Το θέμα της εικαστικής εγκατάστασης «Ο Κήπος του Φιλολόγου» της εικαστικού Ελένης Παπαϊωάννου, πραγματεύεται την έννοια του κήπου στον αστικό ιστό και την συμβολική λειτουργία του ως χώρος πολιτιστικού προβληματισμού, ανταλλαγής απόψεων και γνώσης μέσα από τον διάλογο.
Κύρια έμπνευση του έργου -που σχεδιάστηκε ειδικά για τον προαύλιο χώρο του Επιγραφικού Μουσείου αποτελεί το βιβλίο του γερμανοεβραίου φιλολόγου Βίκτορ Κλέμπερερ, «Η γλώσσα του Γ’ Ράιχ». Στο βιβλίο του, γραμμένο την εποχή του εθνικοσοσιαλισμού ερευνά, αποτυπώνει και αναλύει τους τρόπους με τους οποίους η γλώσσα σταδιακά μορφοποιήθηκε, διαβρώθηκε και μεταλλάχθηκε προκειμένου να υπηρετήσει τα πολιτικά συμφέροντα της εποχής.
Η Ελένη Παπαϊωάννου, η οποία ζει κι εργάζεται στο Βερολίνο από το 2001, επιλέγει έναν «πραγματικό» κήπο, τον κήπο του Επιγραφικού Μουσείου, έναν «τόπο» με σημειολογική φόρτιση και ιστορική δύναμη για να ορίσει μια αρχειακή και παράλληλα προσωπική διαλεκτική παραθέτοντας αποσπάσματα κειμένων τόσο από το βιβλίο του Βίκτορ Κλέμπερερ όσο και από σημερινά αποσπάσματα του ελληνικού και του διεθνούς τύπου.
Οι φράσεις, αποσπασμένες από το αρχικό τους κείμενο, λειτουργούν με πολυσήμαντο τρόπο αφήνοντας στον θεατή ανοιχτά ερωτήματα καθώς οι πηγές τους παραμένουν αρχικά κρυφές. Η εικαστική παρέμβαση καλεί το κοινό να εξοικειωθεί με την έννοια του αποσπασματικού λόγου και να μελετήσει το ρόλο της γλώσσας στην σημερινή κοινωνία και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προκειμένου να μεταφερθούν συγκεκριμένα μηνύματα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Πόσο κριτικά διαβάζουμε «ανάμεσα» από τις λέξεις κείμενα που δημοσιεύονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης; Πόσο επίκαιρα μπορούν να είναι σήμερα φράσεις και αποσπάσματα κειμένων, τα οποία δημοσιεύθηκαν κατά τη διάρκεια του εθνικοσοσιαλισμού;- Πώς αντιμετωπίζονται σήμερα θέματα όπως θρησκευτικός και εθνικός φανατισμός, καθαρότητα φυλής και έθνους στην Ελλάδα αλλά και γενικότερα σε ολόκληρη την Ευρώπη;
Ο «Κήπος του Φιλολόγου» μας προτρέπει να περπατήσουμε μέσα σε αυτόν και να τον ανακαλύψουμε, να στοχαστούμε πάνω σε επίκαιρα θέματα.
Επιμέλεια Έκθεσης: Μαργαρίτα Καταγά