Οι εκθέσεις σχεδιάζονται στο πλαίσιο της επιδίωξης της Εφορείας να συνδιαλεχθεί με διαφορετικές ομάδες κοινού και να προσελκύσει μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών στους μουσειακούς χώρους της. Στον σχεδιασμό λαμβάνεται υπόψη η ιδιαίτερα αυξημένη τουριστική κίνηση των νησιών των Κυκλάδων την καλοκαιρινή περίοδο αλλά και η ανάγκη ανανέωσης του εκθεσιακού περιεχομένου των μουσειακών υποδομών ώστε να ανανεώνει το ενδιαφέρον και την ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας.
Όλες οι προγραμματιζόμενες εκθέσεις αποτελούν διοργανώσεις της Εφορείας σε συνεργασία με μεμονωμένους καλλιτέχνες και πολιτιστικούς οργανισμούς και θα περιλαμβάνουν εικαστικά έργα που στην πλειονότητά τους έχουν δημιουργηθεί για τους συγκεκριμένους χώρους. Συγκεκριμένα, οι εν λόγω εκθέσεις σύγχρονης τέχνης – εμπνευσμένες στο σύνολό τους από το πλούσιο αρχαιολογικό παρελθόν των Κυκλάδων – θα αναπτυχθούν στα παρακάτω μουσεία: Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου, Αρχαιολογική Συλλογή Κουφονησίου, Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου, Αρχαιολογική Συλλογή Σαγκρίου Νάξου και Πύργος Crispi (Γλέζου) Νάξου. Υπογραμμίζεται ότι όλες οι εκθέσεις είναι επισκέψιμες χωρίς επιπλέον αντίτιμο για τους επισκέπτες, πέραν του καθορισμένου εισιτηρίου του μουσείου.
Το σύνολο των παραπάνω περιοδικών εκθέσεων έχει ενταχθεί στις εκδηλώσεις τους Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018.
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Αρχαιολογική Συλλογή Κουφονησίου – Αστερισμοί στο χώμα: ομαδική έκθεση σύγχρονης τέχνης
Διάρκεια έκθεσης: 20 Ιουνίου – 2 Σεπτεμβρίου
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έκθεση σύγχρονης τέχνης Αστερισμοί στο χώμα, προϊόν συνέργειας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ, αποτελεί μια δράση με ιδιαίτερους συμβολισμούς για την τοπική κοινότητα και το σημαντικό αρχαιολογικό κεφάλαιο της περιοχής. Το σύμπλεγμα των νησιών που απαρτίζεται από το Άνω και Κάτω Κουφονήσι, την Κέρο, το Δασκαλιό και το Αντικέρι, φέρει μια σημαίνουσα αύρα για τη θεώρηση που έχουμε διαμορφώσει για τον πρωτοκυκλαδικό πολιτισμό. Αυτή η ένταση της αρχαιολογικής παρακαταθήκης έχει διαμορφώσει σαφή ίχνη στη συλλογική μνήμη της κοινότητας του Άνω Κουφονησίου. Αυτή η καθημερινή «εμπειρία» της τοπικής κοινωνίας την έχει κατευθύνει σε μια ισχυρή σύνδεση με το αρχαιολογικό κεφάλαιο που την περιστοιχίζει και παράλληλα σε μια σαφή πρόθεση για την ανάδειξή του και την επικοινωνία του στους πολυπληθείς επισκέπτες του νησιού. Σε αυτό το πλαίσιο, και ενώ ο σχεδιασμός της Αρχαιολογικής Συλλογής Κουφονησίου βρίσκεται σε εξέλιξη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε συνεργασία με τον ΝΕΟΝ, παρουσιάζει μια εναρκτήρια έκθεση σύγχρονης τέχνης, που θα βρει την αφετηρία της στον αρχαιολογικό πλούτο των νήσων και θα μεθερμηνεύσει δημιουργικά το πολιτιστικό κεφάλαιο του χώρου και των κατοίκων του.
