Σε 15 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα, σε τρία ιστορικά, εγκαταλελειμμένα κτίρια της Αθήνας, 80 καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο ξεδιπλώνουν ιστορίες πολυπολιτισμικότητας, ταυτότητας, προφητείες, ξόρκια, μύθους και εκ βαθέων εξομολογήσεις σαν τελετουργία μετασχηματισμού, όπως συμβαίνει στο φαινόμενο της Έκλειψης.
Η Μπιενάλε της Αθήνας, υπό τον τίτλο Eclipse, «θέλει να αναδείξει την ολοένα πιο θολή αντίληψη που έχουμε για την πραγματικότητα, εξαιτίας της κατάστασης διαρκούς ρευστότητας την οποία βιώνουμε σήμερα», εξηγούν οι διοργανωτές.
Aπό τις καρέκλες του Βρετανού-Νιγηριανού καλλιτέχνη και σχεδιαστή Yinka Ilori, εμπνευσμένες από παραδοσιακές νιγηριανές παραβολές και αφρικανικά υφάσματα, που υποδέχονται τον επισκέπτη στο ισόγειο του πρώην εμπορικό κέντρο Fokas, που είναι ο κεντρικός εκθεσιακός χώρος της φετινής Μπιενάλε, ως το νεομπαρόκ Μέγαρο Σλήμαν-Μελά και τα υπόγεια των πρώην Δικαστηρίων Σανταρόζα, όπου χτυπά η μηχανική καρδιά της Μπιενάλε με την ηχητική παράσταση Athens Song I -IV του Βέλγου Βilly Bultheel, ο επισκέπτης περιηγείται σε έργα ανερχόμενων και καταξιωμένων καλλιτεχνών, που φιλοδοξούν να αποτελέσουν αφορμή κοινωνικού διαλόγου για όσα συμβαίνουν γύρω μας.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Εγκατάσταση με avatar, ταρό και αντανακλάσεις της σελήνης στο νερό, έργα των Omsk Social Club, συνεπιμελητών της Μπιενάλε· γλυπτά χέρια μέσα σε βαλίτσα του Andrew Roberts που σχολιάζουν τα fake news· η εγκατάσταση Κέντρο Ανοιχτών Υποθέσεων των Julia Grosse και Yvette Mutumba, σε συνεργασία με τη μοναδική πολυγλωσσική βιβλιοθήκη που λειτουργεί στην Αθήνα We need Books· τα έργα-αναφορές στις επαναστάσεις των αφρικανικών χωρών όπως τις αφηγείται ο Samson Kambalu· η εγκατάσταση του Christoph Draeger για τη «Σφαγή του Μονάχου» στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972· και πολλά ακόμη έργα και περφόρμανς συγκροτούν την 7η Μπιενάλε της Αθήνας, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Poka-Yio.
Από στη συνέντευξη Τύπου της 7ης Μπιενάλε:
«Η προσέγγιση της φετινής Μπιενάλε με πολλούς καλλιτέχνες από διάφορα μέρη, ουσιαστικά δίνει έναν χαρακτήρα στην Αθήνα τον οποίο γνωρίζουμε ότι διαθέτει» είπε ο υφυπουργός αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης. «Παρότι ευρωπαϊκή πόλη, η Αθήνα δεν έχει το βάρος της αποικιοκρατίας του παρελθόντος κι αυτό της δίνει μια ελευθερία να συζητά τέτοια θέματα. Επίσης, παρότι μεσογειακή, δεν έχει το στίγμα του οριενταλισμού που κι αυτό της δίνει μια δυνατότητα συζήτησης. Χωρίς να είναι λευκός καμβάς, αυτή η πόλη θεωρώ ότι δίνει χώρο και χρόνο να διαμορφωθούν νέες συζητήσεις και νέα αφηγήματα. Εφέτος αυτό κάνει η Έκλειψη».
«Ζητήματα κι ερωτήματα για το πώς ορίζουμε το καλλιτέχνημα και το καθεστώς του καλλιτέχνη, είναι μια μεγάλη συζήτηση που αναπτύσσεται στην Ευρώπη, δεν είναι φιλοσοφικό ερώτημα. Έχει να κάνει με το εργασιακό καθεστώς, με τους όρους που γίνεται η καλλιτεχνική παραγωγή στις μέρες μας» συνέχισε ο ίδιος. «Η στήριξη του υπουργείου Πολιτισμού στην Μπιενάλε δεν είναι κάτι τυχαίο» πρόσθεσε. «Η ενδυνάμωση του κλάδου σ’ αυτό το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται και αφορά, όχι μόνο στο πώς θα επιβιώσουν οι άνθρωποι του κλάδου, αλλά και πώς θα μπορέσουν να αναπτυχθούν και να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητες και φυσικά ένα νέο αφήγημα για τον ελληνικό σύγχρονο πολιτισμό, είναι για το ΥΠΠΟ, μέρος αυτής της στρατηγικής και του οραματισμού».
