Το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει τον πιο ονειροπόλο ήρωα, τον Δον Κιχώτη, σε μια παράσταση γεμάτη χρώμα, ένταση και …
πάθος.
Ο Δον Κιχώτης είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του κλασικού ρεπερτορίου. Μια ιστορία για τα υψηλά ιδανικά του ιπποτισμού που συγκινεί διαχρονικά συνδυάζοντας κωμικά και ρομαντικά στοιχεία.
Ο Δον Κιχώτης έχει καθιερωθεί ως ένα κλασικό αριστούργημα του μπαλέτου και έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλούς χορογράφους και χορευτές σε όλο τον κόσμο.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο θρύλος των Μπολσόι χορευτής και χορογράφος Βλαντίμιρ Βασίλιεφ χορογράφησε ειδικά για το μπαλέτο της ΕΛΣ τον Δον Κιχώτη, σε μια παράσταση που πρωτοπαρουσιάστηκε το 2011 στο Θέατρο Ολύμπια για επτά παραστάσεις. Η χορογραφία του Βασίλιεφ βασίζεται σε αποσπάσματα από το λογοτεχνικό έργο του Μιγκέλ ντε Θερβάντες.
Το περίφημο έργο του Θερβάντες, προκάλεσε το ενδιαφέρον πολλών καλλιτεχνών. Τα πιο γνωστά μουσικά έργα που βασίστηκαν σε αυτό, είναι το συμφωνικό ποίημα του Ρίχαρντ Στράους και τα μπαλέτα Δον Κιχώτης του Λεόν Μίνκους και του μεταγενέστερου Ν. Ναμπόκοφ.
Ο Δον Κιχώτης του Μίνκους χορογραφήθηκε, για πρώτη φορά το 1869 από τον Μαριύς Πετιπά κι έκανε την πρεμιέρα του το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς στο Μπολσόι. Η χορογραφία του Πετιπά περιλαμβάνει το Grand Pas de Deux, το οποίο συχνά παρουσιάζεται και ανεξάρτητα. Ο ρόλος της Κίτρι, βασικής ηρωίδας του έργου, είναι εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των χορευτριών, ήταν μάλιστα, ένας από τους ρόλους που επέβαλε διεθνώς το μεγάλο αστέρι του Μπολσόι, Μάγια Πλισέτσκαγια. Το μπαλέτο περιλαμβάνεται στο ρεπερτόριο όλων των μεγάλων χορευτικών συγκροτημάτων, ενώ συχνά παρουσιάζεται και σε εκσυγχρονισμένες εκδοχές, όπως μεταξύ άλλων εκείνες των Νουρέγιεφ και Μπαρίσνικοφ.
O Δον Κιχώτης βασίζεται σε επεισόδια από το διάσημο μυθιστόρημα του Μιγκέλ ντε Θερβάντες (1547-1616), που εκδόθηκε σε δύο τόμους το 1605 και 1615 αντίστοιχα. Η υπόθεση του μπαλέτου αντλεί κυρίως από το δεύτερο τόμο και επικεντρώνεται στο θυελλώδη έρωτα της Κιτέρια –Κίτρι στο μπαλέτο- με τον κουρέα Μπαζίλιο. Οι περιπέτειες του Δον Κιχώτη και του υπηρέτη του Σάντσο Πάντσα μένουν σε δεύτερο επίπεδο.
Ο Βλαντίμιρ Βασίλιεφ έγινε το 1958 μέλος του θεάτρου Μπολσόι. Ως Πρώτος χορευτής επί μία εικοσαετία συνέβαλε αποφασιστικά στην αναβάθμιση του ανδρικού χορού· το στιβαρό του ύφος ταυτίστηκε με την εικόνα του σοβιετικού χορευτή. Πλήθος ρόλων χορογραφήθηκαν ειδικά γι’ αυτόν και τη σύζυγό του, χορεύτρια Εκατερίνα Μαξίμοβα. Ξεχωρίζουν οι χορογραφίες του Γιούρι Γκριγκορόβιτς στο Πέτρινο λουλούδι (1957), τον Καρυοθραύστη (1966) και τον Σπάρτακο (1967). Από το 1970 χορογραφεί, ενώ το 1995 ορίστηκε Γενικός και Καλλιτεχνικός διευθυντής του Μπαλέτου του Μπολσόι. Έχει τιμηθεί με τις υψηλότερες διακρίσεις.
