Το έργο “The Humans” του Stephen Karam (Στίβεν Κάραμ) ανεβαίνει στο Θέατρο Μουσούρη. Με ένα σύνολο εξαιρετικών πρωταγωνιστών επί σκηνής (Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Θέμις Μπαζάκα, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Μαρία Πετεβή, Ειρήνη Μακρή, και η Ξένια Καλογεροπούλου) σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, το “The Humans” προσφέρει μια σπάνια ματιά στη συλλογική ανθρώπινη ψυχή.
Η παράσταση ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής της οικογένειας Μπλέικ, κατά τη διάρκεια ενός μόνο απογεύματος, προσκαλώντας το κοινό να παρακολουθήσει από κοντά τις αγωνίες, τα όνειρα και τους ανομολόγητους φόβους τους. Το CultureNow μίλησε με την Ειρήνη Μακρή, η οποία ερμηνεύει τη μεγαλύτερη κόρη της οικογένειας, που αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα υγείας, είναι δικηγόρος στο επάγγελμα, και προσφάτως χωρισμένη.
***
-Η παράσταση “The humans” αφορά την ιστορία της οικογένειας Μπλέικ. Κατά τη γνώμη σας, ποια στοιχεία του έργου δικαιολογούν τον τίτλο του;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η τρωτότητα και η ατελής υπόσταση των χαρακτήρων, που δεν είναι επουδενί καρικατούρες, αλλά αποτυπώνουν πλήρως την πραγματικότητα και την ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι η κανονική αποτύπωση μιας κανονικής -με την έννοια του μέσου όρου- οικογένειας, που δεν βιώνει κάποια μη αναστρέψιμη τραγωδία, ωστόσο συμβιώνει με πολλές μικρές και καθημερινές. Αυτή ακριβώς η αίσθηση μιας ιστορίας που εξελίσσεται σε ομόκεντρους κύκλους, συνιστά κατά τη γνώμη μου το πιο ανθρώπινο χαρακτηριστικό του έργου.
-Η δράση εξελίσσεται στο διαμέρισμα της Μπρίτζετ και του Ρίτσαρντ. Θα θέλατε να μας πείτε για τον σκηνικό κόσμο που έχει στηθεί στο Θέατρο Μουσούρη;
Το σκηνικό της Αθανασίας Σμαραγδή είναι ευφυέστατο, κατά τη γνώμη μου και αρτιότατα εκτελεσμένο. Το σπίτι του ζευγαριού αποτελεί δομικό κομμάτι της ιστορίας, γιατί συνδιαλέγεται με τους ήρωες ως ξεχωριστός χαρακτήρας. Μοιάζει να αλληλεπιδρά με τα ερεθίσματα της ιστορίας , μέσω των ήχων και των διαφορετικών υπάρξεων που το πλαισιώνουν με έναν τρόπο -ειτε πρόκειται για τους Κινέζους γείτονες είτε για τις κατσαρίδες συγκατοίκους. Είναι πραγματικά ο 7ος χαρακτήρας της ιστορίας. Αυτό είναι πρόδηλο και από το ότι δεσπόζει τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της ιστορίας. Όσο και αν δίνει την αίσθηση ότι καταρρέει και εγκλωβίζει τον πατέρα, άλλο τόσο του προσφέρει μια διέξοδο.
Ένα σπίτι, λοιπόν, κατασκευασμένο σε αρχιτεκτονική τομή, με λεπτομέρεια και νατουραλισμό, δίνει στον θεατή την αίσθηση ότι είναι και ο ίδιος κομμάτι της ιστορίας. Ιδίως σε ένα θέατρο, όπως το Μουσούρη, που από κατασκευής του βοηθάει την επαφή του κοινού με τη σκηνή, καθότι πρόκειται για ένα θέατρο ημικυκλικό με την πλατεία και τον εξώστη να «αγκαλιάζουν» τη σκηνή, η επιλογή ενός διώροφου σκηνικού σε τομή, πραγματικά δίνει την αίσθηση ότι ο τέταρτος τοίχος του ρεαλιστικού θεάτρου, είναι οι ίδιοι οι θεατές. Τους κάνει κομμάτι της ιστορίας, καλεσμένους στο ίδιο τραπέζι. Αυτό, σε συνδυασμό με ένα βαθιά ανθρώπινο έργο, συνιστά κατά τη γνώμη μου μια πανέξυπνη επιλογή σκηνικού χώρου.
