Στο πρώτο μέρος, η εικαστικός Τζένη Μαρκέτου με το έργο “The Vampire of Smell” [video-art] και ο εικαστικός Φίλιππος Τσιτσόπουλος με την performance “Pervert Narcissist” θα αναπτύξουν έναν ιδιότυπο διάλογο με το έργο ενός λήπτη ψυχικής υγείας * και ενός κατά συρροήν δολοφόνου * *.

Μπορεί το αμέριμνο του οικείου να εκτρέπεται στην ανησυχία του ανοίκειου την ίδια στιγμή; Πως συνυπάρχουν η μυθολογική διάσταση της μοίρας [Άτροπος] και η διαταραχή [Μετατροπή]; Μια μετα-τροπή εντελεχής (εν-τελεώ-έχω), που εκφράζει την ολοκληρωμένη ακατάπαυστη μετατροπή του εν δυνάμει σε εν ενέργεια, εμπεριέχοντας μέσα της και την κινητοποιό έλλειψη και το τέλος. Ο Άλλος, το τέλος, η τρέλα, το μετά… ανήκουν στον τόπο πέραν του συμβολικού άξονα, πάνω στον οποίο αποτελούν μικρές σχισμές, μαύρες οπές που οδηγούν την φαντασία στα χάη του πραγματικού. Χάη στα οποία οι ποιητές, οι δημιουργοί, οι καλλιτέχνες, οι θεραπευτές βουτούν για τον άνθρωπο, ώστε να αντέχει στον αφρό των κυμάτων.

Εστιάζοντας στη θεραπεία μέσω της Σύγχρονης Τέχνης και τις Επιμελητικές Πρακτικές, καθώς και στους τρόπους που η διατομεακή καλλιτεχνική πρακτική και η εικαστική δημιουργία μπορεί να συμβάλλει στην ψυχική υγεία, οι εικαστικοί διερευνούν τη σχέση τέχνης και ψυχικής νόσου. Τα έργα της Μαρκέτου και του Τσιτσόπουλου συνομιλούν μεταξύ τους, καθώς και με έννοιες που απασχολούν τη σύγχρονη ψυχολογία, όπως ο ναρκισσισμός και η ψύχωση.

Η άμεση και ενδελεχής διείσδυση στα θέματα ψυχικής υγείας από τους δύο εικαστικούς βυθίζει τους θεατές σε μια οικεία, αλλά και ανήσυχη απεικόνιση περιβαλλόντων που διαπερνούν αισθησιασμό, οργή και βία.

Τα έργα περιστρέφονται γύρω από το δίπολο δράστη και θύματος και αναφέρονται στο ζήτημα της αναζήτησης θεραπείας που είναι συνυφασμένη με τη συνείδηση της αισθητικής και της τέχνης. Ωστόσο, και τα δύο έργα – δράσεις επικεντρώνονται στη βία της ύπαρξης και όχι μόνο στη σωματική πράξη. Οι εικαστικοί ενσαρκώνουν ρόλους καθώς ερευνούν πολιτικές ταυτότητες, όπως αυτές εκφράζονται στις έννοιες του αποκλεισμένου “Άλλου”, της έμφυλης ταυτότητας, του φεμινιστικού υποκειμένου, του ψυχικά αρρώστου, του φυλακισμένου, κ.α.

Είτε επικεντρώνονται στην ιστορία ενός φαντασιακού δολοφόνου (“Vampire of Smell”) ή ενός νάρκισσου (“Pervert Narcissists”), είτε στην ψυχωτική μηχανή της βίας, οι έντονες ενσαρκώσεις των εικαστικών (ως δράση ή ως φίλμ) αποκαλύπτουν τις δομικές και συστηματικές συνέπειες των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών και των ιστορικών συνθηκών που επηρεάζουν τη σύγχρονη πρόληψη της ψυχικής υγείας και τις κοινωνικές προκαταλήψεις σε σχέση με τους λήπτες ψυχικής υγείας. Μέσω μιας αφαιρετικής δομής τα έργα καλούν τον θεατή να συμμετάσχει στο εικαστικό γίγνεσθαι και τοποθετούν τον θεατή στη θέση του παραλήπτη αυτών των ιστοριών, αντιμετωπίζοντας άμεσα την εσωτερική λογική και την δύναμη μιας καινοτόμου θεραπείας.

Θα χαρούμε ιδιαίτερα να σας δούμε και να εξερευνήσουμε μαζί την κυτταρική μνήμη, να αφουγκραστούμε την ελευθερία της αλήθειας..

Στη πλαίσιο της έκθεσης θα υλοποιηθεί την 11η Ιουλίου η συμμετοχική παράσταση “Phantom Reading Hall”, που σχεδιάστηκε από την Τζένη Μαρκέτου για την έκθεση αυτή και που θα συνοδεύει το έργο της.

Επιμέλεια: Σωζήτα Γκουντούνα, Διδάκτωρ Ιστορίας της τέχνης, Έλενα Τονικίδη, εικαστικός, art- therapist.

*- ** Art Therapy workshops [psychiatric clinics & prisons _ Leros & New York]:
Συλλογές: Αλέξανδρου Δασκαλάκη, υπ.διδάκτορα φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Σορβόννης & «Ψυχολογία-Τέχνη»

Υπεύθυνη συντονισμού: Νένα Σαμιώτη, ψυχολόγος, ειδ.art therapist


Φωτογραφία: Jenny Marketou – Vampire of Smell (video still)