Ελληνικό Φεστιβάλ 2011: Συγκινήσεις διά θαλάσσης και αέρος στα μισά της διαδρομής

Εν μέσω μιας όχι απλώς δύσκολης αλλά απελπιστικής οικονομικής και ψυχολογικής κατάστασης για τη χώρα και τους πολίτες της, το Φεστιβάλ Αθηνών και

Επιδαύρου αποτελεί πραγματικά μια διέξοδο σκέψης και ανάκτησης ελπίδας. Παρά τις περικοπές στον προϋπολογισμό για το φετινό καλοκαίρι οι παραστάσεις όχι μόνο είναι αξιόλογες αλλά έως και συγκινητικές…

Το αφιέρωμα στον Ιάννη Ξενάκη μας θύμισε την αξία ενός μεγάλου Έλληνα και τη συμβολή του στον χώρο της μουσικής. Τρία εξαιρετικά μέρη, τρεις διαφορετικές ενότητες που αναδείκνυαν όχι μόνο τη μουσική καινοτομία του καλλιτέχνη αλλά και την ιδιοφυία της προσωπικότητας του.

Θεατρικά, μια καλοδουλεμένη παράσταση παρουσίασε ο Θωμάς Μοσχόπουλος στην τρίωρη «Μέδουσα» («Μέδουσα: Σχέδια και αυτοσχεδιασμοί για σχεδίες και ναυάγια») μέσα από την οποία ένα ιστορικό γεγονός, το ναυάγιο της  γαλλικής φρεγάτας «Μέδουσα» το 1816, το σκάνδαλο που προκάλεσε αλλά και η έμπνευση που έδωσε το γεγονός στον ζωγράφο Τεοντόρ Ζερικώ ο οποίος δημιουργεί έναν πίνακα με θέμα την τραγική σχεδία, μας δίνουν την αφορμή να μάθουμε πως το παιδικό τραγουδάκι «Ήταν ένα μικρό καράβι» που όλοι έχουμε τραγουδήσει μικροί, είναι η ακριβής μετάφραση ενός γαλλικού τραγουδιού που μιλά γι’ αυτό ακριβώς το ναυάγιο…

Και μια και αναφερόμαστε στα ναυάγια, κάθε άλλο παρά ναυάγιο ήταν η παράσταση της Αριάν Μνουσκίν «Οι ναυαγοί της Τρελλής Ελπίδας» που παρουσιάστηκε στο Athens Metropolitan Expo στο Αεροδρόμιο στις 10, 11, 12 και 15-19 Ιουνίου. Η παράσταση ήταν πολλές ημέρες πριν την πρεμιέρα sold out και οι θεατές που έσπευσαν στο Ελ. Βενιζέλος χειροκροτούσαν για ώρα και με πάθος την εξαιρετική δουλειά του Θεάτρου του Ήλιου. Τα μηνύματα πολλά, ο συντονισμός των ηθοποιών, όπως πάντα, μοναδικός και το αποτέλεσμα μαγικό. Σχεδόν τέσσερις ώρες που πέρασαν μόνο με θαυμασμό.

Το ιδιαίτερο στοιχείο της τρίτης επίσκεψης της Αριάν Μνουσκίν στην Ελλάδα δεν ήταν όμως μόνο η πολυαναμενόμενη παράστασή της αλλά η συνολικότερη παρουσία της η οποία δεν πέρασε απαρατήρητη ούτε από τον κόσμο ούτε από τα Μ.Μ.Ε. Πάντα ευαισθητοποιημένη πολιτικά και κοινωνικά, η Μνουσκίν δεν θα μπορούσε να βρίσκεται αυτή την περίοδο στην Ελλάδα και να μείνει ασυγκίνητη από τα τεκταινόμενα.  Μαθαίνοντας λοιπόν για τις κινητοποιήσεις των πολιτών στο Σύνταγμα ζήτησε να συμμετέχει εκείνη και ο θίασός της με δρώμενο στη συγκέντρωση.

