Πήρα την απόφαση να σκηνοθετήσω το θεατρικό υπόμνημα του Στέφανο Μασσίνι για την Άννα Πολιτκόφσκαγια γιατί ήθελα να αντιδράσω μέσω της δουλειάς μου σε αυτά που γίνονται γύρω μου. Δεν είμαι πολιτικός για να κατέβω υποψήφιος σε εκλογές, δεν είμαι επιστήμονας για να γράψω άρθρα, είμαι πολίτης. Καταλαβαίνω το διακύβευμα της Δημοκρατίας στην Κύπρο και τον κόσμο, και χρησιμοποιώ τα μέσα που έχω στη διάθεσή μου: ανεβάζω παραστάσεις.
Η Άννα Πολιτκόφσκαγια είναι ιστορικό, υπαρκτό πρόσωπο. Ρωσίδα δημοσιογράφος που έγραψε εναντίον του δεύτερου πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Τσετσενίας, και κατάκρινε τον Πούτιν μέσα από τα γραπτά της. Στην ουσία προειδοποίησε τον κόσμο για τον Πούτιν, πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αποκάλυψε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από όλους: το ρωσικό στρατό, από τις υποστηριζόμενες από τη Μόσχα τσετσενικές αρχές, από τους αυτονομιστές αντάρτες. Φαντάζομαι την Πολικτόφσκαγια να γράφει υπέρ του άμαχου πληθυσμού, την ώρα που άλλοι δημοσιογράφοι έγραφαν υπέρ του πολέμου. Και θαυμάζω την τόλμη της να μιλά στην εξουσία με παρρησία, παρά το κόστος. Η Άννα Πολιτκόφσκαγια δολοφονήθηκε το 2006 στο ασανσέρ της πολυκατοικίας όπου διέμενε. Οι δολοφόνοι καταδικάστηκαν, αλλά οι ηθικοί αυτουργοί δεν αποκαλύφθηκαν ποτέ.
Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο των «χρυσών διαβατηρίων» στην Κύπρο τo 2020, με το κανάλι Al Jazeera να δείχνει τον τότε πρόεδρο της κυπριακής βουλής των αντιπροσώπων να κλείνει το μάτι σε πιθανούς νέους «πελάτες» – όταν αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε πόσο βαθιά είχε προχωρήσει η διαφθορά, η διάλυση του κράτους – ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης πλησιάζοντας μια ομάδα δημοσιογράφων που τον περίμεναν για δηλώσεις τους είπε «Μη μου αναφέρετε Al Jazeera, μη σας πάρει ο δαίμονας». Και κανένας δημοσιογράφος δεν τόλμησε να του ζητήσει μια δήλωση εκείνη τη στιγμή, μέχρι να αναλάβει δουλειά η επικοινωνιακή μηχανή και να δώσει το δικό της αφήγημα για την «προπαγάνδα που στόχευε να πλήξει τη χώρα».
Και όλα αυτά με έκαναν να αναρωτηθώ: γιατί δεν ρώτησαν οι δημοσιογράφοι τον Αναστασιάδη για τον Al Jazeera; Σάστισαν ή φοβήθηκαν για τη δουλειά τους; Πόση ελευθερία του Τύπου μπορεί υπάρξει σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον; Πόση Δημοκρατία έχουμε; Πόσο Κράτος Δικαίου;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Για τον Al Jazeera, ρώτησα μετά φίλους δημοσιογράφους, έμαθα για υβριστικά τηλεφωνήματα από πολιτικούς, πιέσεις για να περνά η εκάστοτε επικοινωνιακή γραμμή. Η επικοινωνιακή γραμμή! Που δίνεται από επικοινωνιολόγους, spin doctors, όπου όλα συμμαζεύονται, όλα στρογγυλεύονται, όλα γίνονται, και δίνεται και μια άφεση.
Και καλά, στην Κύπρο και την Ελλάδα μπορεί να μην έχουμε λογοκρισία (επίσημα), έχουμε όμως παρεμβάσεις, πιέσεις, υποκλοπές και παρακολουθήσεις. Με κακόβουλα λογισμικά. Που αναπτύχθηκαν και πουλήθηκαν από εταιρείες εγγεγραμμένες στην Κύπρο. Στην Ελλάδα είχαμε και δολοφονίες δημοσιογράφων. Έχουμε ghosting, όπου δημοσιογράφοι καταγγέλλουν παραθέτοντας στοιχεία αλλά οι κατηγορούμενοι δεν νιώθουν καν την ανάγκη να αντικρούσουν την κατηγορία. Και τέλος, έχουμε αυτολογοκρισία, όπου οι ίδιοι οι λειτουργοί του Τύπου ζυγίζουν καθημερινά τι «τους παίρνει» να γράψουν.
Είναι αυτό ελευθερία του Τύπου;
Είμαστε ευχαριστημένοι με την 107η θέση της Ελλάδας στο δείκτη της RSF (δείτε εδώ); Ή με την 55η της Κύπρου; Με τους 20+ δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν το 2023 παγκόσμια;
Τελειώνοντας, το ερώτημα που τίθεται είναι, τι κάνουμε για όλα αυτό; Πώς μπορεί να αντιδράσει ο σημερινός πολίτης; Τι κόστος είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε;
Photo Credit: Αντώνης Γεωργιάδης
Διαβάστε επίσης:
Άννα Πολιτκόφσκαγια, του Στέφανο Μασσίνι σε σκηνοθεσία Διομήδη Κουφτερού στο Ίδρυμα Κακογιάννη
