Τη στιγμή που κατακλύζεσαι από χιλιάδες ερωτηματικά, αγωνίες κάθε είδους, πιέσεις κάθε βαθμού και τη στιγμή που νιώθεις πως η καθημερινότητά σου είναι ένα ρολόι του οποίου οι δείκτες γυρίζουν με την ταχύτητα που ο Loeb παίρνει τη στροφή, εκείνη την οριακή στιγμή, δεν υπάρχει μεγαλύτερη λύτρωση από την ύπαρξη μίας μόνο αφορμής που θα σε βγάλει έστω και για λίγο από το χρόνο και θα σου προκαλέσει ένα αίσθημα ψυχικής ανάτασης. Όταν μάλιστα, αυτό το αίσθημα προκληθεί όχι από μία αλλά από δύο αφορμές τότε η αίσθηση της νίκης επί της πραγματικότητας είναι διπλή! Οι αφορμές αυτή τη φορά ήταν η παράσταση της Μαγκύ Μαρέν, “Bit” και η παράσταση της Συλβί Γκιλέμ, “Life in Progress” που παρουσίασε το Φεστιβάλ Αθηνών στην 1η αυτή δυναμική χορευτική του εβδομάδα!
Από τη Μαριάννα Παπάκη
Μαγκύ Μαρέν, “Bit” – 2-4 Ιουνίου, Πειραιώς 260
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
“Bit”: Το bit (διαβάζεται μπιτ, συμβολίζεται ως b) είναι η στοιχειώδης μονάδα πληροφορίας στην Επιστήμη Υπολογιστών και στις Τηλεπικοινωνίες. Ένα bit είναι η ποσότητα της πληροφορίας που μπορεί να αποθηκευτεί από μία δυαδική συσκευή, ή από άλλο φυσικό σύστημα το οποίο μπορεί να υπάρχει σε μία από δύο διακριτές καταστάσεις. Στην επιστήμη των υπολογιστών, ένα bit μπορεί επιπλέον να οριστεί ως μια μεταβλητή, ή ως μια υπολογίσιμη ποσότητα η οποία μπορεί να έχει μόνο δύο πιθανές τιμές. Αυτές οι δύο τιμές συνήθως ερμηνεύονται ως δυαδικά ψηφία και αναπαριστούνται με τους αριθμούς 0 και 1. Η λέξη bit στα αγγλικά προκύπτει από τον συνδυασμό των λέξεων BInary digiT, αλλά κυριολεκτικά σημαίνει και «μικροσκοπικό τμήμα, κομματάκι». (http://el.wikipedia.org/wiki/Bit).
Ξεκινώντας από αυτή την έννοια λοιπόν του “Bit”, η Μαγκύ Μαρέν έστησε μια παράσταση όπου ο ρυθμ-ός, κύριος ρυθμ-ιστής της, οδηγεί τους 6 επί σκηνής χορευτές (3 άντρες – 3 γυναίκες) σε επαναλαμβανόμενες τακτικές κινήσεις υπό τους ήχους των bits της ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής. Οι χορευτές ως άνθρωποι των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών ξεκινούν να χορεύουν πιασμένοι χέρι-χέρι έναν χορό που τα βήματά του παραπέμπουν στους δικούς μας ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς. Περνώντας από το στάδιο της παράδοσης, της τάξης, της επανάληψης και ενώ ο ρυθμός αυξάνεται και τα εμπόδια πληθαίνουν οι χορευτές εγκαταλείπουν σε στιγμές τον κύκλο της ομαδικότητας, κινούνται ατομικά και λίγο μετά μέσω του δυαδικού σχήματος αγγίζουν την ελεγχόμενη ή υποτιθέμενα επιλεγμένη ελευθερία – ασυδοσία τους.
Η Μαγκύ Μαρέν αγγίζει έννοιες – παγίδες καθώς μας εφιστά την προσοχή για το πώς η ομάδα μπορεί να καταλήξει μάζα ή πώς η αυτονομία μπορεί να καταλήξει ατομισμός. Ο ρυθμός παραμένει έντονος, οι κινήσεις επαναλαμβανόμενες, η ένταση εκκωφαντική τόσο που να αρκεί για να εμποδίσει τη σκέψη και στην εικόνα του βλέμματος του θεατή ο άνθρωπος-χορευτής καταλήγει στον θάνατο ως αποτέλεσμα του «κλειστού» συστήματος υπό μια απαισιόδοξη εκδοχή ή στην απεγκλώβησή του από το σύστημα αυτό υπό μια άλλη αισιόδοξη, αυτή τη φορά, ερμηνεία. Και όλα αυτά τη στιγμή που το τέλος της παράστασης ορίζεται με μια απότομή παύση της μουσικής, της κίνησης, της επανάληψης, του ίδιου του χρόνου. Αυτό το «μικροσκοπικό τμήμα – κομματάκι» του σύμπαντος, ο άνθρωπος, επιστρέφει στο άγνωστο από όπου προήλθε για να ξαναβρεί την ταυτότητα που έχασε στον, όπως πίστευε, οικείο και γνώριμο κόσμο του.