Η έκθεση αναπτύσσεται επιμελητικά με κέντρο αναφοράς το ‘αρχαιολογικό εύρημα’ και τη θέση του στο εκάστοτε παρόν. Τι συμβαίνει όταν τα αντικείμενα ενός πολιτισμού μετατρέπονται σε ‘ευρήματα’, εμφανίζονται ως αποσπάσματα και πώς καθορίζεται η προσπάθεια του αρχαιολόγου να συνθέσει εκ νέου μία εικόνα; Ποια θα είναι η θέση της σημερινής ‘αρχαιότητας’ στο μέλλον; Μέσω ποιας διαδρομής μεταφράζονται τα ευρήματα του παρελθόντος από ακαθόριστα θραύσματα ύλης σε αναγνωρίσιμα αντικείμενα και πώς επηρεάζει η ερμηνεία του αρχαιολόγου τη ματιά του θεατή;
Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα εικαστικά, γλυπτά, μικρές εγκαταστάσεις, ηχητικά, από εννέα καλλιτέχνες: Βαγγέλης Βλάχος, Hypercomf, Θάλεια Ιωαννίδου, Κωνσταντίνος Κωτσής, Theo Michael, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Βασίλης Παπαγεωργίου, Κώστας Ρουσσάκης και Κώστας Σαχπάζης.
Στην έκθεση συμπεριλαμβάνεται το φιλμ Triumph Over Time του αρχαιολόγου Oscar Broneer, γυρισμένο το 1947 για την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
Πύργος Crispi (Γλέζου), Χώρα Νάξου – (l)imited souls: in situ εγκατάσταση του Ιωάννη Μιχαλούδη
Διάρκεια έκθεσης: 30 Ιουνίου-30 Σεπτεμβρίου
O Ιωάννης Μιχαλούδης είναι εικαστικός, ερευνητής και πανεπιστημιακός, αναγνωρισμένος διεθνώς ως ένας από τους πρωτοπόρους της διεπιστημονικής κατεύθυνσης «Τέχνη και Επιστήμη». Είναι ο πρώτος που ερεύνησε και χρησιμοποίησε στην εικαστική παραγωγή το νανοϋλικό της NASA silica aerogel (αερογέλη του πυριτίου). Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο ενώ το 2006 εξέθεσε έργα του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με επιμελήτρια την Κατερίνα Κοσκινά, διευθύντρια του ΕΜΣΤ.
Το εικαστικό του έργο σηματοδοτείται από τη χρήση της silica aerogel το οποίο μετουσιώνει σε ποικίλες εικαστικές φόρμες που ονομάζει «αερο-γλυπτά», καθώς αποτελείται μόνο κατά 1% από ύλη. Στον Πύργο Γλέζου ο καλλιτέχνης πρόκειται να εκθέσει 33 κλουβιά χρυσού και κόκκινου χρώματος, στα οποία θα τοποθετηθούν αερο-γλυπτά μικρών διαστάσεων από silica aerogel στη μορφή κυκλαδικών ειδωλίων. Στους επισκέπτες θα δίνονται ατομικοί φακοί που θα τους επιτρέπουν να φωτίζουν τους κλωβούς με τα μικρογλυπτά δημιουργώντας σκιάσεις πάνω στους τοίχους του μνημείου και ουσιαστικά προβάλλοντας τις κυκλαδικές μορφές στο χώρο. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο ο Μιχαλού(δη)ς μεταμορφώνει τον Πύργο Γλέζου στη Χώρα Νάξου σε έναν ποιητικό χώρο όπου – κατά τον Karl Jung- ‘ο καθένας μεταφέρει την σκιά του’.
Η ιδέα της συγκεκριμένης εγκατάστασης συνδέεται με την εμβληματική διάσταση του κάστρου που εμπεριέχει τις έννοιες της προστασίας και του περιορισμού. Αυτά τα αλλεπάλληλα επίπεδα οριοθέτησης και περιχαράκωσης ολοκληρώνονται με την αλληγορική χρήση των κλωβών που δημιουργούν ένα ακόμη τείχος προφύλαξης. Ωστόσο, η αέναη δυναμική της φόρμας και των συμβολισμών που εμπεριέχουν τα κυκλαδικά ειδώλια καταφέρνει, με τη δύναμη του φωτός, να διαφύγει των περιορισμών και να ταξιδεύει αδιάλειπτα μέσω της ατομικής μνήμης και του συναισθήματος.
Η εικαστική εγκατάσταση του Μιχαλούδη δεν θα είχε υλοποιηθεί χωρίς τη σημαντική χορηγία του Πανεπιστημίου Charles Darwin της Αυστραλίας, όπου και διδάσκει.
