Εκατό χρόνια από τη γέννηση του Ιάννη Ξενάκη: Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

«Χωρίς φιλοσοφία, χωρίς μαθηματικά, χωρίς την ιστορία, η μουσική δεν μπορεί να υπάρξει, δεν έχει νόημα», έχει πει σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του ο Ιάννης Ξενάκης, τα 100 χρόνια από τη γέννηση του οποίου γιορτάζονται φέτος. Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (9 Δεκεμβρίου) τιμά τον δημιουργό που με το «νέο κοίταγμά» του σφράγισε ανεξίτηλα τη μουσική πρωτοπορία στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Παρουσιάζει δύο γνωστά συμφωνικά του έργα: τις Μεταστάσεις που είναι εμπνευσμένες από το ηχητικό χάος μιας αντιναζιστικής συναυλίας και απαιτούν από κάθε μουσικό να λειτουργήσει ως σολίστ… Και τις αντισυμβατικές Ικέτιδες που πρωτοπαρουσιάστηκαν στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου (Ιούλιος 1964) – διχάζοντας κοινό και κριτικούς. Στο πρόγραμμα, ακόμα, τα Εξωτικά πουλιά (Oiseaux exotiques) για σόλο πιάνο και μικρή ορχήστρα του μεγάλου δασκάλου του Ξενάκη στο Παρίσι, Ολιβιέ Μεσσιάν με σολίστ τον Τίτο Γουβέλη, και οι Προσφορές (Offrandes) για υψίφωνο και ορχήστρα δωματίου του επίσης σημαντικού Γάλλου ανανεωτή Εντγκάρ Βαρέζ. Ερμηνεύει, η υψίφωνος Μία Μαντινώ. Ο κιθαρίστας Κώστας Κοτσιώλης κλείνει τη συναυλία με το αισθαντικό κοντσέρτο του Λέο Μπρόουερ που μέσα από πολυεπίπεδες αναφορές αναζητούσε τη «νέα απλότητα». Διευθύνει ο δυναμικός Νίκος Βασιλείου.

Τη σύνδεση του έργου του Ιάννη Ξενάκη με την επιστήμη των μαθηματικών και την αρχιτεκτονική αναλαμβάνει ο διεθνούς φήμης καθηγητής και Ακαδημαϊκός Αθανάσιος Φωκάς.

Το πρόγραμμα με μια ματιά…

ΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ (1922-2001)
Ικέτιδες του Αισχύλου (Les suppliantes d’Eschyle) για κουαρτέτο χάλκινων πνευστών και έγχορδα

ΕΝΤΓΚΑΡ ΒΑΡΕΖ (1883-1965)
Προσφορές (Offrandes) για υψίφωνο και ορχήστρα δωματίου

ΟΛΙΒΙΕ ΜΕΣΣΙΑΝ (1908–1992)
Εξωτικά πουλιά (Oiseaux exotiques) για σόλο πιάνο και μικρή ορχήστρα

ΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ (1922-2001)
Μεταστάσεις (Metastaseis)

ΛΕΟ ΜΠΡΟΟΥΕΡ (γεν. 1939)
Κοντσέρτο του Βόλου (Concierto de Volos) για κιθάρα και ορχήστρα

ΣΟΛΙΣΤ

Μία Μαντινώ, υψίφωνος
Τίτος Γουβέλης, πιάνο
Κώστας Κοτσιώλης, κιθάρα

ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

Νίκος Βασιλείου

Το σχόλιο του μαέστρου

Ο Ξενάκης χαρτογραφεί το άπειρο. Έχει την απαράμιλλη δυνατότητα να ερωτοτροπεί με το χάος, χωρίς ποτέ να κυριεύεται απ’ αυτό και σε στιγμές να το μορφοποιεί σε απίστευτους, καλειδοσκοπικούς σχηματισμούς που όσο προβληματίζουν, άλλο τόσο συγκινούν καθώς προσπερνάνε άμεσα το προσωρινό φράγμα του εύληπτου, και μας κάνουν συμμέτοχους- συνεργούς μιας συμπαντικής εμπειρίας.

Διαβάστε επίσης:

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: Το πρόγραμμα της καλλιτεχνικής περιόδου 2022-2023
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Καλλιτεχνικό πρόγραμμα 2022-2023