Έκθεση χαρακτικών Ex-libris στο Πολιτιστικό Κέντρο “Μελίνα”

H ακριβής μετάφραση του όρου «ex-libris» θα ήταν «εκ των βιβλίων» (εννοείται του τάδε). «Ex libris» είναι η λατινική ονομασία, «bookplates» είναι η αγγλική. Ο ελληνικός δόκιμος όρος θα ήταν «βιβλιόσημο», αλλά ο όρος «ex-libris» έχει και στη χώρα μας καθιερωθεί πια, αν και δεν έχουμε μεγάλη παράδοση σε αυτή τη σπουδαία εκδοχή της τέχνης της Χαρακτικής. Το ex-libris, χαρακτικό μικρού μεγέθους, μπαίνει στα βιβλία ως ένδειξη του ιδιοκτήτη τους, του «κτήτορα», αλλά και ως υπενθύμιση για την επιστροφή του βιβλίου σε περίπτωση δανεισμού.

Η παράδοση της τέχνης του ex-libris ξεκινά περίπου με την τυπογραφία. Σε εποχές που το βιβλίο ήταν σπάνιο και ακριβό αγαθό –  είδος πολυτελείας  – λόγω του υψηλού κόστους της έκδοσής του, η ανάγκη του διαβάσματος εξυπηρετούνταν με τον δανεισμό και το χαρακτικό ex-libris που έμπαινε μέσα στο βιβλίο υπενθύμιζε την ανάγκη επιστροφής του βιβλίου στον αρχικό κάτοχό του.

Φιλοδοξούμε με αυτή την έκθεση να δώσουμε νέα ώθηση στη δημιουργικότητα των εικαστικών καλλιτεχνών του τόπου μας στον χώρο των ex-libris, αναδεικνύοντας την ιδιαιτερότητα του είδους αυτού, που έχει περιορισμένο μέγεθος αλλά και ορισμένο ρόλο, το οποίο το απολαμβάνουμε από κοντά όπως το βιβλίο, γι’ αυτό και εξελίσσει με ιδιαίτερο τρόπο την τέχνη της Χαρακτικής.

Το σημάδεμα των βιβλίων (ex-libris, σφραγίδες, κτητορικές σημειώσεις, υπογραφές κ.ά.) ως δήλωση ιδιοκτησίας είχε πάντα το στόχο να αποτρέψει την κλοπή ή να υπενθυμίσει την ανάγκη επιστροφής του. Στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη, ο δανεισμός βιβλίων ήταν παράδοση και το ex-libris εξελίχθηκε ως τις μέρες μας σε αναπόσπαστο στοιχείο σημαντικών βιβλιοθηκών και συλλογών αλλά και συλλογών τέχνης. Το είδος αυτό δημιούργησε ρεύμα στη γνήσια Χαρακτική Τέχνη, μιας και οι σημαντικότεροι ζωγράφοι-χαράκτες, μας έδωσαν αριστουργήματα της τέχνης τους έχοντας παρουσιάσει και υψηλότατο επίπεδο τεχνικής. Δημιουργήθηκαν συλλογές και συλλέκτες του είδους και σήμερα ολοένα και περισσότερο γίνονται εκθέσεις χαρακτικών ex-libris, διεθνείς συναντήσεις και ανταλλαγές.

Ο Γάλλος συγγραφέας Henri Bouchon δίνει ως ορισμό για τα χαρακτικά ex-libris: «Είναι το παλαιότερο σημάδι της ειλικρινούς αγάπης του ανθρώπου για την πνευματική του ιδιοκτησία».