-Η παράσταση καταπιάνεται συνειδητά με το θέμα των χρημάτων – ξεχωρίζω την ατάκα του Έρικ: «Δεν θα έπρεπε να κοστίζει λιγότερο για να είσαι ζωντανός;». Μοιάζει να έρχεται σε αντίθεση το νόημα του εορτασμού της ημέρας των Ευχαριστιών με την πραγματικότητα των ηρώων. Ποιες είναι οι σκέψεις σας επί του θέματος;
Η γιορτή των Ευχαριστιών είναι μια γιορτή ευγνωμοσύνης για τα αγαθά που έχει ο καθένας. Ξεκίνησε μάλιστα ως γιορτή σοδειάς και οι πιο προνομιούχοι μοιράζονταν τους καρπούς τους με τους πιο άτυχους της χρονιάς. Η πραγματικότητα των ηρώων είναι σχεδόν η ίδια. Είναι όλοι ευγνώμονες για το σημείο στο οποίο βρίσκονται και οι οικογενειακοί δεσμοί είναι αυτοί που συντηρούν τη βοήθεια του ενός προς τον άλλο.
Σίγουρα δεν διανύουν περίοδο αφθονίας, αν αυτό εννοείτε, ούτε φαίνεται ότι εύκολα θα ορθοποδήσουν. Στην Αμερική, με την ιδιωτικοποίηση των μονάδων υγείας και εκπαίδευσης, η πραγματικότητα είναι, για καλή μας τύχη, αρκετά διαφορετική από εδώ. Με μια λάθος επιλογή ή ακόμα και ατυχία, στη μεσαία τάξη το ντόμινο γκρεμίζεται και συμπαρασύρει ολόκληρη την επαγγελματική και ενδεχομένως προσωπική ζωή. Όπως συμβαίνει και στους Μπλέικ. Η ιατρική περίθαλψη ή η φροντίδα ηλικιωμένου κοστίζει τόσο πολύ, που ουσιαστικά είσαι δέσμιος των ιατρικών εξόδων για την υπόλοιπη ζωή σου. Οπότε, ναι, πράγματι θα έπρεπε να κοστίζει λιγότερο το να είμαστε ζωντανοί.
-Θα θέλατε να μας συστήσετε την Έιμι;
Η Έιμι είναι η μεγάλη κόρη της οικογένειας Μπλέικ, είναι δικηγόρος σε μεγάλη εταιρία εταιρικού δικαίου και είναι η μόνη μέχρι στιγμής, που φαινόταν να ξεφεύγει από την οικονομική μοίρα της οικογένειας. Ταλαιπωρείται πολύ από ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, το οποίο θα επηρεάσει άμεσα τη ζωή της και επιπλέον έχει μόλις χωρίσει από μια πολύ μεγάλη σχέση με τη σύντροφό της. Είναι σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο της ζωής της, πάντα ρεαλίστρια, πρακτική και πνευματώδης. Είναι ένα κορίτσι, που μέχρι πριν από λίγους μήνες είχε όλες τις προοπτικές ανοιχτές μπροστά της και αυτή τη στιγμή βρίσκεται εντελώς μετέωρη, χωρίς καμία από τις σταθερές της στη ζωή, πλην της οικογένειάς της.
-Έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η αντιμετώπισή της Έιμι από τον πατέρα της – συντηρητικός καθολικός Ιρλανδικής καταγωγής -, μα όταν τη βλέπει αναστατωμένη μετά από τηλεφώνημα με την πρώην σύντροφό της. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σχέση μεταξύ των μελών της οικογένεια;
Στην οικογένεια υπερισχύουν οι οικογενειακές σχέσεις και οι ρόλοι, που έχει ο καθένας μας μέσα στο σύστημα αυτό.
Συζητούσα με έναν άνθρωπο που εμπιστεύομαι πολύ, για το ποιο είναι το αποτύπωμα της Έιμι και εάν τέλος πάντων έχω προσεγγίσει κάποια από τα χαρακτηριστικά ενός δικηγόρου. Και μου απάντησε με αφοπλιστική απλότητα «Μα είσαι κατά κύριο λόγο κόρη». Και μου φώτισε αυτή την πλευρά, που θεωρούσα σχεδόν δεδομένη. Αυτοί οι άνθρωποι πάνω απ’ όλα είναι οικογένεια. Αγαπιούνται παρά πολύ και αυτοί είναι οι ρόλοι που υπερισχύουν. Αυτό κάνει και ο πατέρας. Μπροστά στον πόνο του παιδιού του, που καταρρέει, υπερισχύει η αγάπη και ο ρόλος του ως γονέας, όχι ως συντηρητικός καθολικός.
-Ξεχωρίζω τη συμμετοχή της Ξένιας Καλογεροπούλου στο καστ της παράστασης για να ζητήσω ένα σχόλιο για το πως είναι να μοιράζεστε μαζί της τη σκηνή.
Η Ξένια είναι φοβερός τύπος. Πάνω στη σκηνή είναι μια μεγάλη ηθοποιός, αυτό είναι κάτι που πασιφανές. Το ζήτημα είναι το πώς είναι η Ξένια εκτός σκηνής. Θα ήθελα να μιλήσω για το πώς ήταν οι πρόβες μαζί της.
Η Ξένια για μένα ήταν ένα μεγάλο, αθόρυβο σχολείο. Ο τρόπος που στεκόταν στις πρόβες, αφοσιωμένη, πλήρως πειθαρχημένη, ήσυχη και χωρίς να διαμαρτύρεται ποτέ, ούσα σε μια δύσκολη συνθήκη -σε ένα έργο που μιλάνε όλοι ταυτόχρονα και γρήγορα, ενώ η ίδια προσπαθεί να παρακολουθήσει από ένα κάθισμα και να απομνημονεύσει τα σημεία στα οποία πρέπει να επέμβει- ήταν πραγματικά αξιοθαύμαστος. Εκτιμώ βαθιά την πειθαρχία της και την δοτικότητά της στον Κων/νο Μαρκουλάκη, όπως επίσης και το νοιάξιμο για τις λεπτομέρειες σε στιγμές υποκριτικές του καθενός μας. Προσωπικά, συζητάει μαζί μου ακόμα τις λεπτομέρειες που με έχουν δυσκολέψει και οι 2-3 παραινέσεις της ήταν καιριότατες. Παραινέσεις για αλλαγές στο κείμενο, ποτέ στην υποκριτική, που όμως λειτούργησαν καταλυτικά στο να λειτουργήσω διαφορετικά πάνω στη σκηνή. Επίσης, δε μασάει τα λόγια της ποτέ και πουθενά! Μπορείς πάντα να εμπιστευτείς τη γνώμη της, είναι ευγενής και ειλικρινής και έχει φοβερό κριτήριο.
-Θα θέλατε να μοιραστείτε κάποιο άλλο επαγγελματικό σας πρότζεκτ με τους αναγνώστες & αναγνώστριες του CultureNow;
Μετά το Πάσχα θα είμαι με την ομάδα μου, τους C. for Circus στο «Κάτι Διαφορετικό 2» το sequel της πρώτης παράστασης για τη διαφορετικότητα, που ανέβασε η ομάδα στην Αθήνα το 2013. Ήταν μια παράσταση σταθμός για την ομάδα, οπότε θα γίνει μια μίνι επανένωση και με τα μέλη από τη Θεσσαλονίκη. Έχουμε όλοι πολύ μεγάλη λαχτάρα γι’ αυτό και πολύ όρεξη να γράψουμε κείμενα, να παίξουμε μουσική και να φτιάξουμε μια παράσταση εντελώς αντισυμβατική.
Credits φωτογραφιών παράστασης: Ελίνα Γιουνανλή
Διαβάστε επίσης:
The Humans, του Στίβεν Κάραμ σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη στο Θέατρο Μουσούρη
Δείτε την κριτική της παράστασης από τον Γιώργο Παπαγιαννάκη:
The Humans: Ο αθέατος ζόφος της πυρηνικής οικογένειας | Κριτική
