Ο Donald Kitt, μια ενδιαφέρουσα περίπτωση καλλιτέχνη, περιηγήθηκε αρκετά ανά τον κόσμο, ώσπου τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στο σπουδαίο Odin Teatret της Δανίας δημιουργώντας ιδιαίτερες παραστάσεις, διδάσκοντας υποκριτική, αλλά και μυώντας νέους καλλιτέχνες στο μαγικό κόσμο του θεάτρου.
Τέλη Ιουνίου θα βρεθεί για λίγες ημέρες στη Fabrica Athens για ένα ξεχωριστό σεμινάριο και λίγο πριν έρθει στην Αθήνα μοιράζεται μαζί μας μερικές εμπειρίες που διαμόρφωσαν την κοσμοθεωρία του και τη θέση του στο σύγχρονο θέατρο.
– Από τον Καναδά στην Ιταλία και έπειτα στο Μπαλί για να σπουδάσετε τον χορό Topeng και ξανά πίσω στο Odin της Δανίας. Τι σας πρόσφεραν αυτές οι εμπειρίες και πώς διαμόρφωσαν την ταυτότητά σας ως καλλιτέχνη;
Κάθε μια από αυτές τις εμπειρίες μου πρόσφερε κάτι που δεν υπήρχε στην καλλιτεχνική ζωή μου πριν. Στον Καναδά ήμουν μέλος της θεατρικής ομάδας Primus, την οποία διηύθυνε ένας ηθοποιός του Odin. Αναπτύξαμε και δημιουργήσαμε πολλές παραστάσεις στα 9 χρόνια που δουλέψαμε μαζί. Ήταν ένα θεμελιώδες ξεκίνημα στο ταξίδι μου στο θέατρο. Η ομάδα σταμάτησε τις δραστηριότητές της το 1998. Τότε μετακόμισα στην Ιταλία, αλλάζοντας γλώσσα και ξεκινώντας από την αρχή, χωρίς βάση και έχοντας μόνο τον εαυτό μου για να κρατήσω την φλόγα αναμμένη. Ήταν κατά κάποιον τρόπο αποθαρρυντική εμπειρία. Έδωσα έναν συνεχή αγώνα για να προχωρήσω μπροστά.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Αποφάσισα να μάθω τον χορό Topeng στο Μπαλί γιατί μου είχε κινήσει μεμιάς την περιέργεια όταν παρακολούθησα σχετικά βίντεο. Ξανά, μόνος με τον εαυτό μου για μήνες, σε έναν εντελώς άγνωστο κόσμο. Μα ήταν μια απίστευτη εμπειρία όταν άρχισα να μαθαίνω από έναν πραγματικό δάσκαλο. Παρασύρθηκα κυριολεκτικά από την εκεί εκπαίδευση. Η συνεχής επανάληψη των ασκήσεων έφτασαν το σώμα μου σε επίπεδα που ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι μπορούσε να φτάσει. Όλο αυτό είχε τρομερή επίδραση πάνω μου.
Τώρα, ως προς το Odin, το είχα επισκεφθεί πρώτη φορά το 1988. Μετά από αυτήν την επίσκεψη σκεφτόμουν πόσο δύσκολο είναι να ζει κανείς εκεί. Έπειτα βέβαια ξαναβρέθηκα αρκετές φορές εκεί. Το 1989 με την Primus και το 2003 ως βοηθός του Tage Larsen στο Wind Festival (καθώς ξεκινούσα την σόλο περφόρμανς The Starry Messenger) και μετά αρκετές σύντομες επισκέψεις για δουλειά μέχρι το 2005 με το Festuge. Έμαθα πολύ νωρίς πως άμα δε δουλέψω δημιουργικά, η ζωή μου και η διάθεσή μου επηρεάζεται πολύ δραστικά. Έτσι αντιλήφθηκα πόσο σημαντικό ήταν να το συνεχίσω, χωρίς να ξέρω σίγουρα πού θα με οδηγούσε αυτό το μονοπάτι.
– Το θέατρο Odin είναι ένας μύθος! Ποιο πιστεύετε ότι είναι το πιο σημαντικό στοιχείο που το κάνει να κρατιέται δυναμικά στην… παγκόσμια θεατρική σκηνή;
Αν έλεγα μόνο ένα πράγμα, θα ήταν το πάθος να μεταδώσουμε τις εμπειρίες μας μέσα από τη διδασκαλία, με όλη τη δύναμη και τη χαρά που μας έχουν προσφέρει. Όταν ταξιδεύουμε ανά την υφήλιο, οργανώνουμε σεμινάρια και master classes. Αυτό επιτρέπει στον συμμετέχοντα να κοινωνεί τον τρόπο εργασίας μας «ανιχνεύοντας» έτσι ό,τι είναι εφικτό. Εγώ θεωρώ το Odin τόσο ζωτικής σημασίας όσο ήταν στην αρχή του. Στην πραγματικότητα οι δραστηριότητες που προσφέρουμε τώρα είναι απείρως περισσότερες. Τους προηγούμενους μήνες είχαμε σεμινάριο 3 εβδομάδων, το πρώτο Ntl International Theatre Festival And Meeting, περιοδεία στη Ρώμη για άλλες τρεις εβδομάδες, επιστροφή στο Holstebro για μια 40ήμερη συνεδρία συγκατοίκησης, ένα τουρ στη Βουδαπέστη και τελειώσαμε το Μάιο με το Kentaurlandsbyen project που κράτησε άλλες τρεις εβδομάδες. Όλο αυτό το διάστημα είχαμε μεγάλο όγκο συμμετεχόντων από όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Παρακολούθησαν παραστάσεις, συμμετείχαν στην εκπαίδευση και τις συζητήσεις με τον Eugenio Barba και τους ηθοποιούς του Odin. Τον Ιούνιο έχουμε προγραμματίσει βέβαια και το Transit Festival που οργανώνεται από το Magdalena Project.
