“Καλύτερα να αγαπάς τον λάθος άνθρωπο όλη σου τη ζωή παρά να μην αγαπάς κανέναν“. Μία φράση πολύ αποκαλυπτική της ιστορίας που ο Πιπέρνο εξυφαίνει με εξαιρετική δεξιοτεχνία σε ένα μυθιστόρημα που μιλάει ανοιχτά για τις σχέσεις δίχως φόβο και πάθος. Ο Πιπέρνο με διεισδυτικό βλέμμα στον άστατο κόσμο των ανθρώπινων σχέσεων προκαλεί τον αναγνώστη και τον τοποθετεί να πάρει θέση, τον καθίζει στο επίκεντρο των εξελίξεων μιας ιστορίας που δείχνει να μην έχει αρχή και τέλος. Αυτό που συμπεραίνει ο αναγνώστης είναι πως οι άνθρωποι λειτουργούν παρορμητικά, πολλές φορές άδικα αλλά πάνω από όλα λειτουργούν ανθρώπινα και παρουσιάζουν όλες αυτές τις αδυναμίες για τις οποίες είναι κατά μία έννοια περήφανοι, γιατί απλά είναι τρωτοί, έτσι όπως τους έπλασε ο δημιουργός τους.
Ο συγγραφέας δεν προσπαθεί να δικαιολογήσει συμπεριφορές, προβάλλει τους πρωταγωνιστές ακριβώς όπως τους έχει φανταστεί μέσα στην ευαίσθητη και εύθραυστη ολότητά τους μακριά από την ιδέα να δημιουργεί ωραίες εντυπώσεις και να ωραιοποιήσει καταστάσεις. Ο Πιπέρνο τόσο στα παλαιότερα μυθιστορήματά του όσο και σε αυτό γνωρίζει πως να καθηλώνει με την αφηγηματική του ευρηματικότητα τον αναγνώστη και να τον κρατά σε αγωνία για την εξέλιξη της ιστορίας. Ο Ματτέο όσο και οι άλλοι ήρωες είναι άνθρωποι γνωστοί, οικείοι, προσβάσιμοι και απόλυτα συμβατοί με την εικόνα μιας κοινωνίας γεμάτη από προβλήματα. Πρόκειται για ανθρώπους διαφορετικούς μεταξύ τους, για ανθρώπους που πασχίζουν να συνυπάρξουν έχοντας ένα παρελθόν να τους βαραίνει και ένα παρόν να τους κυριεύει.
Αναζητώντας την πολυπόθητη οικογενειακή ηρεμία
“Οι άνθρωποι μας ταπεινώνουν και εμείς δεν ξέρουμε πώς ν’ αντιδράσουμε. Τους κάνουμε τη ζωή εύκολη κι αυτοί νομίζουν πως μπορούν να μας κάνουν ό,τι θέλουν, παύουν να μας σέβονται”. Αυτή θα μπορούσε να είναι η φράση κλειδί του μυθιστορήματος, γύρω από αυτήν τη φράση χτίζεται το οικοδόμημα της ιστορίας του Πιπέρνο μιας και οι περισσότερες εντάσεις δημιουργούνται από την έλλειψη συγκατάβασης, συμβιβασμού και τελικά αμοιβαίας κατανόησης. Ζευγάρια που βιώνουν στιγμές ασυνεννοησίας και έντονης διαφιλονικίας οδηγούνται στο αδιέξοδο της μη επικοινωνίας και τελικά της απιστίας αναζητώντας μια κάποια κατανόηση, μια κάποια τρυφερότητα, μία κάποια στήριξη, μια κάποια λύση για να θυμηθούμε τον Καβάφη.
