Στο Σύγχρονο θέατρο, η Λίλλυ Μελεμέ, παρουσιάζει «Το δείπνο», του Herman Koch, σε σκηνοθεσία / δραματουργική επεξεργασία της ίδιας και μετάφραση της Κάτιας Σπερελάκη. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα παραγωγή της ομάδας Νάμα και της εταιρίας Λυκόφως, βασισμένη σε ένα διεθνές εκδοτικό φαινόμενο.
«Το δείπνο», δραματοποιημένο μυθιστόρημα, έχει διασκευαστεί σε πολλά θεατρικά κείμενα διεθνώς, καθώς επίσης και σε μια ολλανδική και ιταλική ταινία. Η αμερικανική κινηματογραφική μεταφορά του έγινε το 2017.
Είναι ένα σύγχρονο θεατρικό πόνημα που πραγματεύεται επίκαιρα κοινωνικά ζητήματα, όπως την εγκληματική αυθαιρεσία, τις φυλετικές διακρίσεις και τις οικονομικές ανισότητες. Επίσης εστιάζει στην κακοποίηση κάθε μορφής, στα ψέματα ως κίνητρο προστατευτισμού, στο συμφεροντολογικό σαδισμό, στο «επιδερμικό» των σχέσεων και τα συναφή.
Το καστ των πρωταγωνιστούν αποτελούν οι Στέλιος Μάινας, Κατερίνα Λέχου, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Κατερίνα Μισιχρόνη και Γιώργος Κοτανίδης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το χαρακτηριστικό κυκλικό σκηνικό του Μιχάλη Σαπλαούρα δυναμιτίζει την παγωμένη ατμόσφαιρα, λειτουργώντας ως εφαλτήρας εκτίναξης συμπιεσμένων συναισθημάτων και θανατηφόρων απωθημένων. Η κίνησή του ενισχύει τη δραματική πράξη και με τις αλλεπάλληλες εικόνες που εναλλάσσονται, αυξάνει τη συχνότητα των θυμικών εκτονώσεων.
Πέφτουν οι μάσκες, βγαίνουν όλα στη φόρα, καταργούνται οι όποιες αναστολές, οι διάλογοι γίνονται βίαιοι, χωρίς καμία αιδώ και συστολή. Επιθετικότητα, ύβρεις, ειρωνεία, παράπονα, χειροδικία, πλήρης αδυναμία ώριμης διαχείρισης του θυμού, είναι μερικά από τα στοιχεία που «στολίζουν» την παρουσία των συνδαιτημόνων. Συνακόλουθα τσαλακώνεται με άγριο τρόπο το «φαίνεσθαι» της πολιτισμένης αυτής αστικής οικογένειας, καθώς αποκαλύπτεται η σαθρή και παραπαίουσα δομή της, ως αντίβαρο στην μέχρι πρόσφατα ευτυχισμένη της προβαλλόμενη εκδοχή.
Σε ένα υπερπολυτελές εστιατόριο, δύο συγγενικά ζευγάρια συναντιούνται για δείπνο μέσα σε κλίμα αφόρητης διαταραχής, όπου αποκαλύπτεται το σκοτεινό μυστικό μιας αποτρόπαιας δολοφονίας. «Συζητούν» για μια ανεξήγητη δολοφονία χωρίς αιτία ενός ανυπεράσπιστου προσώπου, που διέπραξαν τα καλοαναθρεμμένα ανήλικα παιδιά τους. Αξίες και ιδανικά αναδύονται μόνο και μόνο για να καλύψουν οι ενήλικες γονείς τα ταπεινά ένστικτα και τις φοβικές τους αντιλήψεις. Παραπλανητικά επιχειρήματα και τεχνάσματα σοφιστικού περιεχομένου αναπτύσσονται κλιμακούμενα, με ολέθρια συμπεριφορά. Το κορυφαίο γαστρονομικό βίωμα, μεταποιείται σε αμείλικτο ανταγωνισμό υπερίσχυσης του δυνατότερου, στο όνομα της απρόσκοπτης επιβίωσης, με γνώμονα την ατιμωρησία των ενόχων. Και όσο η ιεροτελεστία του φαγητού εξελίσσεται, τόσο η σύγκρουση μεταξύ τους δυναμώνει και η ένταση ξεχειλίζει σαν ορμητικός χείμαρρος, αποδομώντας τις προσωπικότητές τους.
