Την Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2012 πέθανε ο Φερεϋντούν Φαριάντ, ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές και μεταφραστές της Περσίας, ο οποίος ζούσε από χρόνια στην Ελλάδα …
και ήταν βραβευμένος για το έργο του από την ελληνική πολιτεία.
Η κηδεία θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2012, στις 15.00 στο Νεκροταφείο Καισαριανής, τα έξοδα της οποίας ανέλαβε τιμητικά το Ίδρυμα Ουράνη.
Γεννημένος στις 6 Δεκεμβρίου 1949 στο Χοραμσάρ της Περσίας, μετά τις πανεπιστημιακές του σπουδές στην Τεχεράνη, αποφάσισε να ταξιδέψει στην Ευρώπη. Η συνάντησή του το 1980 με τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο στη Σάμο υπήρξε καθοριστική. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Περσία, ξαναγύρισε στην Ελλάδα, όπου ανέπτυξε μια εξαιρετική φιλία με τον Έλληνα ποιητή της ρωμιοσύνης, ενώ παράλληλα γνωρίστηκε με τη σπουδαιότερη διανόηση εκείνης της εποχής. Στην Αθήνα σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία και Αρχαία Ελληνικά, καθώς ήδη γνώριζε να μιλά περσικά, αγγλικά, γαλλικά, αραβικά και Ισπανικά.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Λίγο καιρό πριν είχε δηλώσει σε συνέντευξή του: «Πολλοί οι σπουδαίοι άνθρωποι που γνώρισα, ενώ με αρκετούς απ αυτούς δημιούργησα εξαιρετική φιλία, όπως ο Ρίτσος, Σαμαράκης, Βρεττάκος, Ελύτης, Βαλαωρίτης, Πατρίκιος, Δημουλά, Αγγελάκη – Ρουκ, Στεργιόπουλος, Δάλλας, Τσαρούχης, Θεωδοράκης, Μερκούρη, και πολλοί άλλοι. Για μένα η Ελλάδα κι η Περσία είναι δυο αδιέξοδα. Πηγαίνω στην Περσία συναντώ ένα μεγάλο τείχος, γυρνώ στη δεύτερη πατρίδα μου την Ελλάδα, το ίδιο, χτυπάει το μούτρο μου σε αυτό το τείχος. Εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα… αδιέξοδο! Τώρα όμως φαίνεται ότι εμείς οι ποιητές πρέπει να αντιπροσωπεύσουμε κάτι για αυτές τις δυο χώρες, με το ένδοξο παρελθόν και το χάλια παρόν, που μέσα στην ιστορική τους πορεία ατυχήσανε».
Όσο για την μεταφραστική του δουλειά είχε πει τα εξής: «Κάθε βιβλίο που μεταφράζω και δημοσιεύεται στην χώρα μου θεωρείται ένα γεγονός! Πάντα το δέχονται με ενθουσιασμό, γιατί η δουλειά μου είναι επίπονη και διαφορετική. Βραβεύτηκα από την Ελληνική Εταιρεία Μετάφρασης Λογοτεχνίας και από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Επιστημόνων, ενώ για την έκδοση του έργου μου “Πέτρινος Χρόνος” που είναι το μεγαλύτερο σε έκταση δίγλωσσο έργο του Ρίτσου που έχει εκδοθεί παγκοσμίως, μετά από εκτεταμένη συνεργασία μου με τον ίδιο τον ποιητή, μου απέφερε το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Λογοτεχνίας σε ξένη Γλώσσα».
Πρόσφατα είχε κυκλοφορήσει στην Περσία ένα έργο του χιλίων σελίδων, με ανθολογία νεοελληνικής ποίησης και τίτλο “100 χρόνια 100 ποιητές” που παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση της Τεχεράνης. «Είναι η καλύτερη διαφήμιση των Ελλήνων δημιουργών στην πατρίδα μου» είχε τονίσει με νόημα.
Έζησε την περιπέτεια της υγείας του στον Ερυθρό Σταυρό, όπου νοσηλεύθηκε με διαγνωσμένο καρκίνο μεταστατικό και που ο ίδιος πάλεψε λεβέντικα μέχρι την τελευταία στιγμή. Δίπλα του στάθηκαν οι καλοί του φίλοι, ο συμπατριώτης του και επιτυχημένος εκπρόσωπος περσικού χαλιού στην Ελλάδα Δαρείος Νταρβίς, με την Ελληνίδα σύζυγό του Γιώτα, ο καταξιωμένος σκηνοθέτης Δημήτρης Γιατζουζάκης, ο οποίος το 2006 είχε γυρίσει ντοκιμαντέρ με τον Φερεϊντούν Φαριάντ και ο εξαιρετικός ηθοποιός Βασίλης Κουκαλάνι, ο οποίος θα ήταν ένας εκ των πρωταγωνιστών της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπως επίσης και κάποιοι άλλοι φίλοι του Ελληνες και ξένοι.