– Εκτός από ηθοποιός στο Οντίν, είστε επίσης σκηνοθέτης και δάσκαλος νέων ηθοποιών. Δουλεύετε σταθερά με ομάδες performer με ξυλοπόδαρα, με τη μέθοδο του «θεάτρου της ανταλλαγής». Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τις αξίες και τις τεχνικές σας ως δάσκαλος;
Κάποιες φορές, ξεκινώντας ένα εργαστήριο ή μια διδασκαλία γενικά, λέω στους συμμετέχοντες ότι εγώ θα μάθω περισσότερα από αυτούς. Πράγμα που σημαίνει ότι το να διδάσκω και να δουλεύω με τόσους ανθρώπους όλα αυτά τα χρόνια, ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών, διαφορετικής κουλτούρας και σε διαφορετικές φάσεις, έχει αυξήσει τις δυνατότητές μου να κερδίζω γνώση και να ενισχύω τη διδασκαλία μου. Ένα μέρος αυτού οφείλεται στο ότι ενισχύεται το ένστικτό μου και γίνεται πιο οξυδερκές. Αυτό είναι κάτι που θέλω να κατακτήσουν και οι συμμετέχοντες για τους εαυτούς τους, την συνείδηση ότι το προσωπικό τους ένστικτο μεγαλώνει μέσα από τις διαφορετικές ασκήσεις και τις συνθέσεις που αναπτύσσονται.
Η χρήση των κονταριών στη διδασκαλία μου έχει πολλές εφαρμογές. Σε πρώτο επίπεδο δίνει στον συμμετέχοντα μία συνείδηση των αντιστάσεων του σώματος και του πόση πολλή «ενέργεια» πρέπει να χρησιμοποιήσει για να επιτρέψει στο σώμα του να αντιδράσει πραγματικά και να είναι παρόν στη διαδικασία. Μία άλλη χρήση των κονταριών είναι να μπορέσει κανείς να αναπτύξει τον ρυθμό μέσα στο σώμα του και να δημιουργήσει μία σχέση με το αντικείμενο. Μέσα από τη διαρκή εξερεύνηση, η τεχνική καταλήγει σχεδόν αόρατη.
– Στην Αθήνα θα διδάξετε, με τη βοήθεια του Φάνη Κατέχου, ένα εργαστήριο με τίτλο «Sticks and stones» (κοντάρια και πέτρες). Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι του εργαστηρίου και πώς μπορεί να είναι αυτό χρήσιμο για έναν νέο περφόρμερ;
Αυτό που σκοπεύω να κάνω σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα είναι να προσφέρω στους συμμετέχοντες ένα ξεκίνημα στο πώς να ενδυναμώσουν τη δημιουργική εργασία τους. Ένα μέρος αυτή της ενδυνάμωσης, είναι να τους καθοδηγήσω στο να χρησιμοποιούν λιγότερο τη νόηση και να ξεκινήσουν να αναπτύσσουν περισσότερο τη δημιουργικότητα. Αυτό συμπεριλαμβάνει το πώς το σώμα αντιδρά σε νέες καταστάσεις. Το να απομακρύνει τους φόβους ή τα όρια στα οποία ο καθένας μας δεσμεύεται στην καθημερινότητά του. Χωρίς να μπαίνω σε λεπτομέρειες -θα το αφήσω σαν έκπληξη- θα διδάξω κάποιες ασκήσεις μέσω των οποίων οι συμμετέχοντες θα μπορούν να αποκομίσουν κάτι απτό και να το χρησιμοποιήσουν στη δική τους πραγματικότητα. Με αυτή τη βάση, θα μπορέσουν να το αναπτύξουν ο καθένας με τον τρόπο του. Η σκληρή δουλειά πραγματικά ανταμείβεται. Πρέπει να επενδύσει κανείς όλο του τον εαυτό και να έχει εμπιστοσύνη στο ότι θα ανακαλύψει ό,τι έμοιαζε άγνωστο.
Ανυπομονώ να γνωρίσω τους συμμετέχοντες στην Αθήνα και να προσφέρω, μαζί με τη FabricaAthens ένα εύστοχο εργαστήριο για τη διαδικασία της αναζήτησης του νοήματος.
Photo: Tobiasz_Papuczys
