Ο διάσημος Γάλλος μουσικός, Γκραν Κορ Μαλάντ, σκηνοθετεί μία ταινία-θρίαμβο της ανθρώπινης θέλησης, εμπνευσμένη από προσωπικά του βιώματα.
Μπάνιο, ντύσιμο, περπάτημα, μπάσκετ. Όλα τα παραπάνω, είναι πράγματα που ο Μπεν δεν μπορεί πλέον να κάνει, όταν φτάνει σε ένα κέντρο αποκατάστασης μετά από ένα τρομακτικά σοβαρό ατύχημα. Πλέον, οι νέοι του φίλοι είναι τετραπληγικοί, παραπληγικοί, άνθρωποι με κρανιοεγκεφαλικά τραύματα.
Μαζί, θα μάθουν να είναι υπομονετικοί. Θα αντιταχθούν. Θα ξεπεράσουν τον ίδιο τους τον εαυτό. Θα προδώσουν και θα γοητεύσουν ο ένας τον άλλο. Μα πάνω απ’ όλα, θα βρουν την ενέργεια για να μάθουν και πάλι τί σημαίνει να ζεις.
Ένας πραγματικός θρίαμβος της θέλησης
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το 1997, όταν ο Φαμπιέν Μαρσό επόπτευε μία αθλητική κατασκήνωση, είχε ένα σοβαρό ατύχημα μετά από βουτιά στην πισίνα. Το αποτέλεσμα ήταν να εξαρθρώσει τη σπονδυλική του στήλη. Η εκτίμηση των γιατρών ήταν πως δεν θα καταφέρει να περπατήσει ξανά. Παρ’ όλα αυτά, ο Μαρσό διέψευσε κάθε προσδοκία. Όχι μόνο τα κατάφερε, αλλά υιοθετώντας το ψευδώνυμο Γκραν Κορ Μαλάντ (“Μεγάλο Άρρωστο Σώμα” σε μετάφραση), έγινε ένας από τους πιο επιτυχημένους καλλιτέχνες της γαλλικής μουσικής σκηνής, ως slam poet (ποίηση επί σκηνής με στοιχεία περφόρμανς).
Ο Μαρσό αποτύπωσε όλη αυτή την απίστευτη περιπέτεια στο βιβλίο του με τίτλο “Patients”(«Πάντα Ήρωες» στα ελληνικά, σε μετάφραση Χάρις Αλεξίου), το οποίο με τη σειρά του, μεταφέρεται στον κινηματογράφο ως «Ένα Βήμα τη Φορά». Από τα πρώτα κεφάλαια της συγγραφής του βιβλίου, ο Γάλλος είχε ήδη έτοιμο πλάνο στο μυαλό του: «Με το που ξεκίνησα το βιβλίο, ήδη σκεφτόμουν την κινηματογραφική μεταφορά. Λατρεύω κάθε είδος γραφής, από στίχους μέχρι βιβλία, και φυσικά το σενάριο είναι ανάμεσά τους. Η ιδέα παρέμεινε στο κεφάλι μου, μέχρι που ο μάνατζέρ μου με έπεισε να αρχίσω να κινώ τις διαδικασίες».
Καθ’ ολοκληρία, το «Ένα Βήμα τη Φορά» διαδραματίζεται στο κέντρο αποκατάστασης όπου πέρασε κι ο Μαρσό εκείνο το εξαιρετικά δύσκολο κομμάτι της ζωής του: «Γύρισα στο Κέντρο ένα χρόνο μετά το τέλος της νοσηλείας μου. Λόγω της μυρωδιάς και των αναμνήσεών μου από πολύ δυσάρεστες καταστάσεις, ένιωσα τα πάντα να γυρίζουν στο κεφάλι μου. Τώρα, βέβαια, βλέπουμε και πολλούς ασθενείς με πατερίτσες, ενώ τότε υπήρχαν μόνο βαριά περιστατικά. Αυτό θέλαμε να αναπαραστήσουμε και στην ταινία, ένα σύμπαν που όλοι βρίσκονται στην ίδια μοίρα».
