Όλα τα σκίτσα γεννιούνται όταν κλείνουν τα φώτα και ξεκινάει η παράσταση… Η Έλλη Σολομωνίδου Μπαλάνου βρίσκεται ανάμεσα στους θεατές και σκιτσάρει στο μικρό μπλοκάκι της με το ελάχιστο φως της σκηνής, καταφέρνοντας να πιάσει αποσπασματικά εκφράσεις και κινήσεις των ηθοποιών, τα κοστούμια και χαρακτηριστικά μέρη του σκηνικού. Ούτε καν οι χορευτές με την αέναη κίνησή τους αντιστέκονται: αιχμαλωτίζονται κι αυτοί στο χαρτί με την ίδια ευκολία που αποτυπώνεται μία στατική συναυλία. Στην άνεση του σπιτιού της αργότερα, ακολουθεί ένα χρονοβόρο παιχνίδισμα χαρτιού και μελανιού, μέχρι η τελική σύνθεση να είναι έτοιμη για δημοσίευση.
Η γραμμική εκτύπωση σε μικρό μέγεθος στην εφημερίδα ισοπεδώνει αυτή την διαδρομή, όμως τα πρωτότυπα έργα μας διηγούνται την γοητευτική ιστορία τους, πως δηλαδή ξεκίνησαν από ένα μικρό μπλοκάκι όταν τα φώτα της σκηνής έσβησαν… Κάθε σκίτσο, έχει διπλή αξία, γιατί εκτός από έργο τέχνης αποτελεί ταυτόχρονα και δημοσιογραφική καταγραφή, στιγμιότυπο της καλλιτεχνικής ζωής της Αθήνας και της Επιδαύρου.
Τα περισσότερα σκίτσα έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, παλαιότερα δε και στην εφημερίδα Μεσημβρινή και το περιοδικό Εικόνες. Οι στήλες των κριτικών θεάτρου (Μανώλης Σκουλούδης, Αλέξης Διαμαντόπουλος, Στάθης Δρομάζος, Τάσος Λιγνάδης, Γιάννης Βαρβέρης, Σπύρος Παγιατάκης), των κριτικών μουσικής (Μίνως Δούνιας, Γιώργος Λεωτσάκος, Νίκος Δοντάς), των κριτικών χορού (Ρένα Αγγουρίδου, Ανδρέας Ρικάκης) καθώς και η στήλη «Σημειωματάριο» της Ελένης Μπίστικα, έμειναν στην μνήμη των αναγνωστών συνυφασμένες με τα σκίτσα της Έλλης Σολομωνίδου Μπαλάνου.
Έλλη Σολομωνίδου Μπαλάνου
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Έλλη Σολομωνίδου Μπαλάνου με Μικρασιάτες γονείς από την Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη, γεννήθηκε το 1931 στο Ψυχικό. Σπούδασε ζωγραφική, ενδυματολογία και σκηνογραφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στην Σχολή Δοξιάδη, με δασκάλους τους Γιάννη Μόραλη, Γιάννη Τσαρούχη, Σπύρο Βασιλείου και Τάσσο. Συνέχισε με σπουδές Ιστορίας της Τέχνης στην Universita per Stragnieri (Perugia της Ιταλίας) με υποτροφία από το Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
Εργάστηκε ως μουσικός παραγωγός στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ) ενώ συχνά επιμελήθηκε μουσικά, εκπομπές Ραδιοφωνικού Θεάτρου. Το 1965 υπήρξε η πρώτη σκηνογράφος και ενδυματολόγος στο Θεατρικό τμήμα της τότε νεοϊδρυθείσης Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (ΕΡΤ).
Συνεργάστηκε συχνά ως σκηνογράφος – ενδυματολόγος με την Εθνική Λυρική Σκηνή, και ως μουσικός επιμελητής με το Εθνικό Θέατρο και άλλα Αθηναϊκά Θέατρα.
Από το 1961 αποτυπώνει με τα σκίτσα της τα καλλιτεχνικά δρώμενα της Αθήνας στις στήλες της θεατρικής, μουσικής και χορευτικής κριτικής στην εφημερίδα “Μεσημβρινή” και το περιοδικό “Εικόνες” της Ελένης Βλάχου. Από το 1974 έως και το 2011 συνέχισε στην εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”, κλείνοντας έτσι συνολικά 50 χρόνια αποτύπωσης της πολιτιστικής κίνησης της Αθήνας με τα αναγνωρίσιμα πλέον σκίτσα της, που αποθανατίζουν σε λίγες κομψές γραμμές το άρωμα κάθε παράστασης.
Έχει τιμηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, την Ένωση Σμυρναίων, την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, το Σωματείο Ελλήνων Χορογράφων, το Διεθνές Μουσικό Σωματείο Gina Bachauer. Το 2011 βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο της καλλιτεχνικής της δημιουργίας. Όπως είπε ο Γιάννης Τσαρούχης: “H Έλλη Σολομωνίδη Μπαλάνου είναι από ’κείνα τα πρόσωπα της εποχής μας… Σκιτσάρει όχι για να δείξει το ντοκουμέντο ενός γεγονότος, αλλά ένα ντοκουμέντο της ψυχής της…”
Μέρος των χιλιάδων σκίτσων του Αρχείου της έχει εκδοθεί σε δύο τόμους (Εκδόσεις Λ. Μπρατζιώτη):
-30 Χρόνια σκίτσα, Θέατρο – Μουσική – Χορός (1988)
-Σχέδια Έλλης Σολομωνίδη Μπαλάνου, 1987-2007 (2008)
Επιμέλεια Έκθεσης: Σοφία Μπαλάνου
Κεντρική Φωτογραφία (από aριστέρα προς τα δεξία): Ελληνικοί χοροί, Θέατρο Δώρας Στράτου | Φώφη Σαραντοπούλου, Σώτος Παπούλκας, Σπύρος Σακκάς, ΜΑΓΕΜΕΝΟΣ ΑΥΛΟΣ, Mozart, Eθνική Λυρική Σκηνή, 1979