Σύνοψη
Πρόλογος / Ο κουρέας Μπαζίλιο ξυρίζει τον Δον Κιχώτη. Η Κίτρι ανυπομονεί να τελειώσει ο Μπαζίλιο τη δουλειά του. Ο Δον Κιχώτης, επηρεασμένος από το πάθος του για τους μύθους των ιπποτών, αντικρίζοντας την Κίτρι, φαντάζεται πως είναι η γυναίκα των ονείρων του, η Δουλτσινέα. Η ερωτική του εξομολόγηση προς την Κίτρι διακόπτεται απότομα από την εμφάνιση του Σάντσο Πάντσα: Τον κυνηγούν οι υπηρέτριες επειδή έκλεψε φαγητό. Στη γενική αναταραχή, το ερωτευμένο ζευγάρι η Κίτρι και ο Μπαζίλιο βρίσκουν την ευκαιρία να αποδράσουν. Ο Δον Κιχώτης σώζει τον Σάντσο Πάντσα από την τιμωρία και τον χρίζει κουβαλητή του σπαθιού του. Εμπνευσμένος από την αγάπη και από ευγενή αισθήματα, ο ιππότης ξεκινάει την αναζήτηση της όμορφης Δουλτσινέας.
Α’ Πράξη, Α’ σκηνή / Γιορτή στην πλατεία της μικρής πόλης. Η Κίτρι εκδηλώνει τον έρωτα της στον Μπαζίλιο και ενδόμυχα ελπίζει ότι ο πανδοχέας πατέρας της Λορέντζο θα συμφωνήσει με το γάμο τους. Όμως, ο Λορέντζο έχει άλλα σχέδια για την κόρη του: την προορίζει για τον πλούσιο, αλλά κουτό ευγενή Γκαμάς. Η Κίτρι αρνείται. Εμφανίζεται η χορεύτρια Μερσέντες μαζί με ταυρομάχους, επι κεφαλής των οποίων είναι ο όμορφος Εσπάντα. Ο Εσπάντα αγαπά την Μερσέντες, η οποία όμως δεν θέλει δεσμεύσεις. Φτάνουν ο Δον Κιχώτης με τον Σάντσο Πάντσα. Το χαρούμενο πλήθος γελά με τον Σάντσο, του οποίου η μόνη έννοια είναι να γεμίσει το άδειο του στομάχι. Ο Δον Κιχώτης είναι ευτυχισμένος γιατί αντίκρισε την αγαπημένη του. Αλλά η Κίτρι με τον Μπαζίλιο εξαφανίζονται. Ο Λορέντζο, ο Γκαμάς, ο Δον Κιχώτης και ο Σάντσο Πάντσα φεύγουν αναζητώντας το ερωτευμένο ζευγάρι.
Β’ σκηνή / Στο πανδοχείο, το βράδυ, η Κίτρι και ο Μπαζίλιο είναι τόσο ευτυχισμένοι που δεν μπορούν να κοιμηθούν. Έχουν άλλωστε τόσο πολλά να πουν. Η συνομιλία τους διακόπτεται από την εμφάνιση Τσιγγάνων, τους οποίους συνοδεύουν η Μερσέντες και ο Εσπάντα. Παράλληλα εμφανίζονται και ο Λορέντζο, ο Γκαμάς, ο Δον Κιχώτης και ο Σάντσο Πάντσα. Οι Τσιγγάνοι προσκαλούν τους συναθροισμένους να παρακολουθήσουν μια παράσταση κουκλοθέατρου. Θέμα της είναι ο δυστυχισμένος έρωτας ενός πρίγκιπα για μια πριγκίπισσα, που κινδυνεύει από τις πράξεις του σκληρού πατέρα της. Ο Δον Κιχώτης πιστεύει ότι όσα συμβαίνουν στη σκηνή συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Θέλοντας να πατάξει το κακό, επιτίθεται στον ένοχο. Όταν οι αιφνιδιασμένοι ηθοποιοί πετούν τις μάσκες τους, οι θεατές αντικρίζουν την Κίτρι, τον Μπαζίλιο, την Μερσέντες και τον Εσπάντα, οι οποίοι και πάλι δραπετεύουν. Ξαφνικά, ένας δυνατός άνεμος σηκώνεται και οι ανεμόμυλοι αρχίζουν να περιστρέφονται. Στα μάτια του Δον Κιχώτη φαντάζουν με τερατώδεις μάγους, τους οποίους οφείλει να νικήσει σε ευγενή μονομαχία. Γαντζωμένος από ένα πτερύγιο του μύλου ο Δον Κιχώτης παρασύρεται και πέφτει από ψηλά στο έδαφος. Ο Σάντσο Πάντσα τρέχει να φέρει βοήθεια.
