Η πρώτη ατομική έκθεση της Emily Ludwig Shaffer στην Ελλάδα φιλοξενείται στον χώρο της γκαλερί στη Μύκονο και περιλαμβάνει ένα σύνολο νέων ζωγραφικών πινάκων που συνοδεύεται από ακρυλικά έργα σε χαρτί και μια μεγάλης κλίμακας τοιχογραφία.
«Τα αγάλματα», παρατηρεί η Shaffer, «είναι εκείνα τα απομεινάρια των πολιτισμών που ενσαρκώνουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο μια κοινωνία βλέπει τον λαό της». Η έκθεση συνεχίζεται με το χαρακτηριστικό μοτίβο των «αρχι-γλυπτικών» μορφών της Shaffer, οι οποίες παρουσιάζονται σε σουρεαλιστικές συνθέσεις που αποπνέουν κάτι από τη χωρική μεταφυσική του ντε Κίρικο, επικαιροποιημένη μέσα από την οπτική μιας σύγχρονης και ευκρινώς θηλυκής αισθαντικότητας του χώρου. Σε αυτό το πλαίσιο, τα έργα της έκθεσης An Island Refrain συνδιαλέγονται με τις στρογγυλεμένες φόρμες και τη λιτή πολυτέλεια της παραδοσιακής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, που συγκροτεί το σκηνικό της έκθεσης, καθώς και με τον τρόπο με τον οποίο οι κυβικές μορφές της αποτελούν την επιτομή του όγκου που είναι ανόθευτος από στολίδια. «Ιδιαίτερα στη μεγάλη ζωγραφική με τις δύο μορφές», σημειώνει η καλλιτέχνιδα, «ήθελα οι μορφές να απηχούν το κυκλοτερές αίσθημα των χώρων, των πόλεων και των χωριών που αναπτύχθηκαν οργανικά με την πάροδο του χρόνου και όχι μέσα από έναν προκαθορισμένο σχεδιασμό – έτσι όπως μπορεί κανείς να προχωρά προς μία κατεύθυνση και εντέλει να ξαναβρεθεί στο σημείο από όπου ξεκίνησε». Όπως και αλλού, έτσι και οι σκηνές σε αυτούς τους πίνακες υφίστανται σε έναν παράλληλο κόσμο –στο είδωλο ενός κόσμου ιδωμένου μέσα στον καθρέφτη– αλλά και σε έναν κόσμο που μοιάζει να αιωρείται σε μια ημιτελή κατάσταση δόμησης: έναν κόσμο που έχει λειανθεί και «μαλακώσει», αρνούμενος συνειδητά το δεκανίκι της διακοσμητικής συγκεκριμενοποίησης.
Εντείνοντας περαιτέρω την επίγνωση του συγκεκριμένου χώρου που διαρρέει με ευαισθησία όλα τα έργα της έκθεσης, η τοιχογραφία σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η Shaffer ενσωματώνει την αρχιτεκτονική αυτής καθαυτής της γκαλερί στην εσωτερική γλώσσα των έργων της. Με αυτή τη χειρονομία ολοκληρώνεται ο κύκλος που συνδέει τους όγκους με τις επίπεδες επιφάνειες, με την πόρτα της γκαλερί να ζει τώρα έναν βίο παράλληλο, τόσο ως φυσική είσοδος όσο και ως πύλη προς στο δομημένο περιβάλλον των έργων της έκθεσης.