Η σκηνοθέτιδα Λίλλυ Μελεμέ με ρεαλισμό σχηματίζει τον σκελετό του πυρήνα, άλλοτε με μίνιμαλ αντιδράσεις και άλλοτε με πληθωρικές / δραματικές εκφράσεις, που νομίζεις πως θα αγγίξουν το μελόδραμα. Εκεί υπάρχει μια ισορροπία που δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί, καθώς η θεματική του έργου, μπορεί να επιτρέψει τυχόν λυρικές παραφωνίες.
Παρόλη αυτή την κολασμένη κατάσταση η σκηνοθεσία στάθηκε στο ύψος της, δίνοντας στο θεατή υλικό με συναισθηματικό φορτίο και προβληματισμό, χωρίς κανένα περιττό βάρος. Η Λίλλυ Μελεμέ διαχειρίστηκε αριστοτεχνικά το περιεχόμενο ενός απαιτητικού συγγράμματος , όπως είναι «Το δείπνο», με σφριγηλό τρόπο, ώστε προσοδοφόρα να αναπτύξει τη σκηνοθετική της οπτική και προσδοκία. Παρακολουθούμε την πίεση να είναι ιδιαίτερα αισθητή, τον κλοιό να σφίγγει και όλα να οδηγούν σε μια μαύρη τρύπα. Οι αλληλοσπαραγμοί, ο σαρκασμός και η απαξίωση διαμορφώνουν τραγελαφικό κλίμα, με αρκετές δόσεις συναισθηματικής εκκεντρικότητας. Η πλοκή από τη μέση και μετά του έργου, προχωρά το μύθο ταχύτατα, έτσι ώστε οι παραγόμενες δράσεις να εμπλουτίζονται με τις απαραίτητες κορυφώσεις.
Η διανομή άκρως ικανοποιητική, με τους ηθοποιούς να ερμηνεύουν ισότιμα, διανθίζοντας ανατρεπτικά το υπερρεαλιστικό σύμπαν που οικοδομείται κλιμακωτά.
Ο Στέλιος Μάινας πειστικότατος και συνεπής, μέσα στο κέντρο του, ενσαρκώνει τον ήρωά του καταπληκτικά, φωτίζοντας το σκοτεινό του παρελθόν. Η Κατερίνα Λέχου εύστοχη, αποδίδει το χαρακτήρα της ηρωίδας με ρωμαλεότητα και εκπληκτική δεξιοτεχνία. Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος συνετός, χωρίς ακρότητες, αντισταθμίζει τις δύο αντίθετες πλευρές του χαρακτήρα με μέτρο και ευστάθεια. Η Κατερίνα Μισιχρόνη δυνατή, με υποκριτικό σφρίγος, ξεδιπλώνει το εύρος του ταλέντου της, με κάποιες απογειωτικές στιγμές που δείχνουν την υποκριτική της συνοχή.
Απολαυστικός στο ρόλο του ο Γιώργος Κοτανίδης. Στην αφήγηση και ειδικά στην πρόζα, κλέβει τις εντυπώσεις, με την πυκνότητα που περιβάλλει το «μανδύα» της ιδιαίτερης περσόνας που υποδύεται. Άμεσος, στιβαρός, επίμονος, όπου χρειάζεται, είναι ένας ρέων μοχλός που κινητοποιεί το ρυθμό και το πάθος άλλοτε με φανερό και άλλοτε με λανθάνοντα τρόπο.
Τα σωστά / ταιριαστά κοστούμια επιμελήθηκε η Βασιλική Σύρμα, τους κατάλληλους φωτισμούς η Μελίνα Μάσχα και την εναρμονισμένη μουσική στο concept του έργου, ο Σταύρος Γασπαράτος.
«Το δείπνο», ένα συμπυκνωμένο κείμενο του Herman Koch, με εμπνευσμένη σκηνοθεσία, εξαιρετική μετάφραση, αξιόλογους διαλόγους και πλούσια συγκροτημένες ερμηνείες, αξίζει την προσοχή μας. Μία αυτάρκης θεατρική δημιουργία, που αποζημιώνει τους συντελεστές της και διεγείρει ψυχοπνευματικά τους θεατές.