Γιώργος Ν. Πολίτης | Η αλλαγή ιδεολογικού παραδείγματος ως προϋπόθεση ευημερίας
Οι συνθήκες οργάνωσης της μεταπολιτευτικής κοινωνίας είναι αυτές, που αφενός έφεραν την κρίση και αφετέρου μας καθήλωσαν σε αυτήν, επί μία δεκαετία. Συνδιαμορφώθηκαν από το κυρίαρχο ιδεολογικό παράδειγμα: ένα μάγμα λαϊκισμού και ανορθολογισμού, που υποστηρίχθηκε έντονα από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους. Μια αντίληψη είναι επαναστατική όταν αντιτίθεται στην κυρίαρχη ιδεολογία. Η αλλαγή του ιδεολογικού παραδείγματος είναι μία αναγκαία επαναστατική τομή-προϋπόθεση-για να απεμπλακούμε από το τέλμα.
1, 8 Μαρτίου 2021
Δευτέρα, 18:00-20:00
Τηλεδιάλεξη σε live streaming
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€
Βιβλία που θεμελίωσαν τον πολιτισμό μας | Οι συγγραφείς Κώστας Κατσουλάρης και Σώτη Τριανταφύλλου παρουσιάζουν θεμελιώδη βιβλία του πολιτισμού μας.
Πότε με τη μορφή διάλεξης, πότε με τη μορφή συζήτησης, θα παρουσιάζουμε έργα του λόγου που συνδημιούργησαν τον πολιτισμό μας, από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Εξηγώντας τα βασικά σημεία βιβλίων από την «Τέχνη του πολέμου» του Σουν Τσου μέχρι «Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» του Τομά Πικεττύ, θα επιχειρήσουμε να ακολουθήσουμε τη μεγάλη διαδρομή των ιδεών μέσα στους αιώνες, έτσι όπως τη σημάδεψαν μερικά βιβλία-σταθμοί.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στρατηγική, φιλοσοφία, ηθική, βιολογία, ψυχανάλυση, οικονομία, λογοτεχνία. Ποιες ήταν οι ιδέες του Πίκο ντέλλα Μιράντολα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Ποιες ήταν οι ιδέες του Τόμας Χομπς και του Άνταμ Σμιθ για τη φύση του ανθρώπου; Και σε τι διαφωνεί ο Ζαν-Ζακ Ρουσσό; Πώς η μεγάλη λογοτεχνία εντάσσει αυτά τα ζητήματα στους κόσμους που δημιουργεί;
Σε αυτές τις διαλέξεις, με ευσύνοπτο και περιεκτικό τρόπο, θα γίνεται λόγος για βιβλία, για συγγραφείς και για το πώς οικοδομήθηκε ο σύγχρονος κόσμος μέσα από τη μάχη των ιδεών. Οι διαλέξεις θα έχουν τη μορφή ζωντανής συζήτησης ανάμεσα στους δυο συγγραφείς, ενώ στο τέλος θα υπάρχει η δυνατότητα διαλόγου με το κοινό, μέσω γραπτών ερωτήσεων.
Οι δέκα πρώτες συναντήσεις αφορούν έργα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα περίπου. Στους κύκλους διαλέξεων που θα ακολουθήσουν θα ενταχθούν και κομβικά λογοτεχνικά έργα, καθώς και θεμελιώδη θεωρητικά κείμενα του 20ου αιώνα. Είναι προφανές ότι η επιλογή των βιβλίων αντικατοπτρίζει, ως έναν βαθμό, τα ενδιαφέροντα και τις ευαισθησίες των δύο ομιλητών. Κάθε σημαντικό βιβλίο, άλλωστε, μας οδηγεί αναπόφευκτα σε άλλα σημαντικά βιβλία, σε μια αλυσίδα που δεν έχει τέλος.