Έτσι λοιπόν, το Σάββατο 18 Ιουνίου όλοι οι συντελεστές του Θεάτρου του Ήλιου κατέβηκαν στο Σύνταγμα κρατώντας μια τεράστια μαριονέτα που συμβόλιζε τη Δικαιοσύνη. Πλήθος κόσμου ακολούθησε την Αριάν Μνουσκίν και τον θίασο όπως πλήθος κόσμου προσήλθε την επόμενη ημέρα στις 12.00 το μεσημέρι στην Πειραιώς 260, όπου το Φεστιβάλ Αθηνών, σε συνεργασία με το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, διοργάνωσε μια συνάντηση της μεγάλης σκηνοθέτιδας με το κοινό. Οι ερωτήσεις πολλές και οι απαντήσεις της Αριάν Μνουσκίν αφοπλιστικές και σαφείς. Εγώ θα κρατήσω μόνο την φράση με την οποία άρχισε ερωτώμενη περί ουτοπίας… «Κατ΄ αρχάς να διευκρινίσουμε κάτι», είπε… «Ουτοπία δεν είναι αυτό που δεν μπορεί να συμβεί αλλά αυτό που δεν έχει συμβεί ακόμα…». Και αν συνειδητοποιήσουμε πως το Θέατρο του Ήλιου το οποίο λειτουργεί ως συνεταιρισμός στην ουσία και στο οποίο όλοι οι συντελεστές – συμπεριλαμβανομένης της ίδιας – αμείβονται με τον ίδιο μισθό, ξεκίνησε βασιζόμενο για πολλούς σε μία ουτοπία η 40 ετής διάρκειά του αποδεικνύει στην πράξη πως τα λόγια της Μνουσκίν δεν είναι υπόθεση ή ιδεολογία αλλά πραγματικότητα…

Και μπορεί το αεροδρόμιο να αποτέλεσε τον διάδρομο απογείωσης πάνω στον οποίο το όνειρο της παράστασης της Μνουσκίν απογειώθηκε αλλά τις ημέρες εκείνες σε δύο άλλες εξόδους διαφυγής, διά θαλάσσης αυτή τη φορά, κάτι σημαντικό και πρωτότυπο συνέβαινε… Ο λόγος για τον Νταγκ Άιτκεν, ο οποίος έστησε μια βιντεοεγκατάσταση – δρώμενο με τίτλο «Black Mirror» στο λιμάνι του Πειραιά στις 16 και 17 Ιουνίου και στο λιμάνι της Ύδρας στις 19 και 20, επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό του ως το τρομερό παιδί της βίντεο αρτ. Ο κόσμος επιβιβάστηκε σε ένα αγκυροβολημένο φεριμπότ και το ταξίδι ξεκίνησε… Συνεπιβάτης επί σκηνής ή εν πλω, για να είμαστε και πιο ακριβείς, η Κλοέ Σεβινί… Μουσική, ρυθμός, βίντεο… Μια αρκετά δυνατή στιγμή του φεστιβάλ σε ένα είδος που εύκολα μπορεί με πολλά μέσα να μην πει τίποτα.

Αυτές ήταν μόνο μερικές από τις εκδηλώσεις που προλάβαμε να δούμε… Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών αναμένεται εξίσου ενδιαφέρον με τη νέα δουλειά του Ρομέο Καστελλούτσι, τη Μαγκύ Μαρέν, την (Α) pollonia του εκκεντρικού Κρυστόφ Βαρλικόφσκι, την Ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου με το αφιέρωμα στον Μάλερ και φυσικά τη δεύτερη επίσκεψη του Σαμ Μέντες στην Επίδαυρο, αυτή τη φορά με τον Κέβιν Σπέισι και τον ««Ριχάρδο τ ον Γ΄» και τόσες άλλες παραστάσεις και συναυλίες που σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες αποκτούν μεγαλύτερο νόημα, δίνουν στον κόσμο μια ανάσα και γι’ αυτό έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν τόσο μεγάλη ανταπόκριση και ζήτηση…  Αναμένουμε…!