Διοχάντη: Το φως είναι πάντα κυρίαρχο στοιχείο της σύνθεσης και της δουλειάς μου

Τα εικαστικά στη ζωή μου. Τα πρώτα βήματα: Αθήνα – Ιταλία. Συναντήσεις, εμπειρίες και επιρροές

Από μικρό παιδί σχεδίαζα συνεχώς και ήθελα να γίνω ζωγράφος. Ο πρώτος μου δάσκαλος ήταν ο ζωγράφος Πάνος Σαραφιανός. Παράλληλα, για ένα χρόνο, ήμουν ακροάτρια και στο εργαστήριο ζωγραφικής του Γιάννη Μόραλη στην Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα.

Μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες στις εισαγωγικές εξετάσεις της Σχολής αποφάσισα να σταματήσω την ζωγραφική. Όμως ο Πάνος Σαραφιανός με παρότρυνε να συνεχίσω. Τον Νοέμβριο του 1964 πήρα τη μεγάλη απόφαση να δοκιμάσω και στην Αccademia di Belle Arti στη Ρώμη. Εκεί, μετά από εξετάσεις που διήρκεσαν ένα μήνα, έγινα δεκτή κατευθείαν στο τρίτο έτος της ζωγραφικής και της χαρακτικής. Την επόμενη χρονιά, τον Σεπτέμβριο του 1967, αποφοίτησα με άριστα, με δύο πρώτα βραβεία και με τρεις επαίνους.

Στην Accademia di Belle Arti της Ρώμης το μοντέλο πόζαρε στο εργαστήριο καθημερινά αλλά ο σπουδαστής μπορούσε να δημιουργήσει και ελεύθερα. Μέσα σε αυτό το κλίμα δουλεύοντας ακατάπαυστα έφτασα σταδιακά σε μια αφηρημένη ζωγραφική έκφραση.

Κατά την διάρκεια των σπουδών μου, ενώ ήμουν ακόμη στο τέταρτο έτος, οι δάσκαλοι μου Luigi Montanarini και Sandro Trotti, πρότειναν την δουλειά μου στην Galleria Arflex και έτσι πραγματοποίησα την πρώτη μου ατομική έκθεση τον Μάιο του 1967 στη Ρώμη.

Στη Ρώμη είχα την ευκαιρία να φοιτήσω και σε απογευματινές σχολές για αρχιτεκτονικό και ελεύθερο σχέδιο, γραφικές τέχνες, ενδυματολογία, ζωγραφική σε ύφασμα κ.ά. Ήθελα να διευρύνω τις γνώσεις μου σε διάφορες εφαρμογές του σχεδίου και να αποκτήσω εμπειρίες για τον κύριο στόχο μου, την ζωγραφική.

Η παραμονή μου στην Ιταλία ήταν μια σημαντική εμπειρία. Ο σύγχρονος κινηματογράφος, η μοντέρνα αρχιτεκτονική, τα μουσεία, τα μνημεία, οι αίθουσες σύγχρονης τέχνης, οι ατελείωτες συζητήσεις με τους συναδέλφους κ.ά. μαγνήτιζαν τα ενδιαφέροντά μου, είχα τόσα πολλά να δω, να μελετήσω, να σκεφτώ, ανοίχτηκαν νέοι ορίζοντες. Συνδέθηκα με βαθειά φιλία, που διατηρείται μέχρι σήμερα, με Ιταλούς και διεθνείς ιστορικούς τέχνης και καλλιτέχνες.

Μέχρι το 1973 έμεινα στην Ιταλία όπου οργάνωσα τρεις ατομικές εκθέσεις και έλαβα μέρος σε διεθνείς ομαδικές. Παράλληλα ασχολήθηκα επαγγελματικά με την ενδυματολογία, το ύφασμα και τις γραφικές τέχνες.

Ο χώρος και το έργο

Πάντα ξεκινώ από την αναγνώριση του δεδομένου χώρου-χρόνου. Προσδιορίζω τα χαρακτηριστικά του τόπου, τις ιδιαιτερότητες του και μελετώ την πολιτιστική ιστορία του. Το έργο συνεργεί με το χώρο σε όλες τις σχετικές ιστορικές, κοινωνικές και φυσικές καταστάσεις. Η εμβάθυνση σε αυτόν αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για την δουλειά μου. Χρησιμοποιώ υλικά που βρίσκω σε κάθε τόπο. Με ενδιαφέρει η συνέργεια τέχνης και περιβάλλοντος.

