Δημήτρης Τσάκας: Στην ηχογράφηση για το “Conversation Helps” αφήσαμε τη μουσική να εξελιχθεί φυσικά

Σύντομα θα μπορέσουμε να ακούσουμε σε βινύλιο, αλλά και live τις νέες συνθέσεις του Δημήτρη Τσάκα. Από τα πιο γνωστά ονόματα στην εγχώρια τζαζ σκηνή, ο συνθέτης και σαξοφωνίστας ηχογράφησε το άλμπουμ “Conversation Helps” με το τρίο του, που αποτελείται από τον Κίμωνα Καρούτζο και τον Αλέξανδρο-Δράκο Κτιστάκη.

Η πρώτη παρουσίαση του νέου άλμπουμ “Conversation Helps“ θα γίνει στη σκηνή του Half Note Jazz Club την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου.

***

-Ο τίτλος του δίσκου αναφέρεται σε συζητήσεις που κάνατε με τους δύο μουσικούς που είναι στο trio σας. Συγκεκριμένα λέτε πως επιχειρήσατε να «δώσετε μουσική υπόσταση σε σκέψεις για την καθημερινότητά σας». Σε ποιες όψεις αυτής επικεντρωθήκατε;

Η καθημερινότητα αποτελείται από δραστηριότητες και συνήθειες που διαμορφώνουν τη ζωή μας και, ευρύτερα, τη δομή της κοινωνίας. Αν τη δούμε μέσα από τη μουσική —ιδιαίτερα την τζαζ, που συνδυάζει αυτοσχεδιασμό και σύνθεση— μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση από απλές στιγμές, όπως μια καθημερινή βόλτα, το να πίνεις τον καφέ σου ή να ασχολείσαι με ένα χόμπι που αγαπάς. Αυτές οι συνήθειες δημιουργούν μοτίβα, τα οποία μπορούν να μετασχηματιστούν σε μουσική.

Στη μουσική, όπως είναι γνωστό, χρησιμοποιούμε μοτίβα είτε μελωδικά είτε ρυθμικά, για να δώσουμε μορφή σε μια σύνθεση ή έναν αυτοσχεδιασμό. Με τον ίδιο τρόπο, αυτά μεταφέρονται στη μουσική μας ως μια μορφή έκφρασης και δημιουργίας.

-Πώς θα περιγράφατε τον ήχο του άλμπουμ “Conversation Helps”;

Ο ήχος του άλμπουμ χαρακτηρίζεται από το έντονο μελωδικό στοιχείο, ενώ επηρεάζεται συνεχώς από την αλληλεπίδραση μεταξύ των μουσικών. Το τρίο μας δεν περιλαμβάνει πιάνο ή κιθάρα, κάτι που αφαιρεί την παραδοσιακή χρήση των ακόρντων και δημιουργεί ένα ιδιαίτερο και μοναδικό ηχητικό αποτέλεσμα.

Παρ’ όλα αυτά, η αρμονία παραμένει σημαντικός πυλώνας στη μουσική μας. Εμφανίζεται μέσα από το μπάσο του Κίμωνα, ενώ συχνά υπονοείται από το σαξόφωνό μου. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως, παρόλο που τα ντραμς θεωρούνται κυρίως ρυθμικό όργανο, μέσα από το παίξιμο του Αλέξανδρου αποκτούν αρμονική διάσταση, καθορίζοντας σε ορισμένες στιγμές την κατεύθυνση της μουσικής και τη συνολική μας προσέγγιση.

-Η Sofia Coppola με ταινία της δηλώνει “Lost in Translation”, ενώ εσείς – με κομμάτι σας – “Lost in Τradition”. Με ποια παράδοση συνδιαλέγεστε εδώ;

Το “Lost in Tradition” δεν αφορά αποκλειστικά τη μουσική παράδοση, αλλά γενικότερα την έννοια της παράδοσης — τα ήθη, τα έθιμα, και τον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε ή απομακρυνόμαστε από αυτά. Το κομμάτι αναφέρεται κυρίως στο χρέος που νιώθουμε (ή δεν νιώθουμε) απέναντι στην παράδοση.

Πολλές φορές επιχειρούμε να εκφραστούμε μουσικά, σεβόμενοι αυτό το χρέος, αλλά με τρόπους που δεν μας αντιπροσωπεύουν πραγματικά. Ίσως επειδή δεν έχουμε μεγαλώσει μέσα σε αυτές τις παραδόσεις ή δεν έχουμε τα αντίστοιχα βιώματα και ακούσματα. Το ίδιο ισχύει και για τις πράξεις μας πέρα από τη μουσική: συχνά κινούμαστε ανάμεσα στην ανάγκη να σεβαστούμε το παρελθόν και στην επιθυμία να εκφράσουμε τη δική μας αλήθεια.

Όσο για την ταινία, η αλήθεια είναι πως μου αρέσει πολύ, γι’ αυτό και η λέξη “Lost” έχει για μένα και μια αλληγορική διάσταση, επηρεασμένη από την ατμόσφαιρα και το κλίμα της ταινίας.

