Η ομάδα όχι παίζουμε, στο πλαίσιο Urban Dig Project και των κοινοτικών δράσεων στην περιοχή του Στρέφη, που πραγματοποιεί με τη συνεργασία της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων, μας προσκαλεί στο Γαβριέλλας rock, μια παράσταση λόγου, μουσικής και χορού πάνω σε βράχο, βασισμένη στην αληθινή ιστορία της ιερόδουλης Γαβριέλλας Ουσάκοβα, που δολοφονήθηκε στο σπίτι της το 1991 – ένα έγκλημα που δεν εξιχνιάστηκε ποτέ.

Η Ειρήνη Αλεξίου και ο Γιώργος Σαχίνης, με τη σύμπραξη του Λεονάρδου Μπατή επί σκηνής, επιχειρούν να μας πουν την ιστορία από την ψυχοσύνθεση του δολοφόνου, μετατρέποντας τον βράχο του Στρέφη και τον πεζόδρομο της οδού Ανεξαρτησίας σε τοπίο του μυαλού του, όπου εμείς μπαίνουμε και τον παρακολουθούμε να προσπαθεί να στοιχειοθετήσει μια απολογία προς τους ανακριτές, να κρατήσει τον έλεγχο του ίδιου του εαυτού του για να καταφέρει να την γλιτώσει….


– Από την 1η Ιουνίου παρουσιάζετε με την ομάδα όχι παίζουμε την παράσταση Γαβριέλλας rock, με αφορμή τη δολοφονία της ιερόδουλης Γαβριέλλας Ουσάκοβα το 1991. Θα θέλατε να μας πείτε αρχικά λίγα λόγια για την ιστορία της και πώς ξετυλίγεται στην παράσταση;

Γιώργος Σαχίνης: Η Γαβριέλλα Ουσάκοβα, γεννημένη το 1916 στη Ρωσία, εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’20. Μεγάλωσε σε εύπορο περιβάλλον και πήρε καλή μόρφωση. Η λαχτάρα της για ανεξαρτησία την οδήγησε, ανήλικη, να το σκάσει από το σπίτι της και, από τη δεκαετία του ΄30 να αρχίσει να ασκεί το επάγγελμα της ιερόδουλης. Κατάφερε να ανατρέψει όλα τα συνδεδεμένα με την πορνεία κλισέ και να γίνει η πιο ονομαστή και out of the box επιχειρηματίας ιερόδουλη, όχι μόνο της εποχής της. Η Γαβριέλλα συνέχισε να δουλεύει μέχρι την τελευταία ημέρα της ζωής της, στα 75 της χρόνια. Βρέθηκε δολοφονημένη στο σπίτι της και μέχρι σήμερα η δολοφονία της παραμένει ανεξιχνίαστη.

Στην αυτοβιογραφία της διαβάζουμε για μια γυναίκα που, παρά το σκληρό της επάγγελμα και την πολυτάραχη εποχή στην οποία έζησε, κατάφερνε να διατηρεί τον έλεγχο της ζωής και των σχεδίων της, διατηρώντας ταυτόχρονα “ανοιχτή πόρτα” σε όλους και όλα, αφομοιώνοντας τις ανατροπές της δύσκολης καθημερινότητας. Πόσο άραγε αυτό μπορεί να το κάνει ο καθένας από εμάς στην σημερινή απρόβλεπτη καθημερινότητα, πόσο καταφέρνουμε να καλοδεχόμαστε την απουσία ελέγχου του δικού μας “σήμερα” ή “αύριο”;

Στον αντίποδα, με όχημα έναν υποθετικό δολοφόνο της Γαβριέλλας, η παράσταση ερευνά τη βία ως αντίδραση στην απουσία αυτής της αίσθησης ελέγχου των πραγμάτων. Μετατρέπει τον βράχο του Στρέφη και τον πεζόδρομο της οδού Ανεξαρτησίας σε τοπίο του μυαλού του δολοφόνου, όπου εμείς μπαίνουμε και τον παρακολουθούμε να προσπαθεί να στοιχειοθετήσει μια απολογία προς τους ανακριτές, να κρατήσει τον έλεγχο του ίδιου του εαυτού του για να καταφέρει να την γλιτώσει. Είναι μια παράσταση λόγου, χορού πάνω σε βράχο και μουσικής.