Οι 10 πρώτες διαλέξεις θα αφορούν τα κάτωθι βιβλία:
1. Η τέχνη του πολέµου, 6ος αιώνας π.Χ. – ΣΟΥΝ ΤΣΟΥ
2. Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέµου, 5ος αιώνας π.Χ. – ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
3. Εγχειρίδιον, 2ος αιώνας µ.Χ. – ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ
4. Λόγος περί της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, 1489 – ΤΖΟΒΑΝΝΙ ΠΙΚΟ ΝΤΕΛΛΑ ΜΙΡΑΝΤΟΛΑ
5. Περί της φύσεως του ανθρώπου, 1651 – ΤΟΜΑΣ ΧΟΜΠΣ
6. Η θεωρία των ηθικών συναισθηµάτων, 1759 – ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ
7. Το κοινωνικό συµβόλαιο, 1762 – ΖΑΝ-ΖΑΚ ΡΟΥΣΣΟ
8. Δοκίµιο για την αρχή του πληθυσµού, 1798 – ΤΟΜΑΣ ΡΟΜΠΕΡΤ ΜΑΛΘΟΥΣ
9. Η δηµοκρατία στην Αµερική, 1835-40 – ΑΛΕΞΙΣ-ΣΑΡΛ-ΑΝΡΙ ΚΛΕΡΕΛ ΝΤΕ ΤΟΚΒΙΛ
10. Η καταγωγή των ειδών, 1859 – ΚΑΡΟΛΟΣ ΔΑΡΒΙΝΟΣ
4, 11, 18 Μαρτίου 2021
1, 8, 15, 22 Απριλίου 2021
6, 13, 20 Μαΐου 2021
Πέμπτη, 18:00-20:00
Τηλεδιάλεξη σε live streaming
Κύκλος 10 διαλέξεων: 100€
Μεμονωμένο εισιτήριο: 12€
Εκδόσεις Πορφύρα | Η συμβολή των Ελλήνων των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών στην Ελληνική Επανάσταση
Οι παρούσες συναντήσεις επιδιώκουν να παρουσιάσουν στο ευρύτερο κοινό την ελληνική επανάσταση με διαφορετικό τρόπο και όχι μέσα από το πρίσμα των πολεμικών επιχειρήσεων, των εμφυλίων συγκρούσεων και των απέλπιδων προσπαθειών προσέλκυσης της βοήθειας των μεγάλων δυνάμεων της εποχής.
Ακριβέστερα, αντιμετωπίζουν την εστίαση από την ίδια την Επανάσταση προς μερικούς από τους πρωταγωνιστές της, όπως Έλληνες των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών, οι οποίοι προετοίμασαν σε μεγάλο βαθμό το έδαφος για την εθνική παλιγγενεσία. Επωφελούμενοι από την απόφαση της Υψηλής Πύλης να αντικαταστήσει, το 1711 στη Βλαχία και το 1714 στη Μολδαβία, τους εγχώριους ηγεμόνες με εκπροσώπους οικογενειών του Φαναρίου, πολλοί υπόδουλοι Έλληνες θεώρησαν σκόπιμο να αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα στις εκβολές του Δούναβη. Εκτός από το φυσικό πλούτο των επαρχιών και τις οικονομικές ευκαιρίες, τους προσέλκυσαν η πλήρης εσωτερική αυτονομία και τα παλαιά προνόμια των επαρχιών, τα οποία απαγόρευαν στους μουσουλμάνους την ανέγερση λατρευτικών χώρων, καθώς και τη μόνιμη εγκατάσταση στις Ηγεμονίες. Έτσι, στο Βουκουρέστι και στο Ιάσιο, στην Κραγιόβα και το Ράμνικο, αλλά και σε άλλες πόλεις της Βλαχίας και της Μολδαβίας, οι Έλληνες μπόρεσαν να καταστρώσουν μακριά από το άγρυπνο βλέμμα των Οθωμανών σχέδια απελευθέρωσης, που αποκορυφώθηκαν με τα ανδραγαθήματα του Αλέξανδρου Υψηλάντη και του Ιερού Λόχου.
