Έκθεση με έργα του Isamu Noguchi στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο

Μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ, η έκθεση των έργων του μεγάλου αμερικανοϊάπωνα καλλιτέχνη Isamu Noguchi, που θα …

φιλοξενηθεί στον υπέροχο εκθεσιακό χώρο του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, στην Άνδρο από τις 27 Ιουνίου μέχρι και τις 26 Σεπτεμβρίου. 

Σε μια χρονική περίοδο, κατά την οποία η παγκοσμιοποίηση γίνεται πια αισθητή στην καθημερινότητά μας, σε επίπεδο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό, καλλιτεχνικό η έκθεση των έργων του Isamu Noguchi με τίτλο Ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, αναδεικνύει τόσο την ανάγκη της διαφορετικότητας των πολιτισμών, όσο και την ανάγκη της εποικοδομητικής ώσμωσης των διεθνών καλλιτεχνικών ερεθισμάτων.

Ο κύριος Κυριάκος Κουτσομάλλης, Διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή αναφέρει: Ανάμεσα στον συναισθηματισμό της Ανατολής και τον ορθολογισμό της Δύσης, ο Ιsamu Noguchi ενσάρκωσε στην τέχνη το όραμα του ήρεμου κάλλους, ενώ την ίδια στιγμή επιχείρησε ανατροπές που έφεραν την τέχνη στον κοινωνικό χώρο.

Η έκθεση περιλαμβάνει 76 εκθέματα, εκ των οποίων 42 γλυπτά, 34 σχέδια και προσχέδια και, επιπλέον, αντικείμενα ντιζάιν και σειρά φωτογραφιών από σκηνικά για παραστάσεις και δημόσια έργα που πραγματοποιήθηκαν σε δικά του σχέδια στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, την Ιαπωνία και σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.

Ο Isamu Noguchi γεννήθηκε το 1904 στο Λος Άντζελες από τη Leo nie Gilmour, ενώ ο πατέρας του, Yonejirō Noguchi, ζει στην Ιαπωνία. Το 1907 φτάνει με τη μητέρα  του στην Ιαπωνία, ενώ μερικά χρόνια αργότερα επιστρέφει στις Η.Π.Α. όπου σπουδάζει ιατρική, την οποία εγκαταλείπει για να ασχοληθεί με τη γλυπτική. Ακολουθούν πολλά χρόνια με ταξίδια σε Αμερική, Ευρώπη, Ασία.

Το 1931 φτάνει στο Τόκιο. Στο Κιότο επισκέπτεται κήπους και ναούς, ενώ το 1933 σχεδιάζει τα πρώτα του περιβαλλοντικά έργα, είδος τέχνης που θα αποτελέσει τελικά σταθμό στο έργο του. Το 1949 με υποτροφία από το Ίδρυμα Bollingen ταξιδεύει μεταξύ άλλων χωρών και στην Ελλάδα.

Στη διάρκεια της πορείας του απεικόνισε το σύγχρονο με την καθαρότητα, τη λιτότητα και την απλότητα του αρχαϊσμού, ανάπλασε τοπία, κήπους, παιδότοπους και χώρους αναψυχής σε διάφορες χώρες της Ασίας και της Αμερικής και σκηνογράφησε παραστάσεις μοντέρνου χορού, με συνεργάτες μερικούς από τους σημαντικότερους χορογράφους, όπως η Martha Graham, με την οποία είχαν μακροχρόνια συνεργασία, ενώ τα πρωτοποριακά αντικείμενα που σχεδίασε επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό το σύγχρονο ντιζάιν.

Το 1985 το Μουσείο Noguchi ανοίγει τις πόρτες του για το κοινό και είναι το πρώτο του είδους του στις Η.Π.Α.:  ένα μουσείο δηλαδή που ιδρύθηκε και χρηματοδοτήθηκε αρχικά από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, ενόσω αυτός ήταν εν ζωή και ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο στο έργο του, αναφέρει χαρακτηριστικά η Διευθύντρια του Noguchi Museum, Jenny Dixon και προσθέτει:

Σχεδιασμένο από τον Noguchi, ο οποίος υπογράφει τόσο την επιλογή και την εγκατάσταση των εκθεμάτων, όσο και τον κατάλογό του, αποτελεί μια περίπτωση χωρίς προηγούμενο στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. […] Μια όαση στην καρδιά της πόλης αφιερωμένη στο άτομο. Πολλά άλλωστε, από τα έργα που δημιούργησε για τον δημόσιο χώρο αποπνέουν την ίδια αίσθηση σεβασμού προς το άτομο και την ιδιαίτερη θέση του στον κόσμο. Το 1988, Isamu Noguchi πεθαίνει από πνευμονία.