Ο πατέρας Ματτέο είναι το κεντρικό πρόσωπο γύρω από το οποίο συγκεντρώνεται ο κορμός της αφήγησης του Πιπέρνο, με επίκεντρο αυτόν τα παιδιά του και οι πρώην γυναίκες του θα ξεδιπλώσουν το κουβάρι των παραπόνων τους και των ενστάσεων για έναν άνθρωπο που ήταν κατά βάση απών και αυτό αποδεικνύεται βαρύς πέλεκυς για τον ίδιο και βαρίδι για τους ίδιους. Διαφαίνεται μία οικογένεια, η οποία αναζητά πλέον τα κομμάτια της μετά από τόσες και τόσες εντάσεις αλλά κάτι τέτοιο μάλλον μοιάζει με όνειρο απατηλό. Ο πατέρας και η μητέρα έχουν προ πολλού χάσει τις ισορροπίες τους και αυτό παρασέρνει και τη σχέση τους με τα παιδιά τους. Ειδικά, τα τελευταία εκτός από την κλονισμένη σχέση τους με τον για πολλά χρόνια αδιάφορο και απόντα πατέρα αντιμετωπίζουν και ενδοσυζυγικά προβλήματα. Ένα αίνιγμα για δύσκολους λύτες που ψάχνει τη λύση του.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
“Όσο αγαπούσε τα μπερδεμένα λόγια στα μυθιστορήματα, άλλο τόσο ένιωθε αμήχανη μπροστά στις σοβαρές κουβέντες, με τις οποίες πάρα πολύ συχνά μας φέρνει αντιμέτωπους η ζωή“. Πράγματι, η Μαρτίνα, η κόρη του Ματτέο, μια οποιαδήποτε κόρη που ποτέ δεν ένιωσε τη θαλπωρή του πατέρα της όταν την χρειαζόταν και μια γυναίκα με προβλήματα στο γάμο της θα μπορούσε να οδηγηθεί σε μια παρόμοια δήλωση. Ειδικά μάλιστα όταν η αγάπη της για το βιβλίο και τα μυθιστορήματα που την επηρεάζουν καθιστούν τη δική της προσωπική πραγματικότητα πολύ δύσκολη και ενίοτε δυσβάσταχτη. Όλος ο κόσμος της δείχνει να κατακρημνίζεται και οι συγκυρίες να την οδηγούν στην απόλυτη συναισθηματική ένδεια και σύγχυση.
Ο Πιπέρνο δεν χάνει σε καμία στιγμή την ευκαιρία που του δίνεται να προκαλέσει τον αναγνώστη και να τον προβληματίσει γιατί έτσι απλά είναι η συμβίωση σε έναν κόσμο που οι ανθρώπινες σχέσεις βαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Ποιοι είναι άραγε οι λόγοι που η Μαρτίνα και ο άντρας της αδυνατούν να πορευτούν σε μία ήρεμη κοινή πορεία και ο καθένας λειτουργεί προς το δικό του συμφέρον; Γιατί ο Ματτέο ποτέ δεν έδειξε να κατανοεί το απερίσκεπτο των πράξεών του και στέρησε από τον γιο του Τζόρτζιο έναν αληθινό πατέρα και σύμβουλο; Γιατί πάλι η Φεντερίκα βρέθηκε μόνη να παλεύει να μεγαλώσει δύο παιδιά μακριά από τον άντρα της που τελικά βρισκόταν σε ένα δικό του μικρόκοσμο; Ερωτήματα δίχως απαντήσεις που όμως απασχολούν καίρια τόσο τους πρωταγωνιστές όσο και τον ίδιο τον αφηγητή που τα εξιστορεί και καθρεφτίζει ο ίδιος τις δικές του ενδόμυχες ανησυχίες. Ένα μυθιστόρημα που ενέχει πολλές εκφάνσεις από αυτό που ζούμε και πολλές φορές αποσιωπούμε…
Αποσπάσματα
“Κανένα από τα άφθονα λάθη που είχαν στοιβαχτεί σε μισό και πάνω αιώνα ζωής δεν τον είχε ωθήσει να αποτιμήσει τον εαυτό του με την αυστηρότητα με την οποία συνήθιζαν να τον αποτιμούν οι άλλοι. Πάντα οι άλλοι ήταν το πρόβλημα;”