Η βασισμένη στη Συλλογή των Ναΐφ Ζωγράφων του Χρήστου και της Πόλλυς Κολλιαλή έκθεση, που φιλοξενεί το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, συστήνει στο κοινό της Θεσσαλονίκης τη ναΐφ ζωγραφική ως ιδιαίτερη κατηγορία του καλλιτεχνικού πεδίου. Την ίδια στιγμή αναδεικνύει τη συγκροτημένη και μεθοδική συλλεκτική αντίληψη και το σκεπτικό που διέπουν ακριβώς τη συλλογή Κολλιαλή, δομημένη εξ αρχής με την πρόθεση της προσφοράς, της αμοιβαιότητας, της επικοινωνίας και της αλληλεπίδρασης με το κοινωνικό σύνολο.
Η έκθεση παρουσιάζει έργα σημαντικών εκπροσώπων του είδους από την Ελλάδα και την Κύπρο. Η ευρύτητα του ύφους και των θεματικών που παρουσιάζονται, η ποιότητα των έργων, όπως και το προφίλ των ίδιων των ζωγράφων που εκπροσωπούνται στην έκθεση, λειτουργούν αναθεωρητικά σε σχέση με μια σειρά από ζητήματα, αναφορικά με την παγιωμένη θεώρηση της ναΐφ καλλιτεχνικής παραγωγής στο πλαίσιο της ιστορίας της τέχνης: η διάκριση υψηλής και ευτελούς τέχνης, τα περίφημα στοιχεία της «αφέλειας», του αυθορμητισμού και της ανεπεξέργαστης γραφής ως δομικών στοιχείων της ναΐφ καλλιτεχνικής δημιουργίας, η απουσία συστηματικών σπουδών σε Σχολές Καλών Τεχνών, το προφίλ του «λαϊκού», «αφελούς», «αγράμματου» καλλιτέχνη, είναι ορισμένες από τις στερεοτυπικές αντιλήψεις που δοκιμάζονται – και καταρρίπτονται.
Η διάταξη των έργων στην παρούσα έκθεση, παρακολουθώντας ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο έχει συγκροτηθεί η ίδια η συλλογή, οργανώνεται σε θεματικές ενότητες που αναπτύσσονται ανά αίθουσα: αστικά τοπία και σκηνές της καθημερινής ζωής, ιστορικά, μυθολογικά και αλληγορικά θέματα, τοπία της υπαίθρου και σκηνές της αγροτικής ζωής, αμιγώς διακοσμητικά θέματα και νεκρές φύσεις, θρησκευτικές τελετές και πανηγύρια, θέματα με αναφορές στο θέατρο σκιών, θάλασσες με παραδοσιακά σκαριά. Όλα μαζί συνθέτουν έναν ονειρικό, ζωηρόχρωμο και φωτεινό, αμιγώς ζωγραφικό κόσμο, στον οποίο ωστόσο οι θεατές νιώθουν την άνεση να εισχωρήσουν και να τον οικειοποιηθούν, να αισθανθούν πως ανήκουν στις ιστορίες που αφηγούνται τα έργα, να αναγνωρίσουν σε αυτά κομμάτια του εαυτού τους και των μικρών προσωπικών τους ιστοριών.
Άννυ Μάλαμα
Δρ Ιστορίας της τέχνης
Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού
