Αφορμή για την έκθεση «Οι Γλαύκες και η Αθηναϊκή Δημοκρατία. Από την Αρχαία Νομισματική στη Σύγχρονη Γλυπτική», που πραγματοποιείται στην αίθουσα «Μάντω Οικονομίδου» του Ιλίου Μελάθρου σε συνεργασία με την καταξιωμένη γλύπτρια Αφροδίτη Λίτη, καθηγήτρια της ΑΣΚΤ, αποτελεί ο πανελλαδικής εμβέλειας εορτασμός των Πράσινων Πολιτιστικών Διαδρομών στον οποίο το Νομισματικό Μουσείο συμμετέχει δυναμικά τα έξι τελευταία χρόνια.
Η έκθεση εντάσσεται στις καινοτόμες δράσεις του Νομισματικού Μουσείου που ως στόχο έχουν τόσο το διαπολιτιστικό διάλογο, όσο και την προβολή στο ευρύ κοινό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, όπως αυτή καταγράφεται σε αρχαία τέχνεργα, αλλά και σύγχρονα έργα τέχνης.
Πρόκειται για ένα διάλογο ανάμεσα σε αρχαία έργα μικροτεχνίας και τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία, όπως αυτή εκφράζεται μέσω της υψηλής αισθητικής αξίας των γλυπτών έργων της διεθνούς φήμης εικαστικού.
Εκτίθενται δεκαεπτά δημιουργίες της σε μικτή τεχνική, εμπνευσμένες από αρχαία έργα μικρογλυφίας και κυρίως από νομίσματα, πλαισιωμένες από αργυρά και χαλκά νομίσματα και θησαυρικά σύνολα. Η μορφή της γλαύκας, του ιερού συμβόλου της θεάς της σοφίας, προστάτιδας της πόλης των Αθηνών και τα φύλλα της ελιάς, του δέντρου που οι Αθηναίοι προτίμησαν έναντι του αλόγου του Ποσειδώνα για σύμβολο της πόλης τους, όπως αποδίδονται στις δημιουργίες της εικαστικού, θαρρείς και προέρχονται από νομίσματα της κραταιής Αθήνας των αρχαϊκών και κλασικών χρονών.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Αθήνα, μία από τις πρώτες ελληνικές πόλεις που εξέδωσαν νομίσματα, απεικόνισε σε αυτά τη θεά Αθηνά και τη γλαύκα, σύμβολο σοφίας και σύνεσης, τύπους που παρέμειναν σταθεροί με κάποιες διαφοροποιήσεις στο πέρασμα των αιώνων, από την αρχή περίπου της αθηναϊκής νομισματοκοπίας έως και το τέλος της.
Ιχνηλατώντας με ιδιαίτερη ευαισθησία αυτά τα «πολιτισμικά κοιτάσματα», η καλλιτέχνης Αφροδίτη Λίτη εμπνέεται από αυτά, σπάει τις φόρμες του παρελθόντος, που χωρίς να τις διαλύει, τις γονιμοποιεί, δημιουργώντας με σύγχρονες τεχνικές πρωτότυπα γλυπτά έργα τέχνης.
Με την τρίμηνη διάρκειά της η έκθεση φιλοδοξεί να συμβάλει στην τόνωση της επισκεψιμότητας και απευθυνόμενη σε ένα ευρύτερο κοινό στην εξωστρέφεια του Μουσείου.
– Δρ Γεώργιος Κακαβάς, Διευθυντής Νομισματικού Μουσείου
Η μαγεία της μεταμόρφωσης
Η δημιουργία ενός τόπου συνάντησης των θεατών, με ένα γλυπτό περιβάλλον, οφείλει να προσανατολίζεται προς την επιδίωξη ενός χώρου ψυχολογικής μεταμόρφωσης και μίας ανάλυσης της συνεχούς ροής της σκέψης προς ένα σημαντικό κέντρο της ψυχής.
Ήταν μια προνομιακή στιγμή για μένα η ανάθεση να παρουσιάσω τις Γλαύκες μου στο εξαίρετο νεοκλασικό κτήριο του Ιλίου Μελάθρου σε συνομιλία με τα αρχαία νομίσματα των τετράδραχμων της Αθηναϊκής δημοκρατίας: νομίσματα των οποίων η μία όψη παρουσιάζει την κεφαλή της θεάς Αθηνάς και η άλλη το ιερό πουλί, την κουκουβάγια, η οποία είναι το σύμβολο της σοφίας. Πάραυτα έστρεψα την προσοχή μου προς τη διατύπωση των χαρακτηριστικών χαρισμάτων τους, έτσι, όπως καταγράφονται στην ιστορία, αλλά και μέσα από τη μελέτη, μεγεθυσμένη από την καλλιτεχνική παιδεία και του κράματος της αυστηρότητας και της μεγάλης ομορφιάς που ο χρόνος κατέγραψε στη μορφή τους.
Προσπάθησα να αποδώσω το ύφος της Βυζαντινής εικονογραφίας και για να συνθέσω την κίνηση, βασίστηκα σε μια σημαντική προσωπική εμπειρία, της πρώτης μου γνωριμίας με τις σκηνές των ψηφιδωτών του Αγίου Μάρκου. Όταν είχα επισκεφθεί ως φοιτήτρια το ναό στη Βενετία, ο θαυμασμός που ένιωσα, βλέποντας την απόδοση των ψηφιδωτών του πρόναου, ήταν υπέρμετρος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας από τις ισχυρότερες καλλιτεχνικές εμπειρίες της ζωής μου.
Μέσα από το επιβλητικό βλέμμα της μορφής των γλυπτών γλαυκών, προσπάθησα να αποδώσω την απαράμιλλη εσωτερικότητα που τους δόθηκε από τη φύση, έτσι ώστε η σύνθεση να μοιάζει να μαγνητίζεται και να μετατοπίζεται προς τον ουρανό. Συγχρόνως, με το γύρισμα των όγκων που ρυθμολογείται από τις σειρές των ψηφίδων, πέτυχα να δώσω την αίσθηση της σοφίας που χαρακτηρίζει την άτρωτη γλαύκα.
Το πλάσιμο της φόρμας είναι λιτό, οι κινήσεις των πτερύγων και τα μεγάλα φύλλα από καθρέφτες καταφέρνουν να ορίσουν ένα χώρο μπροστά από το σώμα τους, που είναι ακριβώς το Βήμα της επαφής του θεατή με τον κόσμο των γλυπτών και των νομισμάτων.
Τέλος με αφορμή τη δημιουργία του έργου και ψάχνοντας σε βάθος τις μορφές της τέχνης, μου αποκαλύφθηκε ξαφνικά η γιγάντια δύναμή της.
– Αφροδίτη Λίτη, Καθηγήτρια Γλυπτικής ΑΣΚΤ
