Έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης

Ο Μίκης (Μιχαήλ) Θεοδωράκης (Χίος, 29 Ιουλίου 1925) ήταν Έλληνας συνθέτης, στιχουργός, διευθυντής ορχήστρας και πολιτικός, κρητικής και μικρασιάτικης καταγωγής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες μουσικοσυνθέτες.

Είχε ασχοληθεί με την μελοποιημένη ποίηση, με το έντεχνο και το λαϊκό τραγούδι, με μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, καθώς και με την κλασική μουσική γράφοντας συμφωνίες, ορατόρια, μπαλέτα, όπερες και μουσική δωματίου.

Συνθέσεις του έχουν ερμηνευτεί από καλλιτέχνες παγκοσμίου φήμης, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, η Τζόαν Μπαέζ , η Εντίθ Πιάφ, ο Ζωρζ Μουστακί κ.ά.

Έχει γράψει μουσική για γνωστές ταινίες όπως: “Φαίδρα” του Ζυλ Ντασέν (1962), “Αλέξης Ζορμπάς” του Μιχάλη Κακογιάννη, (1964), “Σέρπικο” του Σίντνεϊ Λουμέτ (1973) και έχουν χρησιμοποιηθεί συνθέσεις του, καθώς και δύο τραγούδια του που ερμηνεύει η Μελίνα Μερκούρη για το “Ζ “ του Κώστα Γαβρά (1969).

Τα παιδικά του χρόνια ο Μίκης Θεοδωράκης τα πέρασε σε διάφορες πόλεις της ελληνικής επαρχίας. Το 1954 μεταναστεύει με κρατική υποτροφία στο Παρίσι όπου εγγράφεται στο Conservatoire και σπουδάζει μουσική ανάλυση με τον Ολιβιέ Μεσιάν, καθώς επίσης και διεύθυνση ορχήστρας με τον Εζέν Μπιγκό.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1960 και τον Αύγουστο του ιδίου έτους ηχογραφείται για πρώτη φορά ο “Επιτάφιος” του Γιάννη Ρίτσου με την Νάνα Μούσχουρη, σε ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας Μάνου Χατζιδάκι. Το ίδιο έτος συνθέτει τα “Επιφάνια” του Γιώργου Σεφέρη.

Ο Μίκης Θεοδωράκης το 1963 παρουσίασε τις “Μικρές Κυκλάδες” και τέλη του 1964 το “Άξιον Εστί” του Οδυσσέα Ελύτη. Την ίδια χρονιά αποκτά διεθνή αναγνώριση με τη σύνθεση της μουσικής για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη “Αλέξης Ζορμπάς”.

Ηχογραφεί το 1964 το “Κύκλος Φαραντούρη” όπου περιλαμβάνονται μελοποιημένα ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη, του Νίκου Γκάτσου, του Δημήτρη Χριστοδούλου, του Γεράσιμου Σταύρου και το 1965 τον κύκλο τραγουδιών “Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν” με ποιήματα του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Τραγουδάει η Μαρία Φαραντούρη.

Σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου το 1966 συνθέτει και ηχογραφεί την “Ρωμιοσύνη” και το 1967 τα “Θαλασσινά Φεγγάρια” του Νίκου Γκάτσου.

Συλλαμβάνεται κατά την περίοδο της Δικτατορίας τον Αύγουστο του 1967 και ακολουθεί η φυλάκισή του, η απομόνωση του και η εκτόπιση με την οικογένειά του.

Μελοποιεί την περίοδο 1967- 1968 δώδεκα τραγούδια σε στίχους Μάνου Ελευθερίου που παίρνουν τον τίτλο “Τα Λαϊκά” καθώς και το “Μυθιστόρημα” του Γιώργου Σεφέρη. Το 1969 συνθέτει το “Πνευματικό Εμβατήριο” σε ποίηση του Άγγελου Σικελιανού, το οποίο ηχογραφείται ζωντανά στο Albert Hall στο Λονδίνο την επόμενη χρονιά.

Στο εξωτερικό ξεσηκώνεται θύελλα διαμαρτυριών. Προσωπικότητες, όπως οι Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Άρθουρ Μίλερ, Χάρι Μπελαφόντε, Λέοναρντ Μπερνστάιν, Λόρενς Ολίβιε, Ιβ Μοντάν και άλλοι, δημιουργούν επιτροπές για την απελευθέρωσή του. Τελικά, υπό την πίεση αυτή αποφυλακίζεται και ταξιδεύει στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1970.

Το 1972 μελοποίησε τα “18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας” του Γιάννη Ρίτσου, το 1975 κυκλοφορούν οι “Μπαλάντες”, μια σειρά τραγουδιών του που βασίζονται στην ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη και το 1978 “Τα Λυρικά” σε ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη.

Κατά την δεκαετία του 1980 παρουσίασε τα έργα “Επιβάτης” και “Ραντάρ” σε ποίηση Κώστα Τριπολίτη, “Τα Πικροσάββατα” και “Η Συνάντηση” του Λευτέρη Παπαδόπουλου, το “Ποίημα (Καρυωτάκης)” σε ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη και το “Κατά Σαδδουκαίων Πάθη” σε ποίηση του Μιχάλη Κατσαρού.

Μεταξύ άλλων έχει χρησιμοποιήσει ως στίχους ποιήματα των: Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Πάμπλο Νερούδα, Ναζίμ Χικμέτ, Διονυσίου Σολωμού, Ανδρέα Κάλβου, Κώστα Βάρναλη, Νότη Περγιάλη, Γιάννη Θεοδωράκη, Ερρίκου Θαλασσινού, Διονύση Καρατζά, Μιχάλη Γκανά κ.ά.

Είχε γράψει πολλά βιβλία από τα οποία αρκετά έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Λένιν το 1983 και είχε προταθεί το 2000 για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.