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο, μοιάζει ίσως ο ιδανικός χώρος έκθεσης των έργων του Noguchi. Εκεί, στην γωνία που πολιορκείται από τους ανέμους και ατενίζει το ενιαίο μπλε θάλασσας και ορίζοντα, τα έργα του καλλιτέχνη σμιλεμένα με Ανατολή και Δύση, εναρμονίζουν την φυσικότητα της δημιουργίας τους με την καθαρότητα του κυκλαδίτικου τοπίου. 

Ο Στήβεν Αντωνάκος αναφέρει για το έργο του Noguchi: Σε όλη τη θαυμαστή έκταση του έργου του, με τη χαρακτηριστική ποικιλία των υλικών και κλιμάκων που αυτό μετέρχεται – από τα πιο ντελικάτα έργα που δημιουργήθηκαν στο ατελιέ του μέχρι τις εγκαταστάσεις του στον δημόσιο χώρο και τους κήπους του – διακρίνει κανείς μια αίσθηση απλότητας, φυσικότητας και καθαρότητας.

Τα γλυπτά του, αναγνωρίσιμα πάντοτε και πλήρως εναρμονισμένα με τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής τους, έχουν κάτι το αληθινό και απροφάσιστο. Κάθε μορφή ή σύνολο μορφών, κατοχυρώνει μια μοναδική ταυτότητα.

Καθεμιά από αυτές μοιάζει να έχει οδηγηθεί στη λύση που την πραγματώνει, όπως οι αρχαίοι ήρωες οδηγούνταν κάποτε στο δρόμο που τους έφερνε αντιμέτωπους με το πεπρωμένο τους. Αντί μάλιστα να δίνει την εντύπωση της απογύμνωσης, η θεμελιακή αυτή ιδιότητα των μορφών του τις καθιστά απόλυτα και βαθύτατα εκφραστικές.

Η έκθεση όπως κάθε χρόνο, θα συνοδεύεται από πολυτελή έκδοση, η οποία θα κυκλοφορήσει από γνωστό ευρωπαϊκό εκδοτικό οίκο στα ελληνικά και τα αγγλικά και θα περιλαμβάνει εισαγωγικά κείμενα του κύριου Κυριάκου Κουτσομάλλη, Διευθυντή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και της κυρίας Jenny Dixon, Διευθύντριας του Ιδρύματος Isamu Noguchi, κείμενα από τον Ν. Π. Παΐσιο και τον ελληνοαμερικανό καλλιτέχνη Στήβεν Αντωνάκο, καθώς και θεματικές επιστημονικές αναλύσεις από τους διακεκριμένους ιστορικούς τέχνης Bonnie Rychlak, επιμελήτρια του Μουσείου Isamu Noguchi και Karin Higa, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Καλλιτεχνικής Επιμέλειας στο Εθνικό Αμερικανοϊαπωνικό Μουσείο του Λος Άντζελες.

Στις συμπληρωματικές εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν και φέτος στα πλαίσια της έκθεσης, όπως το δείπνο για τους επίσημους προσκεκλημένους και το στρογγυλό τραπέζι με ομιλητές εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και συντονίστρια την Πρύτανη του Πανεπιστημίου της Ευρώπης κυρία Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, θα προστεθούν αυτό το καλοκαίρι εξειδικευμένα θερινά θεματικά εργαστήρια για ενήλικες και παιδιά, που θα παρουσιάσουν στο κοινό ενδιαφέρουσες ιαπωνικές τεχνικές από τις οποίες εμπνεύστηκε ο καλλιτέχνης για το έργο του, όπως το netsuke, το sumi-e και η τεχνική της χαρτοδιπλωτικής (origami).

Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί με την υποστήριξη των πρεσβειών των Η.Π.Α. και της Ιαπωνίας. Χορηγοί επικοινωνίας είναι η ΕΡΤ, ο ΣΚΑΪ, ο ΣΚΑΪ 100,3, η εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, το Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και το www.culturenow.gr

Την έκθεση διοργανώνει το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή σε συνεργασία με το Noguchi Museum της Νέας Υόρκης.