Ένας περίπατος στον κήπο είναι μια αφορμή για αναψυχή και ονειροπόληση, περίπου όπως και ο Αύγουστος στην Αθήνα. Η μεγάλη έκθεση σύγχρονης τέχνης με τίτλο «Ο Κήπος Βλέπει» στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής συνεχίζεται όλο τον μήνα και συγκεντρώνει έργα 26 καλλιτεχνών. Όντας ένα ενδιάμεσο περιβάλλον, ο κήπος ταλαντεύεται ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό, προσφέρεται για εξομολογήσεις, μυθοπλασίες & υπονοούμενα. Σε αυτό το κλίμα κινούνται και τα 37 έργα που παρουσιάζονται, ως επί το πλείστον βίντεο και εγκαταστάσεις.
Έργα που αναπτύσσονται σε σειρές και τοποθετούνται διάσπαρτα σε πολλά σημεία του κήπου καλλιεργούν την αίσθηση της προσμονής μέχρι να ανακαλύψεις το επόμενο, αλλά και της οικειότητας με την επανάληψή τους. Τα κείμενα-γλυπτά της Μαρίας Τζανάκου κρύβονται σε παρτέρια, κάδους, μονοπάτια που περαστικός τα ανακαλύπτεις και συμπληρώνεις τα μηνύματα που σου προτείνει. Ανάλαφρες υπαρξιακές αναζητήσεις, όπως προβλέπει η καλοκαιρινή ραστώνη, αντηχούν στη σειρά έργων της Ναταλί Γιαξή. Έργα ηχητικά ή βίντεο, σύντομα και πνευματώδη, όπως ο ήχος ενός μολυβιού που επίμονα καταστρώνει σχέδιο διαφυγής, ή φιλοσοφικά ερωτήματα και λογοπαίγνια για την έννοια του χρόνου.
Η σειρά του Νίκου Παπαδόπουλου Flora Filopappou/ Από την Πόλη των Βράχων στον Κήπο βασισμένη σε παλιές φωτογραφίες και αφηγήσεις, ανασυνθέτει ελεύθερα ένα αρχείο χλωρίδας της πόλης, συγκεκριμένα του Λόφου Φιλοπάππου. Πολύ ενδιαφέρουσα η εγκατάσταση τους, τοποθετημένα σαν ορόσημα σε διάφορα σημεία του κήπου, προτείνουν μια διαφορετική χαρτογράφηση της πόλης. Αλλού, θραύσματα ιστοριών τυχαίων προσώπων από παλιά ημερολόγια ή αρχειακές φωτογραφίες ζωντανεύουν ξανά μέσα από τα εξαιρετικά σχέδιά της Ράνιας Μπέλλου.
Η εγκατάσταση της Μαρίας Τσαγκάρη Οδηγίες: Πώς να γίνεις δέντρο μεταμορφώνει τον κήπο σε μια ουτοπία, καθώς το πράσινο των φυτών μετατρέπεται σε μπλε. Τα αληθινά άνθη της εγκατάστασης είναι διασκορπισμένα σε πολλά σημεία του κήπου σαν μια υπόμνηση για αλλαγή ή έστω την ονειροπόλησή της. Ένα άλλο μπλε της ονειροπόλησης κυριαρχεί στο σύντομο, ψυχεδελικό βίντεο της Pipilotti Rist Το Μπλε Γράμμα στο Σώμα που προτείνει μια διαφορετική διαδρομή, μια περιπλάνηση στο γυμνό γυναικείο σώμα. Στη γεωγραφία του σώματος, είναι οι αισθήσεις που οδηγούν, αλλά το αποτέλεσμα εδώ δεν είναι τόσο ερωτικό, όσο η αίσθηση του οικείου, το ίδιο το σώμα ως οικία.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Τα δέκα βίντεο-συνεντεύξεις από τη σειρά Σε μυρίζω, Μύρισέ με της Τζένης Μαρκέτου περιστρέφονται γύρω από τα συναισθήματα και τις μνήμες που διεγείρει η όσφρηση. Οι ερωτώμενοι ανταποκρινόμενοι στις ίδιες ερωτήσεις που τους έθεσε η καλλιτέχνης, εξομολογούνται προσωπικές στιγμές που έμειναν ανεξίτηλες στη μνήμη τους, με αφορμή μια μυρωδιά: η φυσική μυρωδιά του σώματος, η μυρωδιά της βίας ή του θανάτου, οι μυρωδιές της πόλης, των ιδρυμάτων, αποκρουστικές τεχνητές μυρωδιές συνθέτουν ένα πολύ ενδιαφέρον αρχείο. Από τις εξομολογήσεις τους, συχνά τόσο προσωπικές που ο θεατής νιώθει ηδονοβλεψίας, διαπιστώνει κανείς πώς το συλλογικό και το ιδιωτικό βίωμα συμπλέκονται, συχνά ταυτίζονται, ενώ παράλληλα εγείρονται ζητήματα συλλογικής μνήμης και αντιλήψεις περί ταυτότητας και γεωγραφίας.
