Το 2019 από τον Π. Ζαρούτσκι κυκλοφόρησε στην Ρωσία η επανέκδοσή του Ονειροδρόμιου, αυτό ήταν και η αφορμή να παρουσιάσουμε αυτή την ιδιαίτερη περίοδο του έργου του Κωστή, όπως αυτή του Ονειροδρόμιου και του τρελού του.
Έργα αυτής της περιόδου εμφανίστηκαν στην αναδρομική της δεκαετίας του ’70 στην Πάτρα όπως και στην έκθεση στην Αθήνα Underground, διοργάνωση από τον Θανάση Μουτσόπουλο.
Από τις πρώτες δημοσιεύσεις σε εξώφυλλα περιοδικών την δεκαετία του ΄70. Μέρος αυτών των έργων δεν σταμάτησαν να αναπαράγονται μέχρι σήμερα σε διάφορες εκδόσεις και να εμφανίζονται σε εκθέσεις. Η πρώτη έκδοση έγινε στην Αθήνα το 1977 από τις εκδόσεις Θ. Καστανιώτη -ήταν το πρώτο καλλιτεχνικό βιβλίο που εξέδωσε! Στο διαδίκτυο υπάρχει με άλλη εμφάνιση, προσαρμοσμένη στο ψηφιακό μέσο και στη διεύθυνση: www.costis.org/books
Το 1990 στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας στην αναδρομική με τίτλο «Μαύρο και Άσπρο 1969-1979» εμφανίζεται ένα μέρος αυτής της περιόδου. Το 2016 στο ΕΜΣΤ στην έκθεση «Κρίσιμοι διάλογοι» παρουσιάστηκαν επίσης έργα αυτής της περιόδου. Συμπληρωμένη παρουσία είχε η έκθεση κάποιων δημοσιευμάτων -η έκθεση εμφανίστηκε και στην Αμβέρσα. Αυτά τα καμένα από τον ήλιο «λευκά σχέδια» συνοδεύονται από το κυρίαρχο κόκκινο που γίνεται το δέρμα του τρελού που μας ταξιδεύει στην Ονειροδιαδρομή.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Όπως αναφέρει στο κείμενο της έκθεσης ο ιστορικός τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος, «Ο Τρελός – πρωταγωνιστής και Leitmotiv σε πολλά έργα του Κωστή αυτής της περιόδου θα αποτελέσει για τα ελληνικά 70s, ό,τι η Κραυγή του Munch για το νορβηγικό fin-de-siècle: ένα απελπισμένο ξέσπασμα όταν τα πράγματα δεν πάνε άλλο». O καλλιτέχνης σημειώνει: «Πώς λοιπόν θα απελευθερώσουμε την τρέλα από τις ιδεολογικές ασθένειες; Εδώ θεώρησα την τρέλα σαν την εκρηκτική δημιουργική εκείνη δύναμη που δεν σταματάει μπροστά σε τίποτα – ούτε καν στις ιδεοληψίες και τα ιδεολογήματα! Κάθε λογικός φορέας παρωπίδων κάπου σταματάει. Έτσι κι αλλιώς δεν ξέρει τίποτα για το τι γίνεται πέρα από τις παρωπίδες του (…)».
Ο Τρελός του Κωστή δεν είναι ένας ψυχικά ασθενής, αλλά ένας Ουτοπιστής-Επαναστάτης που αρνείται να συμβιβαστεί με τον κομφορμισμό της περιρρέουσας κατάστασης. Στο μανιφέστο της φουτουριστικής ζωγραφικής γράφει: είναι τιμή μας να μας θεωρούν τρελούς.
Ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης (1921-2019) σχετικά με την οραματική τέχνη γράφει: «Είναι έργα που με άλλα λόγια δεν είναι προκατασκευασμένα, αλλά αναπηδούν χωρίς υπολογισμό άλλο, παρά αυτόν που τους ωθεί το πάθος της επιθυμίας». Συνεχίζει ο Θανάσης Μουτσόπουλος, στο κείμενό του, «Τα έργα αυτά πάνε σε όλες τις κατευθύνσεις και αφορούν όλες τις αισθήσεις και τα συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσουν. Έτσι τα έργα της οραματικής τέχνης, όπου μετέχουν λίγοι αποκλειστικά, δεν απεικονίζουν αλλά ανακαλύπτουν ένα χώρο όπου ορισμένοι προτιμούν να κατοικούν χωρίς κανόνες ή μέτρα και σταθμά, ή συγκεκριμένα θέματα, αλλά με μια εμφάνιση που τα εγκαθιδρύει εκεί που βρίσκονται ως απόλυτες και αποκλειστικές παρουσίες, που κυμαίνονται συνεχώς ανάμεσα στο πραγματικό και το μη πραγματικό, επεκτείνοντας έτσι και πλουτίζοντας την εμπειρία της ζωής μας. Η άρνηση των κατεστημένων μορφών της τέχνης και η αντικατάστασή τους από το άγριο σχέδιο-σκίτσο (αντί της ζωγραφικής-γλυπτικής) θα χαρακτηρίσει τα έργα του Κωστή της δεκαετίας του ’70.