Δύο σκηνοθέτες που συμπλήρωναν ο ένας τον άλλο, σε κάθε βήμα της διαδρομής
Ο Μαρσό, ως πρωτοεμφανιζόμενος στο χώρο του κινηματογράφου, ένιωσε πως η παρουσία ενός ακόμη ανθρώπου που θα εκτελούσε χρέη συν-σκηνοθέτη, θα ήταν ευεργετική. Επέλεξε τον Μεντί Ιντίρ, που επίσης δεν είχε καμία μεγάλου μήκους ταινία στο ενεργητικό του: «Όσο προχωρούσε το σενάριο, οραματιζόμουν τις σκηνές και τι θα ζητούσα από τους ηθοποιούς. Μόλις το σενάριο τελείωσε, δεν μπορούσα να δω τον εαυτό μου ως κάποιον που θα μπορούσε να διαχειριστεί όλη την ταινία μόνος του ως σκηνοθέτης. Έτσι, ήταν η πλέον ενδεδειγμένη επιλογή να μιλήσω στον Μεντί, για να με βοηθήσει»
Κι όμως, ενώ συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε έναν βασικό καταμερισμό των σκηνοθετικών ευθυνών, Μαρσό και Ιντίρ είχαν απόλυτη ταύτιση απόψεων, αλληλοεκτίμηση και σεβασμό: «Είχαμε απόλυτη εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο. Το δυσκολότερο στο γύρισμα είναι να πετύχεις την κατάλληλη λήψη, με το που συζητούσαμε, όμως, κάθε αμφιβολία διαλυόταν», λέει ο Μαρσό, για να πάρει το λόγο ο Ιντίρ αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Κάποιες φορές χρειάστηκε να πω σε έναν ηθοποιό πως πρέπει να αλλάξει την προσέγγιση του στην ερμηνεία. Μου είπε ‘Μόλις μου είπε ο Φαμπιέν ακριβώς το ίδιο, λέξη προς λέξη’».
Οι δύο σκηνοθέτες έψαξαν πολύ για να βρουν τους κατάλληλους χαρακτήρες, έναν συνδυασμό μεταξύ των ανθρώπων που είχε συναντήσει ο Μαρσό και των χαρακτήρων με την απαιτούμενη «φωνή» ώστε να περάσουν τα μηνύματα της ταινίας. «Πάνω απ’ όλα, ψάξαμε δυνατές προσωπικότητες. Η Νελιά Αρζούν μας έδωσε ό,τι χρειαζόμασταν: μία κοπέλα που δείχνει χαρακτήρα, χωρίς να καταφεύγει στην υστερία. Ομοίως και ο Σουφιάν Γκεράμπ, λέξη προς λέξη, φράση προς φράση, ήταν ο Φαρίντ που θέλαμε. Όσον αφορά στον πρωταγωνιστή, ο Πάμπλο Πολί, πέρα από ένας εξαιρετικός ηθοποιός, έχει μεγάλη ομοιότητα με εμένα σε εκείνη την ηλικία, κάτι που καταλάβαμε μόλις τον είδαμε ξυρισμένο και κουρεμένο», δηλώνει ο Μαρσό.
Όσο κι αν επικεντρωνόμαστε στον ήρωα και το ταξίδι του, όμως, ο Μαρσό δεν θέλει να δούμε το φιλμ ως μία αφιέρωση στον ίδιο: «Είναι ένας φόρος τιμής στο κουράγιο και τη θέληση… Όχι στον ήρωα. Στη δύναμη μίας έκτης αίσθησης που σου δίνει την επιθυμία να ζήσεις, παρά τα εμπόδια που σου έχουν παρουσιαστεί. Έζησα πλάι σε ανθρώπους, το κουράγιο των οποίων δεν μπορώ καν να το περιγράψω. Εγώ τα κατάφερα, ενώ πολλοί από αυτούς, όχι. Η ταινία είναι αφιερωμένη σε αυτούς.»
* Το βιβλίο «Πάντα Ήρωες» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Χαρούλας Αλεξίου.
Σκηνοθεσία: Γκραν Κορ Μαλάντ, Μεντί Ιντίρ
Σενάριο: Γκραν Κορ Μαλάντ, Φαντέτ Ντρουάρ
Ηθοποιοί: Πάμπλο Πολί
Σουφιάν Γκεράμπ
Νελιά Αρζούν
Μούσα Μανσαλί
Φρανκ Φαλίζ
Διάρκεια: 110’