Ο Λευτέρης Ξανθόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε Νομικά χωρίς να δώσει πτυχιακές εξετάσεις. Στην Αγγλία σπούδασε κινηματογράφο, στη σχολή The London Film School. Έζησε για περισσότερο από δέκα χρόνια σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.
Σκηνοθέτησε μεγάλο αριθμό ταινιών ντοκιμαντέρ (Ελληνική κοινότητα Χαϊδελβέργης, Ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα, Στα Τουρκοβούνια, Επί Κολωνώ, Η μεγάλη πομπή, Παύλος Ζάννας, Ποιός είναι ο τρελός λαγός, Σκοτεινός συνωμότης, κ.ά).
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του «Καλή πατρίδα, σύντροφε (Beloiannisz)», γυρίστηκε το 1985 στην Ουγγαρία και βραβεύτηκε στο 39ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λοκάρνο, ενώ η επόμενη Ο Δραπέτης (1991) συμμετείχε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο 44ο Φεστιβάλ των Καννών.
Τον Ιανουάριο του 1967, ποιήματά του βραβεύονται στον Γ’ πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό του περιοδικού Πανσπουδαστική. Το 1972 εκδίδεται η πρώτη του ποιητική συλλογή Αντίψυχα (β’ έκδοση 1992). Ακολουθούν: Περιπέτειες πλανόδιου σωματοφύλακα ονείρων, Το κόκκινο δωμάτιο, Σήκωσε το κεφάλι σου πατέρα, Η ορμή του νερού και των υδάτων, ‘Αγγελος των πρώτων ημερών (πεζό), Γιατί οι γυναίκες δεν αγαπούν τη βροχή, Η έβδομη βροχή και Γάτες αλλού (μικρές ιστορίες).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ανάμεσα στις πρόσφατες δουλειές του στο ντοκιμαντέρ περιλαμβάνονται οι τίτλοι: Η εποχή των κενταύρων – Ο μουσουργός Αλέκος Ξένος (2009), Γεώργιος Ν. Παπανικολάου – Παπ τεστ (2008), Σπίτι δίπλα στη θάλασσα – Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλος (2007), Ένας υπέροχος άνθρωπος – Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή (2006), Ο κήπος με τ’ αμέτρητα παράθυρα – Νίκος Εγγονόπουλος (2005), Κληρονόμος πουλιών – Μίλτος Σαχτούρης (2004), και πολλά άλλα.
Συλλυπητήριο μήνυμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου για την απώλεια του Λευτέρη Ξανθόπουλου
«Ο αιφνίδιος θάνατος του Λευτέρη Ξανθόπουλου προκαλεί θλίψη στην κινηματογραφική μας κοινότητα. Ο Λεύτερης Ξανθόπουλος υπήρξε πολυσχιδής καλλιτεχνική φύση: σκηνοθέτης, ποιητής, συγγραφέας κριτικών και θεωρητικών κειμένων για τον κινηματογράφο. Ήταν ανήσυχος πολιτικά, όμως το βλέμμα του ήταν μονίμως ανθρωποκεντρικό. Οι πρώτες ταινίες του ήρθαν με την άνθιση του ελληνικού ντοκιμαντέρ κατά τη δεκαετία του ’70 («Η ελληνική κοινότητα της Χαϊδελβέργης», «Ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα»). Η μετανάστευση, είτε λόγω οικονομικών συνθηκών, είτε λόγω του Εμφυλίου δεσπόζει θεματικά στο σύνολο σχεδόν του κινηματογραφικού έργου του. Τα μικρού ή μεσαίου μήκους ντοκιμαντέρ του, όπως και οι μεγάλου μήκους μυθοπλασίες του («Καλή πατρίδα σύντροφε», «Ο δραπέτης») περιστρέφονται γύρω από «ανθρώπους που είναι ξένοι μέσα σ’ ένα ξένο περιβάλλον» αναφέρει το συλλυπητήριο μήνυμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου για την απώλεια του Λευτέρη Ξανθόπουλου.
Συλλυπητήριο μήνυμα της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη για την απώλεια του Λευτέρη Ξανθόπουλου
«Ο Λευτέρης Ξανθόπουλος που ”έφυγε” χθες, ήταν ένας ποιητής που σκηνοθετούσε ταινίες. ‘Αοκνος ερευνητής και ιστοριοδίφης κατέγραψε είτε με την κάμερα, είτε με την πένα του ιστορίες γνωστές αλλά κυρίως άγνωστες, που αντέχουν στο χρόνο γιατί είναι αυθεντικές και αληθινές» αναφέρει σε συλλυπητήριο μήνυμά της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη για την απώλεια του Λευτέρη Ξανθόπουλου.
Η κ. Μενδώνη σημειώνει επίσης πως «ανέπτυξε μια ιδιαίτερη, προσωπική “γλώσσα” και τεχνική επηρεάζοντας πολλούς νεώτερους δημιουργούς με το πολυσχιδές και βραβευμένο έργο του, τις δεκάδες ταινίες (μικρού και μεγάλου μήκους) τα ντοκιμαντέρ, τις ποιητικές συλλογές και τα πεζά κείμενά του», και εκφράζει τα θερμά της συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους φίλους του.