«Σύμβολα των Βαλκανίων δεν είναι μόνο το μίσος, ο θάνατος και η εκδίκηση, οι τάφοι στη Σρεμπρένιτσα, ο οικονομικός πρωτογονισμός, οι εθνικισμοί. Βαλκάνια είναι τα παιδιά, σαν αντίδοτο στη φθορά, που παίζουν στα ερείπια ενός εγκαταλελειμμένου εργοστασίου, λίγο πριν πέσει το σκοτάδι. Το νιόπαντρο ετερόθρησκο ζευγάρι, το πέρασμα από τη μια πλευρά των συνόρων στην άλλη», υπογραμμίζει στη συνέντευξή του στo τρέχον τεύχος του περιοδικού δρόμου «σχεδία» (#83, Ιούλιος-Αύγουστος 2020) ο φωτογράφος Θοδωρής Νικολάου, ο οποίος επί πέντε χρόνια, από το 2015 ώς το 2019, περιπλανήθηκε στα Βαλκάνια, δέκα χώρες, εκατοντάδες πόλεις και χωριά, χιλιάδες χιλιόμετρα. Καρπός τούτης της περιδιάβασης το λεύκωμά του Αίμος. Διαδρομές στα Βαλκάνια (Άγρα, 2019).
Από αυτήν την Πέμπτη 09/07 στις 20:00, στο «σχεδία home», ο Θοδωρής Νικολάου μάς επιβιβάζει στη βάρκα της συμφιλίωσης και της συνάντησής μας με τον απωθημένο βαλκανικό μας εαυτό, μας βοηθάει να ανακαλύψουμε τη βαθιά ανθρώπινη ψυχή των γειτόνων μας, μαζί και ότι ο περίγυρός μας δεν γεννά μόνο το μίσος και τον εθνικισμό, την ώρα που αναζητούμε το αντίδοτο στη φθορά στα παιδιά.
Όπως έλεγε ο διάσημος αμερικανός φωτογράφος Άαρον Σέσκιντ: «Η φωτογραφία είναι ένα μέσο για να αισθάνεσαι, να αγγίζεις, να αγαπάς. Αυτό που έχεις καταγράψει στο φιλμ είναι πλέον απαθανατισμένο για πάντα, διαφυλάττει τη μνήμη των μικρών πραγμάτων, ακόμα και πολύ μεταγενέστερα από τη στιγμή που εσύ έχεις ξεχάσει τα πάντα». Είναι σε αυτήν την τέχνη της διαφύλαξης των «μικρών πραγμάτων» που θα ασκηθούμε από την Πέμπτη 09 Ιουλίου στις 20:00 και για μία εβδομάδα στο σπίτι της «σχεδίας» (Κολοκοτρώνη 56 και Νικίου 2), στην έκθεση φωτογραφίας του Θοδωρή Νικολάου.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Απόσπασμα από τον Πρόλογο του Παντελή Μπουκάλα στο βιβλίο Αίμος – Διαδρομές στα Βαλκάνια:
«Ο Θοδωρής Νικολάου τ’ αγαπάει τα Βαλκάνια. Το βλέμμα του πάνω τους παραμένει θωπευτικό ακόμα κι όταν το οξύνει η δίκαιη αυστηρότητα η το παράπονο για τη μοίρα τους, καλά συγκρατημένο πάντως, εσωτερικό, όχι φλύαρο. Τα μελετάει σαν ενιαίο τόπο, όχι σαν κερματισμένο χώρο.
Σαν τόπο αισθημάτων και στάσεων δοκιμασμένο, ταλανισμένο, φτωχό, αλλά ικανό ακόμα να νιώθει τον απέραντο πλούτο ενός χαμόγελου η ενός παιδικού παιχνιδιού. Η κούνια, το τραμπολίνο, το καρουζέλ, τα παιδιά που παίζουν, αρθρώνουν ένα μοτίβο απαντοχής και προσδοκίας ακριβώς επειδή το παιχνίδι ξετυλίγει την παραμυθητική ανέμη του δίπλα στα ερείπια της φτώχειας η του πολέμου και στα νεκροταφεία, όχι σε ασφαλισμένα θερμοκήπια καλλιέργειας ανθρώπινων μονάδων.
Ο Νικολάου αλωνίζει στα Βαλκάνια· όχι σαν κάποιος τρίτος, όχι σαν εξωτερικός, αδιάκριτος επισκέπτης που, αμέτοχος επί της ουσίας, άθικτος από οποιαδήποτε συγκίνηση, αναζητάει “αυθεντικότητα” η “αρχαϊσμό”. Ταξιδεύει στις χώρες της χερσονήσου, με τις εκ παραδόσεως αντιμαχόμενες φυλές, θρησκείες και μειονότητες, για να ταξιδέψει μέσα του. Είναι προσκυνητής της αντοχής των πραγμάτων και των ανθρώπων παρά μηχανικός καταγραφέας τους. Με τα μάτια της ψυχής του φωτογραφίζει ». – Π. ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ: «Με τα μάτια της ψυχής»
Θοδωρής Νικολάου
Ο Θοδωρής Νικολάου γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1982 στη Χαλκίδα. Η πρώτη του επαφή με την ερευνητική δημοσιογραφία γίνεται στην εφημερίδα Τα Νέα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη. Ειδικεύεται στο κοινωνικό ρεπορτάζ και πραγματοποιεί δεκάδες έρευνες και αποστολές. Με τα χρόνια, το ενδιαφέρον του στρέφεται στη φωτογραφία και, με χορηγία από το Ίδρυμα Ωνάση, ολοκληρώνει ένα πολυετές οδοιπορικό σε δέκα χώρες της βαλκανικής χερσονήσου.
Στον πυρήνα του έργου του επιθυμεί να βρίσκεται πάντοτε ο άνθρωπος. Άρθρα, αφιερώματα, πρότζεκτ, εικόνες, έρευνες και συνεντεύξεις του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης. Έργα του έχουν εκτεθεί σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Διδάσκει οπτική αφήγηση ( visual storytelling ) σε εργαστήρια φωτογραφίας και δημοσιογραφίας, προσπαθώντας με τη σειρά του να μεταφέρει τη γνώση και την πείρα που του προσφέρθηκαν απλόχερα. Σε εξέλιξη βρίσκεται το επόμενο έργο του, που αφορά την ψυχική υγεία και το κοινωνικό στίγμα.