«Εμείς όλοι στον δήμο Αθηναίων, έχουμε πολύ μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό που επιτέλους ξανασυναντιόμαστε» ανέφερε χαιρετίζοντας τα εγκαίνια της Μπιενάλε, ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης. «Κι αυτό το ‘έξω’ που έχουμε επιτύχει , με πλήρη συναίσθηση της ανάγκης να τηρήσουμε όλα τα υγειονομικά μέτρα και πρωτόκολλα είναι κάτι που το περιμέναμε εδώ και πάρα πολύ καιρό». Πρόκειται όπως είπε «για για μια ευκαιρία της πόλης να επανασυστηθεί, όχι μόνο με τον έξω κόσμο, αλλά και μ’ εμάς τους ίδιους, με το μέσα μας. Ακούμε συχνά ότι η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο», συνέχισε. «Η Αθήνα δεν είναι το νέο Βερολίνο, η Αθήνα είναι η νέα Αθήνα. Κι είναι εξίσου υπερήφανη για το αρχαίο της μεγαλείο, το αρχαίο της κλέος, όσο είναι περήφανη για τον σύγχρονο, δυναμικό της εαυτό. Είναι μια μητρόπολη, μια πύλη της παγκοσμιοποίησης. Είναι απολύτως ξεκάθαρο, πως αυτή είναι η στιγμή της Αθήνας. Όπως ήταν η στιγμή της Λισαβόνας πριν δέκα χρόνια, του Βερολίνου πριν είκοσι ή της Βαρκελώνης πριν τριάντα. Αυτή είναι η δεκαετία της Αθήνας και όλοι είστε αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της Αθήνας» είπε ο κ. Μπακογιάννης.
Για την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, «καλούμαστε αυτή τη στιγμή να δώσουμε μια εικόνα της Αθήνας που πρέπει να είναι δημοκρατική, να είναι ανοιχτή να δέχεται και, κυρίως, να αναγνωρίζει την παρουσία ανθρώπων που αυτή τη στιγμή είναι αόρατοι. Με δράσεις όπως η ECLIPSE της Μπιενάλε της Αθήνας», είπε η κ. Παναγιωτάκου «θέλουμε να δώσουμε μια συμπυκνωμένη εικόνα του κόσμου που ζούμε, για να αντιληφθούμε πού βρισκόμαστε. Να ενοχλήσουμε ως «σωκρατική μύγα» εκείνους που θέλουν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν την ασφάλεια της ουδετερότητας. Και να πούμε ότι τελικά, χίλιες φορές να πληρώνουμε το κόστος της ελευθερίας παρά το κόστος της ασφάλειας».
Ψυχή της Μπιενάλε της Αθήνας, o Poka-Yio, «μεγάλωσε» καλλιτεχνικά στην δεκαετία του ’90, εποχή που όπως θυμάται «ανεξάρτητοι επιμελητές, καλλιτέχνες, άνθρωποι σε θέσεις-κλειδιά, οι αρχές, έφεραν μια ηττοπάθεια ότι το πολιτιστικό μας προϊόν είναι υποδεέστερο και δεν ενδιαφέρει, δεν συσχετίζεται με το κέντρο της Ευρώπης». Από την εμπειρία του, οι πρώτες Μπιενάλε έσπασαν αυτό το στερεότυπο. Στο μεταξύ, πολλοί καλλιτέχνες έχουν μετοικήσει στην Αθήνα, κάτι τους καλεί εδώ. «Η Μπιενάλε είναι ένα εργαστήριο σκέψης και ιδεών», όπως είπε και «πολλοί έρχονται εδώ να βρουν μια απάντηση στα ζητήματα που ταλανίζουν πλέον ολόκληρη την Δύση. Η Ευρώπη γίνεται κάτι σαν μουσείο, ζει με τις αξίες και τις αρχές του παρελθόντος και δεν μπορεί να παραγάγει πολιτισμό στον βαθμό που έκανε στο παρελθόν. Αντίθετα, η εισροή προσφύγων και μεταναστών, οι οποίοι δεν έχουν ακόμα τοποθετηθεί στην Αθήνα και στην Ελλάδα με τον τρόπο που τους αξίζει, άτομα που έχουν κινδυνεύσει να βρεθούν εδώ και ζουν στο περιθώριο, παρίες, φέρουν τον δικό τους πολιτισμό, αλλά εμείς δεν τους αποδεχτήκαμε ακόμα. Αυτές οι φωνές του περιθωρίου αναδύονται στην Μπιενάλε με την βοήθεια των συνεπιμελητών».
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ
Διαβάστε επίσης:
ECLIPSE: Η 7η Μπιενάλε της Αθήνας αποκαλύπτει τους καλλιτέχνες και τους εκθεσιακούς της χώρους
Cinobo Film Club στην 7η Μπιενάλε της Αθήνας ECLIPSE