Τον Φεβρουάριο του 1866 κυκλοφορεί για πρώτη φορά το μυθιστόρημα Η Πάπισσα Ιωάννα που αποτελεί κορυφαίο έργο της πεζογραφίας. Οφείλει την τεράστια απήχησή του στην ίδια την υπόθεση, καθώς και στην αναταραχή που ακολούθησε από την πρώτη κιόλας έκδοση.
Η μεσαιωνική ιστορία για τον θηλυκό Πάπα που γέννησε στη μέση του δρόμου προκάλεσε πράγματι σκάνδαλο θρησκευτικό, που οδήγησε στον αφορισμό του συγγραφέα, αλλά και κοινωνικό που είχε όμως ως αποτέλεσμα να εξάψει τη φαντασία του αναγνωστικού κοινού και να κάνει το κείμενο εμπορική επιτυχία.
Μέχρι σήμερα η επιστήμη της ιστορίας δεν μπόρεσε να απαντήσει αν η Πάπισσα Ιωάννα είναι πραγματικό ή φανταστικό πρόσωπο, αν τα γεγονότα είναι αληθινά ή πρόκειται απλώς για έναν μύθο. Όπως και να έχει, όμως, είναι σίγουρο ότι πρόκειται για ένα «σκάνδαλο» που δεν έπαψε ποτέ να έχει απήχηση στην κοινωνία, αλλά και να προκαλεί το ενδιαφέρον ιστορικών, λογοτεχνών, θεολόγων και καλλιτεχνών.
Εμμανουήλ Ροΐδης – Πληροφορίες για τον συγγραφέα
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904) ήταν λογοτέχνης και δοκιμιογράφος. Θεωρείται ένας από τους πιο πνευματώδεις συγγραφείς που παρουσιάστηκαν στα ελληνικά γράμματα, ενώ το έργο του καλύπτει πολλά διαφορετικά είδη, όπως το μυθιστόρημα, το διήγημα, τις κριτικές μελέτες, κείμενα πολιτικού περιεχομένου, μεταφράσεις και χρονογραφήματα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο πιο σημαντικός σταθμός στη συγγραφική του πορεία υπήρξε το 1866 όταν ολοκλήρωσε τη συγγραφή του μυθιστορήματος Η Πάπισσα Ιωάννα, έργο με το οποίο σατιρίζει τον κλήρο της Δυτικής Εκκλησίας την περίοδο του μεσαίωνα. Το βιβλίο αφορίστηκε από την Ιερά Σύνοδο, αλλά με τις συνεχείς εκδόσεις και μεταφράσεις του κατάφερε να καταξιώσει διεθνώς τον συγγραφέα. Ο Ροΐδης είχε ακούσει για πρώτη φορά την ιστορία στη Γένοβα, όταν ήταν παιδί, και επειδή του είχε κάνει μεγάλη εντύπωση, έκανε εκτεταμένη έρευνα σε βιβλιοθήκες στην Αθήνα και στη Γερμανία και συγκέντρωσε πλούσιο υλικό για την περίοδο στην οποία διαδραματίζεται το έργο. Επέμεινε ιδιαίτερα στην ιστορική διάσταση του μυθιστορήματος, γι’ αυτό και το εξέδωσε με τον υπότιτλο «Μεσαιωνική Μελέτη». Και πράγματι το έργο είναι πιστότατο στην απεικόνιση της εποχής του: οι πόλεις, τα ταξίδια, τα μοναστήρια, οι συνήθειες, αποδίδονται με εξαιρετική ακρίβεια.
Τα επόμενα χρόνια ο συγγραφέας συνεργάστηκε με γαλλόφωνες εφημερίδες ενώ το 1870 έγινε και διευθυντής των εφημερίδων La Grèce και L’Independence Hellenique. Μέχρι το τέλος της ζωής του συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες της εποχής, στα οποία δημοσίευε διηγήματα και κριτικά άρθρα.
Ο Ροΐδης θεωρείται ότι είναι ο πρώτος που καθιέρωσε προσωπικό ύφος στη νεοελληνική λογοτεχνία. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι το χιούμορ και η ειρωνεία, που επιτυγχάνεται κυρίως με την απροσδόκητη σύναψη αταίριαστων λέξεων και εννοιών.