Στον Πύργο Γλέζου παρουσιάζεται το ίδιο διάστημα η περιοδική έκθεση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων “Κυκλαδικά Στιγμιότυπα”, η οποία επικεντρώνεται στις συντονισμένες προσπάθειες εντοπισμού, προστασίας και συντήρησης σημαντικών βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων αλλά και μοναδικών αντικειμένων εξέχουσας ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας.
Αρχαιολογική Συλλογή Σαγκρίου, Γύρουλας Νάξου – Ο Στάχυς της Δήμητρας: έκθεση γλυπτικής της Όλγας Πλαστήρα
Διάρκεια έκθεσης: 3 Ιουλίου – 24 Σεπτεμβρίου
Η Όλγα Πλαστήρα έχει κάνει σπουδές στην Academie Royale des Beaux Arts των Βρυξελλών και στην Academia delle Belle Arti της Ρώμης. Έχει εργαστεί για χρόνια με το μάρμαρο τόσο στην Carrara της Ιταλίας όσο και στη Νάξο, όπου διαμένει μόνιμα από το 2002. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα αλλά και στην Γερμανία, Ιταλία και Πολωνία. Το 2013, στον Πύργο Μπαζαίου στη Νάξο, παρουσίασε έκθεση με τίτλο «Μίτος-η Πορεία». Στην Αρχαιολογική Συλλογή Σαγκρίου, θα εκτεθούν δύο έργα της γλύπτριας, εμπνευσμένα από το ναό της Δήμητρας στο Σαγκρί:
α. «Ο Στάχυς της Δήμητρας», μαρμάρινο έργο
β. «Ανα-σύνθεση του Στάχυος της Δήμητρας», έργο με χαρτί (papier de soie) και ύφασμα.
Η ίδια η γλύπτρια αναφέρει: “Προσπαθώ μέσα από τα γλυπτά μου, να συνδέσω τα απομεινάρια του Κυκλαδικού Πολιτισμού, και όχι μόνο, με το σήμερα. Αναζητώ, ψάχνω ίχνη, αποτυπώματα στα απομεινάρια, όπως κάνουν οι ανθρωπολόγοι και οι αρχαιολόγοι. Αυτή μου η αναζήτηση, σε αντίθεση με το επιστημονικό έργο των ερευνητών, είναι απόλυτα εικαστική και καταλήγει σε έργα τέχνης φανταστικά, χτίζοντας μια προσωπική έκφραση της Μυθολογίας.
Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου – Μy sons, too young then: έκθεση και performance του HOPE
Διάρκεια έκθεσης: 20 Ιουλίου-30 Σεπτεμβρίου
O HOPE αποτελεί έναν σύγχρονο δημιουργό που ανδρώθηκε εκτός της τυπικής καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, βρίσκοντας την αφετηρία της εικαστικής του διατύπωσης ως street artist. Ωστόσο, ήδη από τη γένεση της καλλιτεχνικής του γλώσσας η αρχαιότητα αποτέλεσε θεμελιακό άξονα στην έκφρασή του. Σύντομα ο HOPE διεύρυνε το πεδίο δράσης του και κινήθηκε με αποφασιστικότητα προς έναν σύνθετο εικαστικό λόγο εντός των γκαλερί (στην παρούσα φάση εκπροσωπείται από την The Breeder Gallery, μια από τις σημαντικότερες γκαλερί της Αθήνας με διεθνή δράση), των μουσείων τέχνης, του συμβατικού εικαστικού χώρου συνολικά. Τα επιτοίχια κολάζ συμπορεύθηκαν με την περφόρμανς, τις εγκαταστάσεις, τη μουσική σύνθεση και την επιμέλεια εκθέσεων.