Η εικαστική δύναμη του φωτός στο έργο μου

Το φως είναι πάντα κυρίαρχο στοιχείο της σύνθεσης και της δουλειάς μου και το χρησιμοποιώ με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τις ανάγκες του έργου. Δημιουργείται μία ελεγχόμενη εξελικτική πορεία προς το φως, μία ξεχωριστή διάσταση με πολλές προεκτάσεις.

Η 54η Μπιενάλε Βενετίας

Μετά από πρόταση της κριτικού τέχνης Μαρίας Μαραγκού στην Γνωμοδοτική Επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού επιλέχθηκα ομόφωνα να εκπροσωπήσω την Ελλάδα στην 54η Μπιενάλε Βενετίας το 2011. Ήταν μεγάλη τιμή και ευθύνη για μένα.

Επιμελητής ήταν η Μαρία Μαραγκού και βοηθός επιμελητής ο Σταύρος Καβαλλάρης. Συνεργάτες μου ήταν ο Στέφανος Μπαρμπαλιάς για τον ηχητικό σχεδιασμό, ο Γαβρίλος Μιχάλης για τις αρχιτεκτονικές εφαρμογές-κατασκευή και τον φωτισμό, η Μαρία Παναγίδου για την επικοινωνία και με την υποστήριξη των Kalfayan Galleries.

Η ιδέα του έργου μου με τον τίτλο Beyond Reform βασιζόταν στη βαθύτερη έννοια του θέματος με τον τίτλο ILLUMInations της Διευθύντριας Bice Curiger.

Με αφετηρία την πόλη της Βενετίας, την ιστορία και την αρχιτεκτονική του ελληνικού περιπτέρου διαμόρφωσα την εξωτερική και εσωτερική εικόνα του έτσι που έργο και κτήριο γίνονταν ένα, μέσα από διαδοχικές εναλλαγές υλικών, νερού, ήχου και φωτός. Όλο το έργο κατασκευάστηκε in situ.

Το έργο-εγκατάσταση ήταν σε απόλυτη συνάρτηση με την ελληνική και την διεθνή κατάσταση. Υποδήλωνε την ελπίδα και πιθανές διεξόδους από την κρίση.

Έχει ιδιαίτερη σημασία και είναι μία ξεχωριστή εμπειρία για τον καλλιτέχνη η συμμετοχή του στην Μπιενάλε της Βενετίας. Προσφέρει όμως και μία ευκαιρία σημαντικής προβολής της ελληνικής σύγχρονης τέχνης στο εξωτερικό που δεν πρέπει να χάνεται και για αυτό απαιτείται σωστός προγραμματισμός, απόλυτος συντονισμός και στενή συνεργασία μεταξύ όλων.

Τα επόμενα έργα μου

Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση ενός έργου -και με εφόδιο την εμπειρία μου από αυτό- δημιουργώ το επόμενο, ειδικά, για το νέο δεδομένο χώρο και τον νέο συγκεκριμένο χρόνο. Όπως τελευταία, μετά το έργο Ελευσίνα 2010 ακολούθησε το ενιαίο έργο-εγκατάσταση με τίτλο Beyond Reform στο ελληνικό περίπτερο στη 54η Μπιενάλε της Βενετίας.

Τα μελλοντικά σχέδιά μου είναι πολλά. Ελπίζω να ολοκληρώσω σύντομα κάποια από αυτά.

Info:

Η Διοχάντη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρώμης, όπως επίσης και αρχιτεκτονική, σκηνογραφία και γραφιστική στο Λονδίνο και στη Ρώμη. Από το 1967 έχει παρουσιάσει 14 ατομικές εκθέσεις σε πόλεις όπως η Ρώμη, η Αθήνα, η Λευκωσία το Εδιμβούργο και η Ελευσίνα. Έχει συμμετάσχει σε 119 ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και Κύπρο, όπως επίσης και στην 7η Μπιενάλε του Παρισιού και τη 12η Μπιενάλε του Σάο Πάολο. Έχει συνεργαστεί με Έλληνες και Ευρωπαίους ιστορικούς τέχνης και επιμελητές. Έχει κερδίσει διεθνή βραβεία στην Ιταλία, την Ιρλανδία, τη Γερμανία και τη Νορβηγία, ενώ τα έργα της βρίσκονται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πολωνία, τη Νέα Υόρκη και το Ολυμπιακό Πάρκο της Σεούλ. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και εκπροσωπείται από την γκαλερί Kalfayan.