Ο τίτλος της έκθεσης, An Island Refrain, παραπέμπει με την αμφισημία της λέξης “refrain” τόσο σε μια νησιωτική επωδό όσο και σε αυτό που αποστέργει, αρνείται, αποφεύγει κανείς. Στη σειρά των ακρυλικών σχεδίων που συνοδεύουν τους ζωγραφικούς πίνακες, η Shaffer επαναφέρει το στοιχείο της στήλης-καρυάτιδας που είχε χρησιμοποιήσει και σε ένα προηγούμενο έργο της. «Αυτές οι μορφές», σημειώνει η καλλιτέχνιδα, «υπήρχαν αρχικά σε έναν πίνακα σε καμβά που ζωγράφισα πέρυσι, όμως ήθελα να τις “επαναπατρίσω”, κατά κάποιον τρόπο, καθώς τις είχα εμπνευστεί από τις Καρυάτιδες στο Ερέχθειο της Ακρόπολης». Η γυναικεία μορφή που χρησιμεύει ως κίονας, ως υποστύλωμα ή παραστάδα στον σκελετό ενός κτίσματος θεωρείται από ορισμένους ότι εκπορεύεται από την ιστορία των γυναικών των Καρυών, οι οποίες συμπαρατάχθηκαν με τους Πέρσες σε μια εξέγερση εναντίον των Ελλήνων και τιμωρήθηκαν με το να γίνουν σκλάβες, καταδικασμένες για πάντα στο σκληρό καθήκον να μεταφέρουν κυριολεκτικά το σπίτι τους πάνω στο κεφάλι και στους ώμους τους. Το στοιχείο αυτό ενσαρκώνει μοναδικά τον τρόπο με τον οποίο τα γυναικεία σώματα δημιουργούν χώρους, αλλά ταυτόχρονα χρησιμοποιούνται ιστορικά από τους άντρες για να διακοσμήσουν χώρους, με την καμπυλότητα των γυναικείων μορφών να εξυπηρετεί παραδόξως τόσο τις επιταγές της διακόσμησης όσο και της υποστύλωσης και υποστήριξης της χρηστικότητας του χώρου που ορίζουν. Στο έργο της Shaffer, αυτή η σκληρή χρηστικότητα διαστρεβλώνεται κατά τρόπο ώστε να μετατρέπει τη γαργαλιστική καμπυλότητα της Καρυάτιδας σε εύκαμπτες ροές μορφών που στην προκειμένη περίπτωση κατέχουν και προφυλάσσουν τους χώρους της κατοικίας τους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Εντωμεταξύ, την εμφάνισή τους σε όλα τα έργα κάνουν και παραδοσιακές μινιμαλιστικές τεχνοτροπίες της καλλιτέχνιδας, όπως ο κάνναβος και ο κύβος. Μολονότι ο κάνναβος είναι γνωστό θεμελιώδες στοιχείο του μοντερνισμού, η Shaffer με τη σειρά της τον βλέπει ως έναν τρόπο να εισαγάγει τα γεωμετρικά μαθήματα του μινιμαλισμού σε έναν απο-αρσενικοποιημένο οικιακό χώρο που, όπως και σε όλα τα έργα της έκθεσης, ανακαθορίζει τις παραμέτρους της γνωστής προοπτικής και τα «κοινά» αποδεκτά γνωρίσματά της.
Βιογραφικό
Η Emily Ludwig Shaffer (γ.1988 in Σαν Φρανσίσκο, ΗΠΑ) σπούδασε ζωγραφική στο πανεπιστήμιο Rhode Island School of Design και έλαβε το μεταπτυχιακό της στα εικαστικά από το Columbia University. Η Shaffer έχει παρουσιάσει ατομικές εκθέσεις διεθνώς, συμπεριλαμβανομένων των Galerie Pact, Paris, 2020 και Institute 193, Lexington, KY 2019. Οι ομαδικές εκθέσεις περιλαμβάνουν μουσεία, art fairs και γκαλερί στο L’Inconnue, Νέα Υόρκη, 2021, Venus Over Manhattan, 2021, Peres Projects, Βερολίνο, 2020, και Jeffrey Deitch, Νέα Υόρκη, 2020. Η δουλειά της έχει εμφανιστεί στα περιοδικά The Brooklyn Rail, Elephant Magazine, Numero και Art Maze μεταξύ πολλών διεθνών εκδόσεων.