Εκατό περίπου χρόνια μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης και ενώ σχεδόν ολόκληρος ο πάλαι ποτέ βυζαντινός κόσμος βρίσκεται υπό οθωμανική κυριαρχία, η βενετοκρατούμενη Κρήτη αποτελεί μια ιδιαίτερη εξαίρεση, στο περιβάλλον της οποίας συνεχίζουν να ανθούν οι τέχνες και τα γράμματα. Σε αυτό το ιδιαίτερο πολιτισμικό πλαίσιο θα γεννηθεί το 1541, μάλλον στο Φόδελε, πολύ κοντά στον Χάνδακα, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ένας καλλιτέχνης που θα ζωγραφίσει όπως δεν ζωγράφισε κανένας πριν από αυτόν.
Στη Βενετία θα μαθητεύσει κοντά στον τρομερό γέροντα Τισιανό και ίσως επειδή το ελληνικό του δυσκολοπρόφερτο όνομα αποτελούσε γλωσσοδέτη για τους συγκαιρινούς του στη Δύση, θα γίνει γνωστός ως Ελ Γκρέκο…ο Έλληνας. Κρήτη, Βενετία, Ρώμη, Μαδρίτη, Τολέδο και από εκεί στο Πάνθεον της εικαστικής Οικουμένης.
Ο μυστηριώδης Έλληνας, γεμάτος αυτοπεποίθηση για τις δυνατότητες του, θα κατακτήσει τα εκφραστικά του μέσα και θα αποδώσει το ανθρώπινο, αλλά και το θεϊκό, με έναν πρωτόγνωρο τρόπο. Μορφές ραδινές, εξαϋλωμένες, ελαφρές, πρόσωπα ευγενικά, μάτια στοχαστικά και υγρά που κοιτάζουν βαθιά, ταραχή και οδύνη, γλυκύτητα και αξιοπρέπεια, ένταση και ηρεμία αποτελούν μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά της ζωγραφικής του.
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος υπήρξε ο Έλληνας που κατέκτησε την Οικουμένη με όπλο μια παλέτα και ένα πινέλο σε μια εποχή που ο κόσμος άλλαζε οριστικά και αμετάκλητα. Τη ζωή, τη σταδιοδρομία και το έργο αυτού του μεγάλου δασκάλου θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την Τρίτη 26 Ιανουαρίου στην πολιτιστική πλατφόρμα Rembrandt and the Cat.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
“Κει που ανέβαινα το στενό, βρεμένο, καλντιρίμι -πάνε κάπου τρακόσια τόσα χρόνια- ένιωσα ν’ αναρπάζομαι «διά χειρός» Ισχυρού Φίλου και, πραγματικά, όσο να συνέλθω, έβλεπα να μ’ ανεβάζει με τις δύο γιγάντιες φτερούγες του ο Δομήνικος, ψηλά στους ουρανούς του… τη φορά τούτη γιομάτους πορτοκαλιές και νερά μιλητικά της πατρίδα” – «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου», Οδυσσέας Ελύτης