Γ’ Σκηνή / Γεμάτος μώλωπες, ο κουρασμένος Δον Κιχώτης αποκοιμιέται. Ονειρεύεται την ευγενική αγαπημένη του Δουλτσινέα περιτριγυρισμένη από νεράιδες, δρυάδες και έρωτες να χορεύει γι’ αυτόν. Ο ιππότης ξαναποκτά την αυτοπεποίθηση του: Είναι βέβαιος ότι το καλό θα νικήσει το κακό. Ο Δον Κιχώτης ξυπνά, το όραμά του εξαφανίζεται. Ανυπομονεί πια να επιστρέψει σε έναν κόσμο, όπου οι άνθρωποι ονειρεύονται τη δικαιοσύνη και αναμένουν τη βοήθειά του. Τότε εμφανίζεται ο Σάντσο Πάντσα μαζί με τον Δούκα και την ακολουθία του. Ο Δούκας έχει ήδη ακούσει για «τα κατορθώματα» του ευγενούς ιππότη και τον προσκαλεί στο κάστρο του. Ο Δον Κιχώτης αποδέχεται με ευγνωμοσύνη την πρόσκληση. Θα επισκεφθεί το κάστρο του Δούκα, αφού σώσει την αγαπημένη του.
Β’ Πράξη, α’ Σκηνή / Η Κίτρι, ο Μπαζίλιο, η Μερσέντες και ο Εσπάντα κρύβονται στην ταβέρνα, όπου φτάνουν ο Γκαμάς και ο Λορέντζο, βάζοντας τέλος στη διασκέδασή τους. Ο Γκαμάς απαιτεί τη συγκατάθεση του Λορέντζο προκειμένου να παντρευτεί την Κίτρι. Ο πατέρας ευλογεί το γάμο. Ο Μπαζίλιο, σαν σε έξαρση ζήλιας, υποκρίνεται ότι αυτοκτονεί. Με δάκρυα στα μάτια η Κίτρι παρακαλεί τον Δον Κιχώτη για την απόδοση δικαιοσύνης. Ο ιππότης αναγκάζει τον Λορέντζο να δώσει την ευλογία του στο ερωτευμένο ζευγάρι. Ο «νεκραναστημένος» Μπαζίλιο και η Κίτρι πλέουν σε πελάγη ευτυχίας. Ευχαριστούν τον Δον Κιχώτη και προσκαλούν όλους στο γάμο τους.
Β’ Σκηνή / Η γαμήλια γιορτή θυμίζει στον Δον Κιχώτη το όνειρό του. Ο Γκαμάς παρηγορείται, καθώς μέσα στη γενικότερη αναστάτωση εκείνος βρέθηκε στο επίκεντρο, ο Λορέντζο υποφέρει επειδή είναι υποχρεωμένος να ανεχτεί το γάμο της κόρης του, η Μερσέντες και ο Εσπάντα αποφασίζουν να παντρευτούν. Η χαρά και η γιορτινή ατμόσφαιρα επικρατούν. Όλοι ευχαριστούν τον Δον Κιχώτη και τον πιστό του σύντροφο. Νέες περιπέτειες γεμάτες θάρρος και κατορθώματα τους περιμένουν.
Μουσική Λεόν Μίνκους
Χορογραφία Βλαντίμιρ Βασίλιεφ
βασισμένη στους Μαριύς Πετιπά, Αλεξάντερ Γκόρσκι και Καζιάν Γκολεϊζόφσκι
Σενάριο Βλαντίμιρ Βασίλιεφ
βασισμένο σε επεισόδια από το λογοτεχνικό έργο του Μιγκέλ ντε Θερβάντες
Μουσική διεύθυνση Χόμπαρτ Έρλ
Σκηνικά Βλαντίμιρ Βασίλιεφ
Επιμέλεια σκηνικών Τότα Πρίτσα
Κοστούμια Τότα Πρίτσα
Φωτισμοί Βλαντίμιρ Βασίλιεφ
Επιμέλεια φωτισμών Νίκος Εργαζάκης
ΔΙΑΝΟΜΗ
Κίτρι – Μπαζίλιο Σταυρούλα Καμπουράκη – Αλεξάντερ Νέσκωβ
Ευρυδίκη Ισαακίδου – Αντώνης Κορούτης
Χριστίνα Μακρίδου – Βαγγέλης Μπίκος
Εσπάντα Ίγκορ Σιάτζκο
Αλεξάντερ Νέσκωβ
Γιώργος Βαρβαριώτης
Μερσέντες Αιμιλία Γάσπαρη
Αλίνα Στεργιανού
Βασίλισσα των Δρυάδων Πόπη Σακελλαροπούλου
Όλγα Ζουρμπίνα
Δον Κιχώτης Νίκος Τήλιος
Κυριάκος Κοσμίδης
Με την Ορχήστρα, τους Α΄ Χορευτές, Σολίστ, Κορυφαίους και το Corps de Ballet της Εθνικής Λυρικής Σκηνής