουνα πάντα ένας άνθρωπος που τις βραδινές ώρες λειτουργούσα καλύτερα. Όλη μου η επικοινωνία, όλα τα ενδιαφέροντα πράγματα γίνονται την νύχτα. Να μην ξεχνάμε ότι έχουμε περάσει και υπέροχες, ελεύθερες εποχές που τροφοδότησαν αγαπημένες σκέψεις και πράξεις. Όταν ψάχνω ένα πλαίσιο να τοποθετήσω τους «ήρωες» των έργων μου, δεν θα μπορούσε παρά να είναι νύχτα, οι ώρες που ξυπνούν οι άνθρωποι μέσω των σκέψεων, των αισθημάτων, της επικοινωνίας μεταξύ τους, της χαράς και της λύπης, της δημιουργίας και κυρίως μέσω της μνήμης.

– Πιστεύετε πως οι άνθρωποι νιώθουμε πιο ελεύθεροι κατά την διάρκεια της νύχτας;

Δεν θα το έλεγα αυτό, όλοι είμαστε πάντα το ίδιο, δυστυχώς βαρετά προβλέψιμοι στις αντιδράσεις μας. Απλώς την ημέρα είμαστε πιο συγκρατημένοι και δείχνουμε έναν «επίσημο» εαυτό, ενώ το βράδυ δεν μπορείς να ξεγελάσεις τον εαυτό σου με ψέματα. Τουλάχιστον όχι εύκολα, αλλά ο χαρακτήρας μας, οι επιλογές μας που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ζωή μας, η τύχη που είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας, και η χαρά, η αγάπη για δημιουργία για τέχνη ή οτιδήποτε άλλο, δεν αλλάζουν.

– Καφενεία, προσόψεις σπιτιών και μεμονωμένα ή ζευγαρωμένα άτομα είναι μερικά από τα βασικά θέματα που κυριαρχούν στα έργα που θα δούμε στην έκθεση. Τι θέλετε να μεταδώσετε με αυτή σας την επιλογή;

Την επιθυμία. Την ανάγκη να αγαπάει ο καθένας μας τον εαυτό του και τους άλλους, να σέβεται τις βαθύτερες επιθυμίες του, το ένστικτό του και να μην προδίδει τα όνειρά του. Μόνο τότε είναι ικανοποιημένος , ευτυχισμένος και λιγότερο επιθετικός προς τους άλλους. Νομίζω ότι όλα τα δύσκολα αυτού του κόσμου οφείλονται στην επιθετικότητα και την απληστία.

– Πέρα από τη ζωγραφική ασχολείστε και με το ψηφιδωτό. Τι το ξεχωριστό σας κέρδισε σε αυτή την τέχνη;

Θαυμάζω την τέχνη του ψηφιδωτού, αντιμετωπίζω με δέος την ικανότητα των καλλιτεχνών διαμέσου των αιώνων, να ενώνουν μικρά πολύχρωμα πετραδάκια και να μας μεταφέρουν στις αρχαίες και βυζαντινές εποχές, να μας γνωρίσουν βασιλιάδες και αυτοκράτορες, σύγχρονες και παλαιότερες θρησκείες, τον πλούτο και την φτώχεια αυτού του κόσμου. Σήμερα, είναι ένα μοντέρνο μέσο, ιδιαίτερα αγαπητό και διαδεδομένο στις πολιτισμένες και πλούσιες χώρες, γίνονται υπέροχα και τεράστια δημόσια και ιδιωτικά έργα, σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς χώρους, σε πλατείες και σταθμούς του μετρό. Μεταφέρουν ξανά τις προτάσεις και τις ιδεολογίες των καλλιτεχνών, επειδή αυτή η πανάρχαια και δύσκολη τέχνη έχει προσαρμοστεί στην ψηφιακή εποχή με τα πίξελ της, και κατά κάποιο τρόπο μού θυμίζει τον κόσμο, ένα τεράστιο ψηφιδωτό ανθρώπων, πολιτισμών, λαών και θρησκειών. Αισθάνομαι ευλογημένη που ασχολούμαι με αυτή την τέχνη, με την τέχνη γενικότερα, γιατί η ιστορία του κόσμου γίνεται σε εμάς κατανοητή μέσω της ιστορίας της τέχνης και των πολιτισμών.

