Δον Ζουάν, ένας ήρωας για γέλια και για κλάματα.
Ο κόσμος είναι γεμάτος από θεομπαίχτες,
που φοράν το προσωπείο για να ξεγελάσουν τους άλλους. […]
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στην εποχή μας, κανένας δεν ντρέπεται γι αυτό:
η υποκρισία είναι διαστροφή πολύ δημοφιλής
και οι δημοφιλείς διαστροφές θεωρούνται αρετές.
ΔΟΝ ΖΟΥΑΝ (Πράξη 5η– Σκηνή 2).
Τι κι αν η τιμιότητα και η ανθρωπιά θεωρούνταν ανέκαθεν αξιοζήλευτες αρετές; Ο Δον Ζουάν του Μολιέρου, ο πιο ακαταμάχητος και αμφιλεγόμενος γόης του παγκόσμιου ρεπερτορίου, έχει ακριβώς την αντίθετη άποψη και την εκφράζει απροκάλυπτα: ‘Στην εποχή μας το να υποκρίνεσαι κοινωνικά τον ευσεβή είναι πια τόσο συνηθισμένο που θεωρείται αρετή’ και κανένας δεν ντρέπεται γι αυτό!
Από την Ελβίνα Πασχάλη
Ο Δον Ζουάν είναι ένας πλέι μπόι του καιρού του. Αποπλανεί όποια γυναίκα του κάνει κέφι, αδιαφορεί παγερά για τα συναισθήματα των άλλων και ζει για τον εαυτό του και μόνο. Ως τυχοδιώκτης και αμετανόητος εραστής, αποκτά χιλιάδες εχθρούς. Ωστόσο κι αυτοί ακόμα υποκλίνονται στη γοητεία του. Ο σκοπός της ζωής του είναι να εντοπίσει την επόμενη ερωτική κατάκτηση. Έτσι τα σκάνδαλα διαδέχονται το ένα το άλλο. Κάποια στιγμή από τις αντιδράσεις του πατέρα του αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι η κοινωνική του υπόληψη- κάλυψη διακυβεύεται. Τότε προκειμένου να αποκαταστήσει την εικόνα του στα μάτια του κόσμου, θα υποκριθεί τον μετανοημένο. Εντέλει, όμως, δε θα μπορέσει να ξεφύγει από την τιμωρία της θείας δικαιοσύνης που, λίγο πριν το τέλος του έργου, τον ρίχνει στην αιώνια φωτιά της Κόλασης.
Αυτόν τον απίθανο ήρωα ο σκηνοθέτης της ομώνυμης παράστασης, Δαμιανός Κωνσταντινίδης, ανέλαβε να αναστήσει με ένα σύγχρονο, ιδιαίτερο τρόπο. Ο Δον Ζουάν που παρακολουθήσαμε ήταν ένα μεγάλο παιδί. Ένας ανόητος, σχεδόν θλιβερός κορτάκιας, που την πέφτει σε όλες αδιάκριτα, σκεφτόμενος όχι τόσο με το βασικό του ένστικτο όσο με το ναρκισσιστικό του εγώ. Θέλει να τον κακομαθαίνουν, να τον υπηρετούν και αυτός αταλαιπώρητος και ατσαλάκωτος απλά να ξεδιπλώνει τη γοητεία του. Το αντικείμενο του πόθου του δεν έχει ξεκάθαρο φύλο. Κυνηγά γυναίκες αλλά ταυτόχρονα σαγηνεύει και άντρες. Παίζει χωρίς ταμπού σε όλα τα ταμπλό, παντελώς ξεδιάντροπα και χαωτικά. Ωστόσο, αυτό που βλέπουμε στην αρχή μεταβάλλεται σταδιακά. Στην αρχή, ο Δον Ζουάν από καλομαθημένος μπέμπης μετατρέπεται σε μία αδίστακτη, σατανική περσόνα που είναι ικανή για τα χειρότερα. Το τέλος μοιάζει σχεδόν με λύτρωση- δήλωση: μόνο έτσι μπορείς να γλιτώσεις από κάτι τέτοιους.
Όλο το χτίσιμο της παράστασης μοιάζει να ειρωνευόταν αυτή ακριβώς την αμοραλιστική κοσμοθεωρία του Δον Ζουάν. Τα φαλλικά, σεξουαλικά υπονούμενα- ‘σημεία’, τα σύγχρονα κοστούμια και τα φαντασμαγορικά ενσταντανέ υπονόμευαν τη σοβαρότητα της σκέψης και των λεγομένων του ήρωα. Μια μυρωδιά σάτιρας αναδυόταν σχεδόν σε κάθε του βήμα, χωρίς όμως να χάνεται το μήνυμα. Όλες οι ερμηνείες είχαν ενδιαφέρον, θα ξεχωρίσουμε όμως αυτή του Δημήτρη Δρόσου που απέδωσε όλες τις πτυχές του Δον Ζουάν με διακριτικές δόσεις ειρωνείας που του πήγαιναν πολύ και του Νίκου Κολοβού που ο Σγκαναρέλ του είχε κάτι από γελοιογραφία του Αρκά. Η Κλειώ- Δανάη Οθωναίου (Δόνια Ελβίρα) και η Γιολάντα Μπαλαούρα (Ματουρίν) έδωσαν κι αυτές μια πιο καρτουνίστικη εκδοχή των ρόλων τους, ενώ ο Στέργιος Τζαφέρης (Δον Λουί) στάθηκε σοβαρός και μετρημένος διατηρώντας έτσι και μια ισορροπία ανάμεσα στο δράμα και τη σάτιρα.
Στο σύνολο, ένα επίκαιρο κοινωνικό σχόλιο εν είδει παράστασης που μπορεί να σε κάνει να γελάσεις ή προβληματιστείς. Εξαρτάται από τον καθένα πόσο θέλει να εμβαθύνει.
*Σημ. Την ημέρα που παρακολουθήσαμε την παράσταση και με το πέρας της, οι ηθοποιοί του Κρατικού Θεάτρου μας διάβασαν μια ανακοίνωση που εν ολίγοις έλεγε ότι έχουν να πληρωθούν από το Δεκέμβριο και ότι έχουν έρθει σε αδιέξοδο. Ας ευχηθούμε πολύ σύντομα η πολιτεία να αποκαταστήσει τις οικονομικές της οφειλές για να συνεχίσουν αυτοί οι άνθρωποι να εργάζονται και να παράγουν πολιτισμό. Έχουν την αμέριστη συμπαράστασή μας.
_______________________________________________________________________________________________________________
Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος παρουσιάζει τον Δον Ζουάν του Μολιέρου, σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Δαμιανού Κωνσταντινίδη. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