Ο κινηματογράφος, όπως τον γνωρίζουμε, ευαγγελίζεται τη διαυγή δομή. Μας συνηθίζει στη σαφήνεια της αφηγηματικής εξέλιξης και στην αναζήτηση της ενδελεχούς ροής μέσα από τις εικόνες, χωρίς να μας κλείνει το μάτι πονηρά, χωρίς να μας στήνει παγίδες και να μας προβληματίζει αισθητικά. Χωρίς να κάθεται, με άλλα λόγια, σαν πέτρα πάνω στο στομάχι μας.
Τι γίνεται όμως τις φορές εκείνες που η κινηματογραφική γραφή αποφασίζει να αντισταθεί στην ορθόδοξη αυτή φόρμα και στις επιταγές της αισθητικής που η βιομηχανία του σινεμά ορίζει; Όταν τολμά να ανατρέψει τα στεγανά και να κοιτάξει τον εαυτό της κοροϊδευτικά στα μάτια; Γεννά θαύματα ή τέρατα; Μπορεί και τα δύο, αλλά σίγουρα γεννά τον πειραματισμό όταν βγάζει τη μάσκα οξυγόνου κι αποφασίσει να αναπνεύσει ελεύθερη.
Δεν είναι εύκολη υπόθεση να γυρίζει κανείς την πλάτη στο σίγουρο και να ψάχνει τα βήματά του στα τυφλά, κάνοντας ένα σινεμά που αναζητά ταυτότητα μέσα από το λάθος, το φυσικό σημείο εκκίνησης δηλαδή του πειραματισμού. Μέσα από τη διαγραφή, την ανατροπή, ακόμα και την ηθελημένη διαστρέβλωση των αφηγηματικών εργαλείων. Στην αρχή η εικόνα είναι θολή. Μια φανταστική σιλουέτα που προσπαθεί να σπάσει τα όριά της. Ένα φλερτ με το πιθανό.
Οι εικόνες που γράφει η κάμερα γίνονται η μία μόνο παράμετρος αυτού που θα ακολουθήσει, σε μια διαδρομή, όπου κανείς δεν είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα. Αφήνεται ο δημιουργός λίγο στο ρεύμα σε μια συνεταιρική διαδικασία. Από τη μία ο ίδιος, από την άλλη η ταινία ως αυτόβουλη οντότητα. Χέρι-χέρι υποχωρούν και προχωρούν συναινετικά, κινούμενοι στα περιθώρια της κινηματογραφικής γλώσσας, παρίες που διεκδικούν ίση μεταχείριση στο κινηματογραφικό γίγνεσθαι. Σπάνε τις παραδόσεις, αναδυόμενοι σχεδόν πάντοτε, πολιτικά και κοινωνικά ευαισθητοποιημένοι.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το πειραματικό σινεμά είναι αιχμηρό, όχι γιατί «ψάχνεται» ανάμεσα σε προκλητικές απαντήσεις, αλλά γιατί ανασκαλεύει εκείνα τα ενοχλητικά ερωτήματα, που κακοφορμίζουν μένοντας αναπάντητα.
Μην ξεγελιέστε! Αυτού του είδους ο κινηματογράφος δεν υπάρχει για να διδάξει και να ευχαριστήσει, αλλά για να διαβαστεί κάτω από το προσωπικό πρίσμα του κάθε θεατή ξεχωριστά.
Αυτή είναι η προσφορά και η γοητεία του. Ο πειραματισμός χαρίζει το ταξίδι.
Info: Η Έμυ Τζαβρά Bulloch είναι σκηνοθέτης και art director, σπούδασε καλές τέχνες στο Art League της Virginia, σκηνοθεσία στο Queen Margaret και θεατρολογία στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του ΑΠΚΥ. Μετά την πρώτη της γνωριμία με τις νέες προοπτικές που διανοίγονται μέσω του 3D animation, των digital art και των special effects, στον κινηματογράφο, επιδιώκει να συνδυάζει πειραματικά αυτές τις εναλλακτικές μορφές έκφρασης, με την κλασική κινηματογραφική γλώσσα, στοχεύοντας σε ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Τελευταία της δουλειά, η αλληγορική πειραματική ταινία ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ, με συμμετοχή και διακρίσεις σε πολλά φεστιβάλ παγκοσμίως καθώς και στο Short Film Corner του 68ου Φεστιβάλ των Καννών.
* Αναδημοσίευση από το περιοδικό Culturenow Mag, τεύχος 33