Ένας συνδυασμός δύο αινιγματικών έργων, του έργου του Ser Edward Elgar «Παραλλαγές σ’ ένα πρωτότυπο θέμα», πιο γνωστό ως «Παραλλαγές Αίνιγμα», συμφωνικό έργο που ο ίδιος ο συνθέτης μετέγραψε για σόλο πιάνο, και της συλλογής διηγημάτων του Αχιλλέα Κυριακίδη «Έλγκαρ, εικοσιτέσσερις παραλλαγές».
Πρόκειται για διηγήματα, που λειτουργούν άλλοτε ως αλληγορίες ή παραβολές, γύρω απ’ την ασάφεια, τη ρευστότητα της ύπαρξης, τη χιμαιρική υλικότητα της μουσικής.
Το άλυτο αίνιγμα της τέχνης και της ζωής, μέσα από το γοητευτικό μυστήριο της μουσικής και το ποικιλότροπο νόημα της λογοτεχνίας.
Πιάνο: Μαρία Παπαπετροπούλου
Αφήγηση: Αχιλλέας Κυριακίδης, Ιουλίτα Ηλιοπούλου
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Το βιβλίο ΕΛΓΚΑΡ του Αχιλλέα Κυριακίδη (2021, εκδ. Πατάκη) περιλαμβάνει είκοσι τέσσερα διηγήματα. Είκοσι τέσσερις «Παραλλαγές Αίνιγμα», όσα και τα γράμματα της αλφαβήτου. Σύντομες και παράξενες ιστορίες, είκοσι τέσσερις μικρές ραψωδίες, είκοσι τέσσερα αστραπιαία μικροδιηγήματα, μεγάλης έντασης και εξαιρετικής συμπύκνωσης που, κουβαλώντας στις πλάτες τους σελίδες μυθιστορημάτων, συνομιλούν με την αλληγορία, ή την παραβολή, ερωτοτροπούν με τον κινηματογράφο και την χιμαιρική υλικότητα της μουσικής. Μια συλλογή που ανοίγει με τον «Αθάνατο» (α) και κλείνει με την «Παράλληλη δράση» (ω), δαγκώνοντας την ουρά της και ανοίγοντάς την στην απεραντοσύνη.
Το 1899, ο Άγγλος συνθέτης σερ Έντουαρντ Έλγκαρ [Ser Edward Elgar (1857-1934)] παρουσίασε τις συμφωνικές του Παραλλαγές σ΄ ένα πρωτότυπο θέμα (Variations on an Original Theme), op.36 πιο γνωστές ως Παραλλαγές Αίνιγμα (Enigma Variations), που έμελλαν να αναδειχθούν στο δημοφιλέστερο έργο του. Το «αινιγματικό» σ΄ αυτή τη σύνθεση έγκειται όχι μόνο στο ότι καθεμία από τις δεκατέσσερις παραλλαγές του βασικού θέματος αφιερώνεται και σε ένα αγαπημένο του πρόσωπο που αναγράφεται με τα αρχικά του και «εικονίζεται» μέσω της μελωδίας χάρη σ΄ ένα περίπλοκο σύστημα μουσικής κρυπτογραφίας, αλλά και στο ότι, με τα λόγια του Έλγκαρ, «πέρα, μέσα και πάνω απ’ όλο το έργο ένα άλλο θέμα κινείται, αλλά δεν παίζεται, κι έτσι το βασικό θέμα δεν εμφανίζεται ποτέ».
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
Μαρία Παπαπετροπούλου
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε πιάνο με τις Πόπη και Ναταλία Μιχαηλίδου στο «Αθήναιον» Ωδείο και το Ωδείο Σκαλκώτα αντίστοιχα. Πήρε το δίπλωμά της από το Ωδείο Σκαλκώτα με άριστα παμψηφεί και πρώτο βραβείο. Συνέχισε τις σπουδές της με τη Φρανσουάζ Τινά στην Εκόλ Νορμάλ του Παρισιού και στο Εθνικό Ωδείο της Ορλεάνης, απ’ όπου αποφοίτησε αποσπώντας το πρώτο βραβείο. Κατόπιν με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση, συνέχισε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο της Καρλσρούης με τον Ούλριχ Ραντεμάχερ, στην ειδικότητα συνοδείας λίντερ, αποκτώντας μεταπτυχιακό δίπλωμα (ΜasterofArts) με άριστα. Παρακολούθησε σεμινάρια και τμήματα τελειοποίησης πιάνου, μουσικής δωματίου και συνοδείας λίντερ με τους Λέβ Βλασένκο, Γκίττυ Πίρνερ, Εντουάρντο Χούμπερτ και Μπρούνο Κανίνο. Έχει εμφανιστεί σε ατομικά ρεσιτάλ (Μέγαρο Μουσικής 1994) και σε συναυλίες Μουσικής Δωματίου στην Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Τουρκία. Έχει συμπράξει επανειλημμένα, ως σολίστ, με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, την Φιλαρμονική του Ριαζάν στη Ρωσία και την Ορχήστρα Νέων του Μύνστερ στη Γερμανία όπου ηχογράφησε σε CD το κοντσέρτο για πιάνο του Μότσαρτ KV 467. Έχει ηχογραφήσει για την Ελληνική Ραδιοφωνία με το Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής του Θ. Αντωνίου και έχει εμφανιστεί στην Ελληνική Ραδιοφωνία και τηλεόραση. Διδάσκεις μάθημα πιάνου, συνοδείας και μουσικής δωματίου στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας.
