Το δικαίωμα του αναγνώστη – Δημήτρης Δασκαλόπουλος

Επιλεγμένα από ένα ευρύτερο σύνολο 128 επιφυλλίδων, τα κείμενα που ακολουθούν δημοσιεύτηκαν, με εξαίρεση τα δύο καταληκτικά, στην αθηναϊκή εφημερίδα Τα Νέα κατά την τετραετία 1996-1999. Η επιλογή έγινε με γνώμονα τη θεματική τους ομοιογένεια• σχολιάζουν ζητήματα που σχετίζονται με συγγραφείς, με παλαιά και νεότερα βιβλία, με τη γλώσσα, με το βιβλίο γενικώς και τα πάσης φύσεως προβλήματά του, με τη γραφή και τον έντυπο λόγο.
Απέφυγα τον πειρασμό να ενημερώσω ή να τροποποιήσω τα κείμενα σε σημεία στα οποία έχουν εντωμεταξύ επέλθει αλλαγές ή νεότερες εξελίξεις• επικαλούμαι την εγρήγορση του αναγνώστη να διαπιστώσει τις όποιες μεταβολές μπορεί να έχουν προκύψει κατά την περίπου εικοσαετία που μεσολάβησε από την εποχή της γραφής τους.Με τον τρόπο αυτό διατηρείται, θέλω να πιστεύω, η άμεση ανταπόκρισή τους στον συγκεκριμένο χρόνο και στις συγκεκριμένες συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκαν. Οποιαδήποτε ανάγνωση προϋποθέτει τη γραφή και, πολύ συχνά, η γραφή τροφοδοτείται από την ανάγνωση – ο «ποιητής-αναγνώστης» Κ.Π. Καβάφης συνιστά εν προκειμένω τυπικό δημιουργικό παράδειγμα. Ακριβώς με την οπτική του αναγνώστη έχουν γραφτεί οι επιφυλλίδες που αναδημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά, διεκδικώντας το δικαίωμά του να κρίνει ως άτυπος (εννοώ, όχι κατ’ επάγγελμα) κριτής τα όσα υποπίπτουν στην αντίληψή του από κάθε μέσο και πηγή ενημέρωσης, να επαινεί, να επικρίνει και να υποδεικνύει, χωρίς καμία διάθεση αυθεντίας ή υστεροβουλίας.

Από μιαν άλλην άποψη, τούτα τα κείμενα συγκροτούν ένα περιορισμένο χρονικό λογοτεχνικών και πνευματικών γεγονότων των τελευταίων χρόνων του περασμένου αιώνα. Δ.Δ. Θησείο, Οκτώβριος 2016.

Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος γεννήθηκε το 1939 στην Πάτρα. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα. Από το 1962 ως τη συνταξιοδότησή του, το 1996, εργάστηκε ως υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα. Κατά το διάστημα 1984-1996 είχε αναλάβει την έκδοση του πολιτιστικού περιοδικού της Τράπεζας, “Εμείς”, και την τελευταία δεκαπενταετία της υπηρεσίας του ήταν υπεύθυνος του Τομέα Εκδόσεων & Ιστορικού Αρχείου της Τράπεζας και διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων.

Το 2006 ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει εκδώσει ποίηση, δοκίμια και μελέτες για θέματα νεοελληνικής λογοτεχνίας. Έχει επιμεληθεί εκδόσεις έργων του Σεφέρη και έχει συντάξει βιβλιογραφίες για τον Σεφέρη, τον Γ. Κ. Κατσίμπαλη, τον Σικελιανό, τον Ελύτη, τον Μανόλη Αναγνωστάκη, τον Αλέξανδρο Κοτζιά, τη Νόρα Αναγνωστάκη, τον Κ. Π. Καβάφη και πολλούς άλλους. Επίσης, υπήρξε μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού “Εντευκτήριο”, της εφημερίδας “Τα Νέα” ως βιβλιοκριτικός και επιφυλλιδογράφος καθώς και τακτικός συνεργάτης της εγκυκλοπαίδειας “Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα”.

Είναι μέλος του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α), της Εταιρείας Συγγραφέων, της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού και της Εταιρείας Σπουδών Μωραΐτη. Το διάστημα 2000-2004 υπήρξε αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Έχει λάβει μέρος στην επιτροπή απονομής των κρατικών λογοτεχνικών βραβείων, καθώς και στην ανάλογη επιτροπή του περιοδικού “Διαβάζω”. Το 1990 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην επιτροπή απονομής του ευρωπαϊκού αριστείου λογοτεχνίας (Δουβλίνο). Έχει προσκληθεί και συμμετάσχει σε πολυάριθμα συνέδρια, συμπόσια και ημερίδες.