Επιπλέον έχει τα στοιχεία performance έντονης διάδρασης με τον δημόσιο χώρο, καθώς μεταξύ των δύο performer μεσολαβεί ένα ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ και ένας πεζόδρομος που σφύζουν από ζωή – ανθρώπους να παίζουν μπάσκετ, να βγάζουν τα σκυλιά τους βόλτα, παιδιά να παίζουν κτλ – με ενεργό ρόλο στο ψυχικό τοπίο της παράστασης.

– Η Γαβριέλλα υπήρξε πολύ αγαπητή, δεν ντράπηκε ποτέ για αυτό που ήταν και το υποστήριξε μέχρι το τέλος της ζωής της. Πόσο εύκολο ήταν κάτι τέτοιο για την εποχή της;

Ειρήνη Αλεξίου: Διαβάζοντας την αυτοβιογραφία της καταλαβαίνουμε ότι δεν ήταν καθόλου εύκολο αλλά και ότι για την Γαβριέλλα ήταν αυτονόητο. Δεν εστιάζει στις δυσκολίες και τα εμπόδια, τα αναφέρει με την ίδια βαρύτητα όπως και όλα τα γεγονότα της ζωής της. Μας κάνει σαφές ότι αγαπούσε τον έλεγχο, όπως είπαμε και πριν, όμως δεν τον συνδέει με καμια πολεμική. Είναι επίσης αξιοσημείωτο το πόσο δεν διαχωρίζει το επάγγελμα από την προσωπική ζωή. Αυτό μας οδήγησε σε μονοπάτια σκέψης για το πώς διαχειριζόμαστε σήμερα τον χρόνο μας, πώς βιώνουμε το δίπολο “εργασιακός” χρόνος και “ελεύθερος” χρόνος, αν τον βιώνουμε και πώς σχετίζεται αυτός ο διαχωρισμός με τον έλεγχο της ζωής μας, όπως θα τον θέλαμε. Οι σκέψεις αυτές υπήρξαν αφετηρία παράλληλων κοινοτικών δράσεων που οργανώσαμε στο Στρέφη, υπό την υπέροχη φιλοξενία της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων. Φαντάσου τί life coaching έκανε η Γαβριέλλα στους πελάτες της, κάτι που μας αφήνει να το υποθέσουμε στο βιβλίο της, αν εμείς ασχολούμενοι μόνο με το γραμμένο λιτά βιβλίο της μπήκαμε σε αυτή την έντονη ενδοσκόπηση… Εκτιμώ ότι ανέπτυξε μια σεξουαλικότητα, πυγμή και ανοιχτωσία ταυτόχρονα και κυρίως μια ικανότητα αυτογνωσίας που της επέτρεπαν να βλέπει τα πράγματα “αλλιώς” όταν σκούραιναν, και να προχωράει.

– Το κοινό μέσα από την παράσταση θα μάθει ακόμη μία ιστορία ενός ανθρώπου των Εξαρχείων ή θα αποκομίσουν κάτι καλύτερο για τη σχέση τους με τη σύγχρονη πόλη και τους ανθρώπους της;

Γιώργος Σαχίνης: Η παράσταση δεν εστιάζει καθόλου στην ζωή ή τον θάνατό της. Και τα δύο αποτελούν έμπνευση για να κατασκευάσουμε μια κωμικοτραγική στιγμή, απόλυτα φανταστική, στο μυαλό ενός υποτιθέμενου δολοφόνου. Το πρωτότυπο έργο της Παναγιώτας Πανταζή, που φτιάχτηκε ειδικά για την παράσταση στο συγκεκριμένο σημείο, παίρνει στοιχεία από τη Γαβριέλλα αλλά και από τη συνθήκη της παράστασης όπου ο ένας performer παλεύει με τον αργιλώδη βράχο και ο άλλος επιχειρεί να αποκρυσταλώσει τον “λόγο” (λογική) εν μέσω του “θορύβου” της καθημερινότητας στη πόλη. Το θέμα της είναι η σύγχρονη σχέση μας με τον (μη) έλεγχο, με έμφαση σε περιπτώσεις όπου το στοιχείο του μάτσο νεοέλληνα βγαίνει στην επιφάνεια… Είναι μια παράσταση που προκύπτει κατ’ αρχήν από τη δική μας ενδοσκόπηση, από το πώς λειτουργούμε απέναντι στη ρευστότητα της καθημερινότητας στην πόλη, και μετά από το πώς αντιλαμβανόμαστε ότι λειτουργούν άνθρωποι γύρω μας, οι θεσμοί και η κοινωνία. Ως άνθρωπος της πόλης, αυτή η παράσταση νομίζω με βοηθάει να αναγνωρίσω και να ξορκίσω πράγματα. Σίγουρα με βοηθάει να δω πόσο κοντά κατοικούν το φαιδρό με το επικίνδυνο.