Η Μόνιμη Κατοικία του Ανδρέα Λόλη είναι μια εγκατάσταση από χαρτόκουτα, φελιζόλ, παλέτες, τσαλακωμένα και ταλαιπωρημένα από τη χρήση, που εκ πρώτης μοιάζουν αυθεντικά, αλλά πλησιάζοντας ανακαλύπτεις ότι είναι οφθαλμαπάτη. Ο Λόλης με εξαιρετική δεινότητα μετατρέπει τα κοινά αστικά υπολείμματα σε γλυπτά από μάρμαρο, ως άλλα σύχρονα αστικά μνημεία. Συσκευασίες που καλύπτουν τις ανάγκες μιας υπερ-καταναλωτικής κοινωνίας και μετά απορρίπτονται, ενώ συχνά παίρνουν μια δεύτερη ζωή, καθώς αξιοποιούνται για αυτοσχέδια καταλύματα των αστέγων. Η κοινωνικοπολιτική κριτική και οι προβληματισμοί πάνω στην έννοια της οικίας που προκύπτουν, εντείνονται και σε σχέση με το ποιητικό έργο της Maaria Wirkkala The Seventh Room που βρίσκεται λίγο παρακάτω. Ενα ξύλινο σπιτάκι σε αρχετυπικό σχήμα, μια ιδιαίτερα ατμοσφαιρική εγκατάσταση, συγκεντρώνει πάνω του πολλά από τα νοήματα που διατρέχουν την έκθεση.
Πολύ δυνατά σημεία της έκθεσης είναι τα βίντεο του Zbyněk Baladrán Η Νύχτα του Κόσμου και του William Kentridge Ταξίδι στο Φεγγάρι που το καθένα με τον τρόπο του μιλά για τη μαγική στιγμή της δημιουργίας, την προσμονή και τις προσδοκίες που προηγούνται, τη χαρά όταν αυτή αποκαλύπτεται, αλλά και την μοναξιά της απουσίας της. Επίσης, εμβληματικά έργα με έντονο πολιτικό περιεχόμενο, είναι το βίντεο της Shirin Neshat Passage, ή η μνημειακών διαστάσεων βίντεο-εγκατάσταση των Jorge Galindo & Santiago Sierra Los Encargados που ο ήχος της ξεπερνά τα όρια του κήπου και διαχέεται στην πόλη.
Στο πρώτο άνοιγμα του Κήπου του Μεγάρου στα εικαστικά υπό την επιμέλεια της Άννας Καφέτση η εμπειρία είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και πολλά υποσχόμενη για ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει στο μέλλον. Ο τεράστιος χώρος με τις δυνατότητες που προσφέρει αξιοποιείται ιδανικά σε κάποιες περιπτώσεις, όπως η εγκατάσταση Icesongs2 της Δανάης Στράτου, ή στο πάρκινγκ της λεγόμενης Υπηρεσιακής Αυλής η συγκινητική εγκατάσταση του Nari Ward Amazing Grace με τα 280 παιδικά καροτσάκια που βρήκαν δεύτερη χρήση από τους άστεγους της Νέας Υόρκης, και στην προβολή του κλασικού τρίπτυχου του William Kentridge Ulisse: ECHO scan slide bottle σε παράθυρα του κτιρίου.
Το ίδιο και η πρωτότυπη εγκατάσταση των προβολών σε οθόνες στο γκαζόν, ή οι αναπάντεχες στάσεις στη διαδρομή σου από τους ήχους που βγαίνουν από τις φυλλωσιές. Καθώς τα έργα είναι πολλά και οι προβολές θέλουν το χρόνο τους, είναι σίγουρα μια έκθεση που δεν αρκεί ένα απόγευμα για να την δεις, αντιθέτως, σε καλεί να βρεις τα αγαπημένα σου σημεία στον κήπο και να τα επισκεφθείς ξανά και ξανά, ιδανικά κατά τις βραδινές ώρες.
Φωτογραφία εξωφύλλου: © Μαρία Τζανάκου – Άγρα Φωτός | φωτό: Ηλίας Κοσίντας