Κυρίαρχος σ’ αυτά τα έργα, ο Τρελός. Και μαζί με αυτά έρχεται η ποίηση και όλη η κουλτούρα του Dada και των Καταστασιακών. Είναι περίεργο πως ένας καλλιτέχνης, ως προσωπικότητα, μπορεί να μοιάζει πολύ διαφορετικός από την εικόνα του έργου του. Η δουλειά του Κωστή της δεκαετίας του ’70 είναι από τα πιο «βάρβαρα», «άγρια», «ωμά» έργα αμφισβήτησης που παρήχθησαν επί ελληνικού εδάφους.
Ο ίδιος θα μπορούσε να είναι το αρχέτυπο του εικαστικού-διανοούμενου: γράφει ποίηση, γράφει γενικά, διαβάζει πολύ, εκδίδει έντυπα ή συμμετέχει σε ομάδες έκδοσης, παραμένει βαθιά πολιτικό άτομο με συνεχή συμμετοχή στις τρέχουσες εξελίξεις. Ίσως η περσόνα που επιλέγει ο ίδιος για το (στο) έργο του, αυτή του Τρελού , να είναι η καταλληλότερη. Ούτε άγριος, ούτε διανοούμενος, απλά Τρελός και ακαταχώρητος».
Βιογραφικό
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Paris VIII, Γαλλία, Εικαστικές και Οπτικοακουστικές Τέχνες και Φιλοσοφία. Σταματάει τις σπουδές του στο επίπεδο τού Doctorat d’état με τον J.F.Lyotard. 1974-76, Επίτ. Εντετ. Καθηγητής στο τμήμα Φιλοσοφίας του Paris VIII,υπό την διεύθυνση του F.Chatelet. Σκηνοθετεί την μεγάλου μήκους ταινία Saga of a City, που προβάλλεται στο Φεστ. Πειραματικού Κ/φου στο Παρίσι, στον κ/φο Racine.Το 1968 στην Αθήνα , οργανώνει την καλ.ομάδα του ” Λωτού”,από αυτήν και το περιοδικό της ξεκίνησαν πολλοί ποιητές και καλλιτέχνες.Έχει πάρει μέρος σε πολλές διεθνείς συναντήσεις και έχουν εκδοθεί βιβλία του.
Η χούντα τον καταδιώκει κι έτσι από το 1972 ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Στο βιβλίο του, ποίησης και σχεδίων Αποσπάσματα 1967-1973 (εκδ.Λ.Γιοβάνη,Φεβρουάριος του 1974), καταθέτει την άποψή του που χαρακτηρίζει την ελευθερία που διακατέχει το πνεύμα των έργων του έως σήμερα,αναφερόμενος στον αναγνώστη λέει : προσοχή,σε θεωρώ ποιητή των πάντων.Μέσα σ’ αυτή τη λογική γίνεται ο εμψυχωτής της αυτόνομης ομάδας Κρακ (1974-76) όπου οι κοινωνικές και αισθητικές παρεμβάσεις της έγιναν γνωστές για την ριζοσπαστικότητά τους.
Η πολυδιάστατη δράση του φέρνει στα όριά της την καλλιτεχνική πράξη, αντιμέτωπη με τα μεγάλα ερωτήματα,επανατοποθετώντας τις έννοιες ατομικότητα-συλλογικότητα,ιδιωτικός και δημόσιος χώρος,ορατό-μη ορατό. Στα δρώμενα του ιχνηλατεί απελευθερωτικούς δρόμους της σκέψης και της δημιουργικής παρέμβασης, θέτοντας σε αμφισβήτηση τον ρόλο της τέχνης,αναιρώντας και το ίδιο το αποτέλεσμά του υπεραμυνόμενος της διαδικασίας τέχνης.