“Κάθε συγγραφέας έχει μια πολιτική διάσταση κι αν του την αφαιρέσεις δεν μένει σχεδόν τίποτε απ’αυτό”, έλεγε ο Βρετανός λόγιος Σύριλ Κόνολι.  Προεκτείνοντας αυτή τη σκέψη, βρίσκει κανείς πάντα ένα πολιτικό μήνυμα σε κάθε λογοτεχνικό κείμενο που υπερβαίνει τη σημειολογία του τίτλου. Με αυτή την έννοια, το “Διαβάζοντας στη Χάννα“ του Μπέρνχαρντ Σλινκ θα μπορούσε να αποτελεί μανιφέστο συλλογικής ενοχής ενός λαού που αιματοκύλισε την υφήλιο σε δύο διαδοχικούς παγκοσμίους πολέμους. Κι επειδή στη λογοτεχνία τίποτε δεν μας εμποδίζει να παρωδούμε πρόσωπα και πράγματα, ας παραλλάξουμε τον τίτλο σε “Διαβάζοντας στη Μέρκελ”, με πρωταγωνιστές τον νεαρό Έλληνα πρωθυπουργό και την πολύ μεγαλύτερή του Γερμανίδα καγγελάριο. Η κυρία Μέρκελ δεν είναι φυσικά αναλφάβητη όπως η ηρωίδα του βιβλίου, ωστόσο θα μπορούσε κανείς δικαίως να την υποπτευθεί για κοινωνικό αναλφαβητισμό. Τι λέτε;