Στην Έκθεση προσκλήθηκαν να πάρουν μέρος όλα τα μέλη του Ε.Ε.Τ.Ε. με πρωτότυπα χαρακτικά έργα, ανεξαρτήτως του τμήματος στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι. Κάθε καλλιτέχνης είχε τη δυνατότητα να συμμετάσχει στέλνοντας μέχρι 10 ex-libris, τα οποία έχουν φιλοτεχνηθεί τα τελευταία 10 χρόνια. Καλλιτέχνες άνω των 60 ετών είχαν τη δυνατότητα να συμπεριλάβουν επιπλέον και παλιότερα έργα, τα οποία θεωρούν σημαντικά. Μέσα στα έργα, εκτός της χάραξης του λατινικού όρου «ex-libris» αναφέρεται και το όνομα του κτήτορα. Οι τεχνικές που παρουσιάζονται είναι βαθυτυπία, υψιτυπία, μεταξοτυπία, λιθογραφία. Αποκλείονται οι μονοτυπίες, αφού τέθηκε ως όρος η μήτρα του χαρακτικού έργου να είναι αποτέλεσμα προσωπικής εργασίας του καλλιτέχνη και το έργο να μην είναι αποτέλεσμα φωτομεταφοράς.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ

Αγγελόπουλος Χρήστος, Αθανασίου Εύη, Ανούση Ρένα, Αποστολά Αγγελική, Αχειμάστου Φανή, Βασιλάκου-Γερακαράκου Αργυρή, Βασίτσκοβα Καταρίνα (Vasickova Katarina), Γαλαζούλα Μαρία, Γεροκώστα Βασιλική, Γιανναδάκης Μανόλης, Γκλεζάκου Αντωνία, Γουρζής Γιάννης, Δεσεκόπουλος Νίκος, Δήμα Νικολάκη, Δημακάκου Χαρά, Ζαχάρωφ Μαρίβα, Ζωίδη Πόπη, Κατσαδιώτης Χριστόφορος, Κοκκίνου Θεοδώρα, Κολιπέτσα Βασιλική, Κομιανού Άρια, Κοσκινιώτου Βασιλική, Κουζούνη Μίνα, Κρίσικο Κλέβες, Κυριακίδης Γιάννης, Κυρούδης Αγγελής, Κωνσταντάκου Αναστασία, Κώτση Ανδριάνα

Λαμπρέτσα Δήμητρα, Λευκαδίτη Παναγιώτα, Λιούγκας Ευάγγελος, Μαρκάκη Τζένη, Ματάλα Μαρία, Μελά Εύα, Μητσάκου Σταυρούλα, Ξενάκη Μαριάνα, Ξυνέλη Χρυσούλα, Οικονόμου Μαρία, Παντολφίνι Πίνο, Παπαδημητρίου Βίβιαν, Παπαδοπούλου Αναστασία, Παπαϊωάννου Μαντώ, Παρίσση Διατσέντα, Πατσόγλου Αλεξάνδρα, Πατσόγλου Αριστείδης, Πετροπούλου-Δημητράκη Μιμή, Πολιτάκης Χαράλαμπος, Σαϊτη Χαρά, Σιατερλή Δήμητρα, Σινιόσογλου Αμαρυλλίς, Σπύρου Βασιλική, Σταύρου Μαρίνα, Στεφανάκις Γιάννης, Συρεγκέλας Δημήτρης, Σχοινά Πολυχρονία, Σωτήρχος Στάθης, Τόπακα Αυγή, Φερεντίνος Παναγιώτης, Φούνκ Έφη, Χριστοφυλάκης Στυλιανός, Ψαράκη Βασιλική.

Η Έκθεση εντάσσεται στις εκδηλώσεις: «Αθήνα, Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου, 2018».

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Παρασκευή 11 Μαΐου 2018, 18:00-20:00

ΔΙΑΛΕΞΗ σχετικά με τα ex-libris
Ομιλητές: Βασίλης Ζευγώλης – συλλέκτης ex-libris, Καταρίνα Βασίτσκοβα- χαράκτρια

Κυριακή 20 Μαΐου 2018, 11:30-13:30

Εργαστήριο για παιδιά και επίδειξη πάνω στην τέχνη των ex-libris