Δήμητρα Τρυπάνη: Το εναλλακτικό ρέκβιεμ της “Αμίλητης”

Η μουσική παράσταση «Αμίλητη» βασίζεται σε αληθινό γεγονός που συνέβη σε ένα φτωχό ορεινό χωριό της Νότιας Ελλάδας γύρω στα 1850.

Μια νεαρή γυναίκα, η Μηλιά, δολοφονείται από τον πατέρα και τα αδέλφια της για να «ξεπλυθεί η ντροπή» της οικογένειας, αφού την πρώτη νύχτα του γάμου της βρέθηκε «χαλασμένη» από τον γαμπρό. Η κόρη θάβεται ζωντανή σε λάκκο με πέτρες στην είσοδο του χωριού. Μόνο το κεφάλι της μένει έξω από το χώμα. Έτσι οι συγχωριανοί γίνονται μάρτυρες του ξεπλύματος της ντροπής που επέβαλαν στη Μηλιά τα αρσενικά μέλη της οικογένειας.

Η ιστορία αυτή μεταφέρεται στο έργο σε άχρονο περιβάλλον, σ΄ένα δαντικό limbo, έναν τόπο λησμονησμένων ψυχών. Εκεί τα πρόσωπα συνυπάρχουν χωρίς όμως να συναντιόνται, και αναμετρούνται με τη μνήμη, την οργή, την ενοχή, την αγάπη και τη θλίψη τους.

Το έργο είναι ένα εναλλακτικό ρέκβιεμ, σαν αρχαίο χορικό. Οι ήρωες της ιστορίας μοιρολογούν κι αυτομοιρολογούνται οδηγούμενοι στη συγχώρεση και τη λύτρωση. Ένας θεός και ένας μάντης –ο μάντης Τειρεσίας– τους παρακολουθούν από ψηλά και τους «συνοδεύουν» σε αυτήν τους την πορεία, άλλες φορές με λόγια, άλλες με νότες.

Η αρχική ιδέα ήταν το έργο να είναι στην ουσία ένα εκτενές θρηνητικό «χορικό» – το «ξενύχτι» της Μηλιάς πριν την ταφή της. Ως αφετηρία έμπνευσης αλλά και ως θεμέλιο γι’ αυτό το «ξενύχτι» πρόβαλε σχεδόν αυτονόητα το τελετουργικό του μανιάτικου μοιρολογιού, το οποίο στην ένταση και σκληρή ειλικρίνια που κουβαλάει, καθώς και στην ομοιότητά του με το αντίστοιχο αρχαιοελληνικό τυπικό, έδειχνε να είναι το λιθάρι πάνω στο οποίο θα χτιζόταν η «Αμίλητη».

Το ποιητικό κείμενο του Παντελή Μπουκάλα το οποίο γράφτηκε ειδικά για το έργο αυτό, πέραν της ίδιας της αυτοτελούς αξίας του ως λογοτεχνικού έργου, έδωσε την ευκαιρία στη Δήμητρα Τρυπάνη να τελειοποιήσει το βασικό συνθετικό της εργαλείο, το οποίο ερευνά και εξελίσσει εδώ και δώδεκα χρόνια στα έργα της: Πρόκειται για τη σχεδόν πλήρη κατάργηση των «ραφών» ανάμεσα στο κείμενο και τη μουσική, η οποία επιτυγχάνεται με την αυστηρή ενορχηστρωτική ενσωμάτωση του κειμένου στη μουσική παρτιτούρα.

Και αυτό το έργο ορίζεται ως μια «παράσταση ήχου», την οποία ο ακροατής-θεατής μπορεί να παρακολουθήσει με ανοιχτά ή κλειστά μάτια.

Διαβάστε επίσης:

Η Αμίλητη – ένα σύγχρονο χορικό, έρχεται στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