Αχιλλέας Κυριακίδης
Ο Αχιλλέας Κυριακίδης γεννήθηκε το 1946 στο Κάιρο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει εκδώσει εννέα βιβλία με διηγήματα, μικρά πεζά και δοκίμια (κινηματογραφικά και φιλολογικά), έχει γράψει τρία σενάρια που γυρίστηκαν σε ισάριθμες κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους, και έχει σκηνοθετήσει επτά ταινίες μικρού μήκους σε δικά του σενάρια. Κυκλοφορούν πάνω από σαράντα πέντε μεταφράσεις του έργων συγγραφέων όπως ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο Ζορζ Περέκ, ο Ρεϊμόν Κενό, ο Λουίς Σεπούλβεδα, ο Αλφρέντ Ζαρί, ο Ρολάν Τοπόρ, ο Άντριου Κρούμι, ο Ζαν Εσενόζ, ο Κάρλο Φραμπέτι κ.ά. Το 2004 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τις «Τεχνητές αναπνοές», το 2006 με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης, για τη μετάφραση των πεζογραφικών «Απάντων» του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (στην οριστική έκδοση των «Ελληνικών Γραμμάτων» -η απονομή έγινε το 2007), την επόμενη χρονιά με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης, στο πλαίσιο των Καβαφείων 2007, και το 2009 με το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας του ΕΚΕΜΕΛ, για τη μετάφραση του μυθιστορήματος «Στο café της χαμένης νιότης» του Πατρίκ Μοντιανό. Βραβεία: Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης 2007, Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας ΕΚΕΜΕΛ 2009, Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης, Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα 2006, Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Ισπανόφωνης Λογοτεχνίας Instituto Cervantes 2015.
Ιουλίτα Ηλιοπούλου
Σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Θέατρο στην Δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών. Έχει εκδώσει ποίηση: «Καλούς Ενιαυτούς Μάρκο», «Δίγαμμα», «Ευχήν Οδυσσεί», «Από το Ένα στο Δύο», «11 τόποι για 1 καλοκαίρι», «Το σπίτι», «Ιοκάστη», «Το ψηφιδωτό της Νύχτας», (όλα από τις εκδόσεις Ύψιλον/βιβλία) παραμύθια: «Τι Ζητάει ο Ζήνων;» (κρατικό βραβείο 2005), «Η Πράσινη Σκουφίτσα», «Άλλο και τούτο!», «Τίμος ο Αθηναίος», το Χριστουγεννιάτικο μουσικό παραμύθι «Μα πότε θα φτάσει αυτός ο Μάγος» (μουσική: Γιώργος Κουρουπός, εκδ. Ίκαρος), δοκίμια «Η Κούκλα», «Αναζητώντας την Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά, Δοκίμια για τον Οδυσσέα Ελύτη» και την μετάφραση στο έργο τού P.B. Shelley «Υπεράσπιση της Ποίησης». Έχει γράψει τα ποιητικά κείμενα στα μουσικά έργα του Γιώργου Κουρουπού: «Το καράβι του Έλατου», «Ιοκάστη», «Λεπορέλλα» (λιμπρέτο βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Στ.Τσβάιχ), καθώς και στίχους τραγουδιών του ίδιου συνθέτη και των: Π.Περάκη, Σ.Γυφτάκη, Τ.Ζωγράφου. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και ισπανικά. Επιμελείται και παρουσιάζει από σκηνής προγράμματα ποίησης και μουσικής και καθώς και παραμύθια.