Τραγική φιγούρα ο αδελφός του Μεϊτέν που έφθασε δυο μέρες πριν από τον θάνατό του από την Περσία. Ο Βασίλης Κουκαλάνι μιλώντας για το φίλο του Φερευντούν μας είπε: «Είχε κανονιστεί να παίξει κι αυτός στην ταινία του Αγγελόπουλου. Μάλιστα θα έγραφε ο ίδιος το μονόλογό του. Τελικά πέθαναν και οι δυο. Θα μου λείψει ο αγαπημένος φίλος και συνεργάτης και ο χαμός του είναι πιο έντονος σε μια εποχή κάλπικη και ψεύτικη, γιατί αυτός υπήρξε αυθεντικός και βαθειά ανθρώπινος. Λάτρευε την ποίηση και το Ρίτσο».
Η δε Γιώτα Νταρβίς βαθειά συγκινημένη τόνισε με νόημα: «Για μένα δεν υπάρχει Έλληνας που να ξέρει τόσους ποιητές, όσους ήξερε ο Φερεϋντούν Φαριάντ. Υπήρξε ένας δάσκαλος και υπέροχος φίλος και προσωπικά αδυνατώ να πιστέψω πως δεν θα τον ξαναδώ».
Συγκινητική η δήλωση του σκηνοθέτη Δημήτρη Γιατζουζάκη: «Οι ποιητές όπου κι αν είναι, είναι εξόριστοι. Άλλοι είναι της μόδας. Ο Φερεϋντούν στην ποίησή του μιλούσε για πουλιά, μικρά πουλιά, σπουργίτια, καναρίνια… Στο σπίτι του όμως είχε το έπος του Γιλγαμές, το έπος ενός γίγαντα. Κι εμείς σήμερα αποχαιρετήσαμε έναν γίγαντα μεταμφιεσμένο σε σπουργίτι».
Ο άνθρωπος που τον ήξερε τόσο καλά, ο Δαρείος Νταρβίς ήταν αποκαλυπτικός: «Ο Φερεϋντούν φύσηξε τη στάχτη, όπου κάτω της υπήρχαν οι δυο λαοί, ο ελληνικός και ο περσικός και αποκαλύφθηκαν όλα όσα τους ένωναν. Με το έργο του και τη ζωή του μας έδειξε πόσο στενά συνδεδεμένοι είναι οι δυο μας λαοί. Υπήρξε σπουδαίος και μεγάλος, Πέρσης και Έλληνας».
Συμβολικά τα λόγια του αγαπημένου του αδελφού Μεϊτέν: «Άνδρας δυνατός, μόνος του μεγάλωσε, μόνος έζησε και μόνος πέθανε. Είχε δυο πατρίδες, την Περσία και μετά την Ελλάδα. Όταν τον ρώτησα αν θέλει να πάμε στην Περσία μου είπε: όχι θέλω να μείνω στην Ελλάδα. Στο βιβλίο του “όνειρα με χαρταετούς και περιστέρια” που βραβεύτηκε με το βραβείο Άντερσεν και διδάσκεται στα παιδιά του δημοτικού της Ελλάδας, ο ήρωας του βιβλίου είμαι εγώ. Τι κρίμα! Τα παιδιά τώρα μπορούν να δουν τον ήρωα του βιβλίου από κοντά, αλλά δυστυχώς έφυγε ο συγγραφέας τους».
Να αναφερθεί ακόμα πως λίγες μέρες πριν ο Φερεϋντούν Φαριάντ είχε προλάβει να στείλει στον εκδότη του στην Τεχεράνη, μια μελέτη για τον Ελύτη πολλών σελίδων που έγραφε επί δυο συναπτά έτη. Η Ελλάδα θρηνεί την απώλεια ενός μεγάλου ποιητή που αγάπησε και υπηρέτησε τον ελληνισμό όσο λίγοι. Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα παρακάτω βιβλία του: Όνειρα με Χαρταετούς και Περιστέρια, (εκδόσεις Κέδρος, 1988), που έχει διακριθεί με το βραβείο Άντερσεν, «Ουρανός χωρίς Διαβατήριο», (εκδόσεις Γνώση, 1995) και «Ιστορίες από τον Παράδεισο», (εκδόσεις Αρμός, 1997). Η κηδεία του θα γίνει στην Ελλάδα, όπως ήθελε, και θα υπάρξει ανακοίνωση για την ημέρα και τον τόπο.
Μιλάω στα δέντρα περσικά
εγώ είμαι ξένος
μιλάω στα δέντρα περσικά
Τα δέντρα μου αποκρίνονται
μέσα σ αυτή τη συγγένεια
δεν είναι ξένος.
Μιλάω στα δέντρα περσικά
περσικά
Εγώ Μιλάω στα δέντρα περσικά
Εγώ είμαι ξένος.
Μιλάω στα δέντρα περσικά.
Τα δέντρα μού αποκρίνονται.
Μέσα σ\’ αυτή τη συγγένεια
δεν είμαι ξένος