– Είστε καθηγήτρια στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Πώς βλέπετε την νέα γενιά Ελλήνων καλλιτεχνών; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη τάση στην νέα ελληνική εικαστική παραγωγή;

Η νέα γενιά των καλλιτεχνών αποτελείται από υπέροχα, φιλότιμα, ταλαντούχα παιδιά, έξυπνα και σαστισμένα από την αδιαφορία αυτού του κόσμου για ό,τι έχει πραγματική σημασία. Στην Ελλάδα ο ρόλος του καλλιτέχνη είναι πολύ δύσκολος, κανένας θεσμός δεν βοηθάει τους νέους καλλιτέχνες. Οι φοιτητές μας μου φέρνουν στο νου μια ωραία υπόσχεση ζωής. Αλλά πρέπει να περάσουν από την πρέσα, χωρίς προστασία, στοργή και καλλιέργεια, πρέπει να έχουν υπομονή, κουράγιο και βαθιά αγάπη για την τέχνη τους, να μην αποθαρρύνονται από τις οικονομικές και άλλες δυσκολίες, και να ενισχύσουν με όποιο τρόπο μπορεί ο καθένας τους την πίστη του στον εαυτό του και τους άλλους. Όλα αυτά είναι πολύ πιο δύσκολα από όσο ακούγονται, αλλά βλέπω με χαρά ότι πολλοί καταφέρνουν και βγαίνουν αλώβητοι από τις δυσκολίες και συνεχίζουν να δημιουργούν όμορφα έργα εδώ ή στο εξωτερικό. Τα έργα τέχνης των νέων καλλιτεχνών, εικαστικά, λογοτεχνικά, μουσικά, ό,τι άλλο, και όχι μόνο τα έργα στα μουσεία, είναι αυτά που διαμορφώνουν το επίπεδο μιας κοινωνίας. Τα έχει πραγματικά ανάγκη.

– Τι αλλαγές θα θέλατε να έρθουν στην Α.Σ.Κ.Τ.;

Μια ζεστή αγκαλιά που να αγαπάει τους φοιτητές μας, να τους προστατεύει και να έχει την δύναμη να τους εμψυχώνει να συνεχίζουν πάντα το δύσκολο έργο τους. Αυτό προσπαθούμε να είμαστε. Δεν φτάνουν οι καλές μας προθέσεις και το επίπεδο των σπουδών, χρειάζονται χρήματα, θεσμικές υποδομές για νέους καλλιτέχνες και εκθέσεις στο εξωτερικό, ώστε να γίνεται ανταλλαγή ιδεών και πολιτιστικών αγαθών. Η Ελλάδα της κρίσης δεν βοηθάει και πολύ…

– Πιστεύετε πως η Αθήνα είναι μία πόλη φιλική προς τους σύγχρονους εικαστικούς;

Αναμφίβολα, είναι πολύ ζωντανή πόλη, οι άνθρωποι εδώ γνωρίζονται και βοηθούν ο ένας τον άλλο. Νομίζω ότι γίνονται πάρα πολλά πράγματα, στα εικαστικά, στα θέατρα, στις συναυλίες, στην ποίηση και λογοτεχνία, παντού. Γίνονται πολύ περισσότερα από ό,τι τα οικονομικά μας μέσα επιτρέπουν, και αυτό οφείλεται στο ότι οι Έλληνες αγαπούν την επικοινωνία, την μουσική, όλα τα ωραία πράγματα και βγαίνουν συχνά έξω. Η ανατολίτικη λογική του καφενείου , αυτό που με πάθος ζωγραφίζω, είναι το μεταίχμιο στο οποίο βρίσκεται η χώρα μας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, και έχει το καλό της επικοινωνίας.

– Αν θα μπορούσατε να έχετε στην κατοχή σας ένα έργο τέχνης ανεκτίμητης αξίας… ποιο θα ήταν αυτό και γιατί;

Ο υπερβολικός θαυμασμός και η αγάπη που έχω στον Rene Magritte με οδηγεί στο να θέλω ένα μεγαλοφυές έργο του, «η αυτοκρατορία του φωτός». Το έχω δει πολλές φορές στην Βενετία, στο υπέροχο μουσείο της Peggy Guggenheim, και νομίζω ότι κρύβει μέσα του πολλά μυστικά, μεταφυσικά ζητήματα, αγωνίες και συναισθήματα του καλλιτέχνη και ταυτόχρονα όλου του κόσμου.

– Τι ελπίζετε για το μέλλον;

Ένα καλύτερο μέλλον για την πατρίδα μου, να γίνει μία χώρα που να υμνεί τον πολιτισμό, να γίνουμε άξιοι συνεχιστές του «αθάνατου ελληνικού πνεύματος» με την ευρύτερη έννοια, να γίνονται συνέδρια τέχνης και πολιτισμού, να έχουμε ένα υψηλότατο επίπεδο τουρισμού που να βασίζεται στον πολιτισμό και βεβαίως στα καλά που έχει να αναδείξει ο τόπος. Τότε θα απαντηθεί και το ερώτημα τι μπορούν να κάνουν οι νέοι καλλιτέχνες, αυτό το θαυμάσιο δυναμικό της χώρας.

Διαβάστε επίσης:

Δάφνη Αγγελίδου – Γεωγραφία της Νύχτας: Έκθεση στην γκαλερί Ευριπίδης