Στο πρόσφατο έργο του HOPE θα επισημάνει κανείς με ένταση δύο νέες κατευθύνσεις. Αφενός, την αγάπη του για τις τρισδιάστατες συνθέσεις με ποικίλα υλικά, που αναπαράγονται και στις δυο διαστάσεις, και διακρίνονται από ένα παιγνιώδη χαρακτήρα και μια γκροτέσκα διάθεση, η οποία αυτόματα αναμορφώνει το αισθητικό τους υπόβαθρο. Αφετέρου, την ενασχόλησή του με τον πηλό, που όχι μόνο δημιουργεί αυτόματες συνδέσεις με τη χειρωνακτική διαδικασία και τα αρχαιολογικά κατάλοιπα, αλλά και διαχειρίζεται με τέτοιο τρόπο που να παραπέμπει σε φόρμες του απώτατου και πρόσφατου παρελθόντος. Φυσικά πάντα ποικιλμένες με μορφολογικά στοιχεία που αναιρούν τα στοιχεία της συμμετρίας, της τελειότητας, και της αισθητικής ακεραιότητας.
Αυτή η γκάμα υλικών και εκφραστικών μέσων θα αναπτυχθεί σε όλη την έκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Άνδρου, τόσο στους εσωτερικούς όσο και στους εξωτερικούς χώρους του. Επιτοίχια κολάζ, τρισδιάστατες συνθέσεις, κεραμικές κατασκευές, performance κατά την ημέρα των εγκαινίων και στη συνέχεια βιντεοπροβολή της τελευταίας στο video room του μουσείου, θα βρουν τη θέση τους μεταξύ των πρωτότυπων αρχαιολογικών ευρημάτων και γλυπτών, εντός και εκτός μουσειακών προθηκών, αλλά και στο κτηριακό κέλυφος ενός σημειακού αρχιτεκτονήματος της Χώρας Άνδρου.
Ο καλλιτέχνης με την παρούσα έκθεση, η οποία υλοποιείται με την υποστήριξη του Outset Contemporary Art Fund (Greece), επιχειρεί να γίνει σώμα μέσα σε σώμα. Τα έργα είναι τοποθετημένα δίπλα στα αρχαία ευρήματα, σε μια προσπάθεια να έρθουν κοντά κοινωνικές και ιστορικές πραγματικότητες, μέσα από το μηχανισμό παρατήρησης. Το παρόν υλικό λειτουργεί σαν συμβολική γλώσσα, ή μανιφέστο και παρέχει πληροφορία για την επικοινωνία με τα έργα του παρελθόντος. Ο χώρος δημιουργείται και παίρνει μορφή σε σχέση με τα υπόλοιπα σώματα, αλλά πρώτα και κύρια από το ίδιο μας το σώμα.
Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου – Cultural Memory: ομαδική έκθεση σύγχρονης τέχνης
Διάρκεια έκθεσης: 28 Ιουλίου-30 Σεπτεμβρίου
Δέκα σύγχρονοι Έλληνες καλλιτέχνες καλούνται να παράγουν το αποτύπωμα της μνήμης μέσα από τη δημιουργία πρωτότυπων έργων, εμπνευσμένοι από αρχαία αντικείμενα του παρελθόντος της Μήλου και την ιστορία τους. Από τα αρχαία αντικείμενα, καθένα από τα οποία ανήκει σε διαφορετική κατηγορία ή χρονολογική περίοδο, τα οκτώ περιλαμβάνονται στην έκθεση, ενώ τα δύο θα εκτεθούν για πρώτη φορά. Η επιλογή τους έγινε με στόχο αφενός να προβληθούν σημαντικά εκθέματα του μουσείου αφετέρου να παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο κοινό ευρήματα από πρόσφατες σωστικές ανασκαφές στη Μήλο. Η έκθεση των σύγχρονων έργων θα παρουσιαστεί στον προθάλαμο του αρχαιολογικού μουσείου
Βασική αρχή της πολιτισμικής μνήμης είναι η δημιουργία, μέσα από τα αντικείμενα διατήρησης της μνήμης, νοητικών εικόνων, οι οποίες θα συνδεθούν στην πορεία με τους ίδιους τους τόπους. Έτσι, τα αντικείμενα αντανακλούν στον ίδιο τον τόπο στον οποίο αναφέρονται και αντίθετα.
Συμμετέχουν οι εικαστικοί: Ειρήνη Γεωργοπούλου, Θεώνη Δημοπούλου, Χαράλαμπος Επαμεινώνδας, Φίλιππος Θεοδωρίδης, Μιχάλης Καλλιμόπουλους, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Όλγα Μηλιαρέση- Φωκά, Πάνος Τσαγγάρης, Πάνος Φαμέλης, Αντώνης Φίκος.