Συλβί Γκιλέμ, “Life in Progress”, 3-4 Ιουνίου, Ηρώδειο
Αυτή η παράσταση της Συλβί Γκιλέμ, δεν ήταν όπως όλες οι άλλες. Ήταν η παράσταση με την οποία η σπουδαία χορεύτρια αποχαιρέτησε το ελληνικό κοινό το οποίο την αποθέωνε σε κάθε εμφάνισή της στη χώρα μας. Η Γκιλέμ επέλεξε ως τίτλο της τελευταίας παγκόσμιας περιοδείας της το “Life in progress”∙ λέξεις που σφραγίζουν όλη τη χορευτική της πορεία η οποία εκτός από πλούτο ταλέντου, είναι γεμάτη ζωή και εξέλιξη!
Η αποχαιρετιστήρια παράσταση μίας από τις σημαντικότερες, αν όχι της σημαντικότερης χορεύτριας της γενιάς της, δεν μπορεί να μπει στο μικροσκόπιο καμίας κριτικής. Η Συλβί Γκιλέμ, στα 50 της, έφτασε στο ύψιστο καλλιτεχνικό σημείο∙ να βρεθεί πάνω από συναγωνισμούς και κριτικές. Να έχει δημιουργήσει ένα ύφος και έναν χαρακτήρα αναγνωρίσιμο τόσο και τόσο θαυμαστό, να αποτελεί ένα κεφάλαιο στην ιστορία του σύγχρονου χορού! Η παράσταση που επέλεξε να «κλείσει» τον χορευτικό της κύκλο περιελάμβανε 4 χορογραφίες. Στην εξαίσια πρώτη με την υπογραφή του Άκραμ Καν και τίτλο «Techne» (τέχνη), η Συλβί Γκιλέμ γίνεται η ίδια η φύση, εντυπωσιάζοντας τον θεατή όσες φορές και αν την έχει δει στη σκηνή.
Μια χορογραφία με θέμα που επιστρέφει στα βασικά, στην αρχή, στη φύση με την υποβλητική μουσική και τα φωνητικά μιας επίσης άξιας συγχαρητηρίων ομάδας μουσικών. Στη δεύτερη χορογραφία (του Ράσελ Μάλιφαντ, με τίτλο «Here & After») η Γκιλέμ ερμηνεύει με την Ιταλίδα χορεύτρια Εμμανουέλα Μοντανάρι, σε ένα ντουέτο αρμονίας και χάρης. Στην τρίτη χορογραφία η Συλβί Γκυλέμ μας άφησε να απολαύσουμε τον τέλειο συγχρονισμό ενός ανδρικού, αυτή τη φορά, ντουέτου στη χορογραφία του Ουίλιαμ Φορσάιθ ενώ τo Life in Progress ολοκληρώθηκε με την τέταρτη χορογραφία, το “Bye” του Σουηδού Ματς Εκ, που είχαμε απολαύσει και στην προηγούμενη εμφάνιση της γαλλίδας χορεύτριας στο Φεστιβάλ Αθηνών. Πρόκειται για ένα σόλο πάνω στην τελευταία σονάτα για πιάνο του Μπετόβεν – την Νο 32 σε ντο ελάσσονα, έργο 111 – με το οποίο η Συλβί Γκιλέμ μας αποχαιρέτησε με τον πιο συγκινητικό τρόπο κλείνοντας το μάτι στον, αδυσώπητο μεν γοητευτικό δε, χρόνο. Μία σπουδαία χορεύτρια επιλέγει να αποσυρθεί από τη σκηνή μετά από μια πλήρη καριέρα γεμάτη χειροκρότημα και μεγάλες συνεργασίες. Και αν αναρωτηθεί κάποιος, τι είναι αυτό που την έκανε μια τόσο σημαντική χορεύτρια, η απάντηση που θα σκεφτόμουν να του δώσω είναι πως μάλλον η Συλβί Γκιλέμ δεν περίμενε αυτή τη στιγμή για να χορέψει για τελευταία φορά. Χόρευε έτσι σε κάθε παράσταση.
Σε κάθε παράσταση σα να ήταν η τελευταία της φορά στη σκηνή. Με το ίδιο δόσιμο, το ίδιο πάθος, την ίδια αφοσίωση, την ίδια συγκίνηση αλλά και με μια διάθεση για εξέλιξη, διάθεση που υπήρχε όμως ακόμα και στο τελευταίο δευτερόλεπτο της τελευταίας υπόκλισής της καριέρας της!
Photo1: BiΤ ©Εύη Φυλακτού
Photo2: Sylvie Guillem, Techne ©Bill Cooper