Και, πέραν από την επαναστατική τους δράση, δημιούργησαν μαζί με τους ντόπιους έναν οικείο πολιτισμό, αισθητά διαφορετικό από εκείνο της κυρίως Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, εξαιτίας της πλήρους απουσίας κάθε ισλαμικού στοιχείου. Αναμφίβολα, σε μια πρώτη φάση οι εγκατεστημένοι βόρεια του Δούναβη Έλληνες, οι οποίοι αποκαλούνται με τον γενικό συμβατικό όρο Φαναριώτες, από τους προστάτες τους στους θρόνους του Βουκουρεστίου και του Ιασίου, συνέβαλαν στον εξανατολισμό του τρόπου ζωής στις Ηγεμονίες, αλλά αργότερα, από το τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα, συνεισέφεραν καθοριστικά, μαζί με τους Ρώσους των προσωρινών κατοχικών δυνάμεων, στη διείσδυση των προοδευτικών ιδεών και των στοιχείων Δυτικού πολιτισμού στη Βλαχία και τη Μολδαβία.
Στον κύκλο διαλέξεων αναλύεται ο τρόπος ζωής των πρωταγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης στο Βουκουρέστι και το Ιάσιο, οι αυλές των ηγεμόνων και τα αρχοντικά των Βογιάρων, η διατροφή και η μαγειρική της εποχής, οι πολυτελείς στολές των αξιωματούχων, για τις οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες των Ρωμιών, για τον τρόπο διασκέδασής τους, καθώς και η ελληνόφωνη παιδεία και ο πνευματικός βίος στις ηγεμονίες.
Οι συναντήσεις συντονίζονται από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου, Tudor Dinu, ο οποίος έχει αφιερώσει δύο δεκαετίες στη μελέτη του φαναριώτικου πολιτισμού των Ρουμανικών Χωρών, συντάσσοντας πολυάριθμα συγγράμματα αναφοράς μεταξύ των οποίων και το πλούσια εικονογραφημένο έργο, Οι Φαναριώτες στη Βλαχία και τη Μολδαβία, Μια Ιστορία μέσω των εκκλησιαστικών προσωπογραφιών, εκδόσεις Πορφύρα, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, 2018.
6, 13, 20, 27 Μαρτίου 2021
Σάββατο 18:00-20:00
Διάλεξη σε facebook live streaming
Χάρις Συμεωνίδου | Ιστορία Θεάτρου
Οι ρίζες του θεάτρου φθάνουν πολύ πίσω στον χρόνο, στις θρησκευτικές τελετουργίες των πρώτων κοινωνιών. Ωστόσο, στην Ιστορία του Δυτικού Πολιτισμού, η πρώτη μεγάλη θεατρική εποχή συναντάται στην Ελλάδα του 5ου αιώνα π.Χ.. Στο σεμινάριο αυτό θα παρουσιαστεί η ιστορία του θεάτρου, από τη γέννησή του έως και τη σύγχρονη εποχή. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην αρχαία τραγωδία και κωμωδία: από τον Αισχύλο και τον Σοφοκλή στον Ευρυπίδη και στον Αριστοφάνη, με την ανάλυση των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών που εκφράζουν τα έργα τους και με χαρακτηριστικά αποσπάσματα από κάθε έργο. Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν οι εξής ενότητες θεάτρου: Ρωμαϊκό, Μεσαιωνικό, της Ιταλικής Αναγέννησης, Κομμέντια ντελ Άρτε, Ελισαβετιανό, του Χρυσού Αιώνα της Ισπανίας και της Γαλλίας, Αγγλικό της Παλινόρθωσης, της Γερμανίας του 18ου αιώνα, της Γαλλίας πριν τη Γαλλική Επανάσταση, του 19ου αιώνα, των Ιδεών, Σύγχρονο ξένο και ελληνικό θέατρο.
22, 29 Μαρτίου 2021
5, 12, 19 Απριλίου 2021
Δευτέρα, 18:00-20:00
Τηλεδιάλεξη σε live streaming
Κύκλος 5 διαλέξεων: 40€
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€