-Κάτι που μου αρέσει στη τζαζ σκηνή ως ακροάτρια, είναι πως βλέπω μουσικούς άλλοτε να είναι οι ίδιοι leaders, κι άλλοτε να παίζουν στο σχήμα κάποιου άλλου μουσικού. Και εσάς ειδικά σας έχουμε δει σε αρκετά σχήματα. Αυτό είναι κάτι που πως σας επηρεάζει δημιουργικά;

Το να συμμετέχω σε διαφορετικά σχήματα είναι μια συνειδητή επιλογή, καθοδηγούμενη πάντα από καλλιτεχνικά κριτήρια. Αυτή η ποικιλία συνεργασιών είναι ιδιαίτερα δημιουργική, καθώς μου δίνει την ευκαιρία να εξερευνώ νέες προσεγγίσεις και να μαθαίνω τόσο μέσα από το δικό μου παίξιμο όσο και από αυτό των μουσικών με τους οποίους συνεργάζομαι.

Ακόμα κι όταν στυλιστικά ξεφεύγω από τη δική μου “ζώνη άνεσης,” αυτό λειτουργεί ως έναυσμα για εξέλιξη. Κάθε συνεργασία προσθέτει κάτι μοναδικό στη δημιουργικότητά μου, εμπλουτίζοντας τη μουσική μου ταυτότητα.

-Από την άλλη έχετε μια σταθερή συνεργασία με τον μπασίστα Κίμωνα Καρούτζο και με τον ντράμερ Αλέξανδρο Δράκο Κτιστάκη. Όταν συνθέτετε σας έρχεται ο δικός τους ήχος κατά νου;

Στο “Conversation Helps” αυτό συνέβη σε μεγάλο βαθμό. Είχα κατά νου τον ήχο του Αλέξανδρου και του Κίμωνα όταν συνέθετα τα κομμάτια και μάλιστα τους το είπα. Δεν μπορώ εύκολα να φανταστώ αυτή τη μουσική να παίζεται από άλλους μουσικούς, είναι κάπως φτιαγμένη για εμάς ως τρίο.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το κομμάτι KD Blues, το δεύτερο του δίσκου, το οποίο είναι ειδικά γραμμένο για αυτό το “Rhythm Section”. Η χημεία μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ήχου του άλμπουμ.

-Ο δίσκος εκτός από ψηφιακά θα κυκλοφορήσει και σε βινύλιο. Υπάρχει η λογική της ακρόασης του σαν ένα ενιαίο σώμα;

Αυτή είναι η πρώτη φορά που συνέθεσα και ηχογράφησα μουσική με τη σκέψη ότι το άλμπουμ θα κυκλοφορήσει σε βινύλιο. Η λογική της ακρόασης ως ενιαίο σώμα ήταν πολύ σημαντική: η σειρά των κομματιών σχεδιάστηκε προσεκτικά, λαμβάνοντας υπόψη τη διαίρεση σε Α και Β πλευρά.

Επιπλέον, για τεχνικούς λόγους, η συνολική διάρκεια είναι μικρότερη, κάτι που προσθέτει στη συγκέντρωση της ακρόασης. Το βινύλιο προσφέρει τη δυνατότητα να παρουσιάσεις μουσική που προορίζεται να ακουστεί με συγκεκριμένη σειρά, σε αντίθεση με την πιο τυχαία ακρόαση που συχνά γίνεται στα ψηφιακά μέσα.

-Κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης υπάρχει χώρος για πειραματισμό και αυτοσχεδιασμό;

Υπήρχε πάρα πολύς χώρος για πειραματισμό και αυτοσχεδιασμό. Αυτός ήταν και ο βασικός μας στόχος: να μπούμε στο στούντιο και να αφήσουμε τη δημιουργικότητα να μας καθοδηγήσει. Δοκιμάσαμε ιδέες, πειραματιστήκαμε με διαφορετικές προσεγγίσεις και, φυσικά, αυτοσχεδιάσαμε, αφήνοντας τη μουσική να εξελιχθεί φυσικά.

-Μου άρεσε κάτι που είχατε πει σε μια παλιότερη συνέντευξή σας, πως δε βλέπετε το «ως μεμονωμένο γεγονός» ένα live. Με τι σκέψεις περιμένετε την παρουσίαση δίσκου στο Half Note;

Δεν βλέπω αυτή την εμφάνιση ως ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά ως συνέχεια όλων όσων κάνω: τη σύνθεση, την ερμηνεία, και την καλλιτεχνική επιμέλεια, με τα οποία ασχολούμαι συστηματικά τα τελευταία χρόνια.

Με χαλαρώνει να σκέφτομαι ότι δεν είναι απλώς ένα event, αλλά ένα κομμάτι της ζωής μου. Ταυτόχρονα, κάθε live είναι και μια αρχή — ένα ταξίδι που ξεκινάμε μαζί με τον Κίμωνα Καρούτζο και τον Αλέξανδρο Δράκο Κτιστάκη. Είναι μια ευκαιρία να μοιραστούμε τη μουσική μας και τη δυναμική μας ως τρίο με το κοινό.

Photo Credit: Giorgio Boulasidis

Διαβάστε επίσης:

Δημήτρης Τσάκας – Conversation Helps: Παρουσίαση δίσκου στο Half Note Jazz Club