– Αν και η δολοφονία της δεν εξιχνιάστηκε ποτέ, στην παράστασή σας πώς παρουσιάζεται ο δολοφόνος, πώς οδηγείται σε αυτήν την πράξη και γιατί;

Ειρήνη Αλεξίου: Στην παράσταση μας ο δολοφόνος της Γαβριέλλας προσπαθεί να θυμηθεί πώς και γιατί τι σκότωσε. Όμως ιδέες μεγαλείου και αλλόκοτες φαντασιώσεις υπεροχής στο μυαλό του τον εμποδίζουν από το να θυμηθεί τα γεγονότα. Είναι ένας άνθρωπος που αεροβατεί αποφεύγοντας επαφή με την πραγματικόττητα και τώρα το πληρώνει. Τώρα που πρέπει να θυμηθεί για να συνθέσει μια καλή ψεύτικη απολογία να σώσει το τομάρι του από τους κριτές που έχουν βρει τα ίχνη του. Ο δολοφόνος έχει στοιχεία από τη σύγχρονη μάτσο κουλτούρα του νεοέλληνα. Και έχει σίγουρα ένα θέμα με την μνήμη και μια δημιουργικότητα για την κατασκευή φαντασιών πάνω σε σπαράγματά της. Επικίνδυνα στοιχεία που βρίσκει κανείς σε δημαγωγικές ρητορίες τριγύρω του όλο και περισσότερο τελευταία. Στον υποτιθέμενο δολοφόνο της Γαβριέλλας ενσαρκώνουμε τα στοιχεία αυτά, βγαλμένα πρώτα από την δική μας προσωπικότητα και εμπειρίες. Αναζητούμε τη ρίζα αυτών των στοιχείων στον τρόμο για την επισφάλεια της καθημερινότητας, στο κλείσιμο και την απόσταση από τον εαυτό. Είναι μια πορεία να δούμε μέσα μας, μετά γύρω μας.

– Πιστεύετε ότι η Γαβριέλλα θα μετάνιωνε ποτέ τη ζωή που έκανε αν ήξερε το τραγικό της τέλος; Οι γυναίκες που εργάζονται σήμερα στην πορνεία είναι πάντα πιθανά θύματα μιας δολοφονίας;

Γιώργος Σαχίνης: Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πουθενά στο βιβλίο της η Γαβριέλλα δεν φαίνεται να μετανιώνει για τίποτα. Η πορνεία από όσο καταλαβαίνω είναι ένα εξαιρετικά σκληρό και επικίνδυνο επάγγελμα. Ταιριάζει συμβολικά ότι ο θάνατος της χειραφετημένης Γαβριέλλας κύριας του εαυτού της και της “ανοιχτής πόρτας” της, έγινε στις αρχές του ενενήντα όταν πλέον τόσο η πορνεία όσο και οι ζωές μας στις γειτονιές άλλαξαν. Η πορνεία έγινε εμπόριο σαρκός σε μεγάλο βαθμό. Οι δε ανοιχτές πόρτες των σπιτιών του καθενός μας έκλεισαν και τριπλοκλειδώνουμε. Αυτό το στοιχείο συνέβαλε στην κατασκευή του χαρακτήρα του υποτιθέμενου δολοφόνου, που κουβαλάει πάνω του ένα τέλος εποχής.


Περισσότερες πληροφορίες για την Ομάδα όχι παίζουμε και το Urban Dig Project: https://www.urbandigproject.org


Διαβάστε επίσης:

Γαβριέλλας rock, από την Ομάδα όχι παίζουμε στο Στρέφη – Παράταση έως 24 Ιουνίου 2018