Το έργο
Ο φιλόσοφος και μελετητής, Μιχαήλ Μπαχτίν, στο κείμενό του με τίτλο Ο Διάλογος με το Μυθιστόρημα, χαρακτήρισε τον Δον Κιχώτη ως το πρώτο σύγχρονο μυθιστόρημα στην ιστορία της λογοτεχνίας. Ο Μπαχτίν κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα, βάσει της κριτικής αντιμετώπισης των διάφορων και διαφορετικών ειδών προ-μυθιστορηματικού λόγου που ενυπάρχουν στο κείμενο του Ισπανού συγγραφέα.
Ο Δον Κιχώτης γράφτηκε σε δύο μέρη: το πρώτο κυκλοφόρησε το 1605 και το δεύτερο το 1615, στη διάρκεια του επονομαζόμενου «Χρυσού Αιώνα της Ισπανίας». Κατά την περίοδο αυτή, η οποία εγκαινιάστηκε γύρω στα τέλη του 1400 και ολοκληρώθηκε προς τα μέσα του 17ου αιώνα (γύρω στο 1659μ.Χ.), η Ισπανία έφτασε σε ιδιαίτερη ακμή και άνθιση, τόσο οικονομική, όσο και πνευματική. Η περίοδος, κατά την οποία βασίλευσαν κυρίως η Ισαβέλλα με τον Φερδινάνδο, εγκαινιάστηκε με τα ταξίδια του Χριστόφορου Κολόμβου, ενώ περιλαμβάνει και σημαντικούς θεατρικούς συγγραφείς, όπως τον Καλδερόν ντε λα Μπάρκα και τον Λόπε Φελίξ ντε Βέγκα, καθώς και μυθιστοριογράφους, όπως ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες.
Ο Δον Κιχώτης του Θερβάντες είναι ένα υπαρξιακό κείμενο με αναφορές τόσο στον ίδιο τον άνθρωπο, όσο και, μετωνυμικά, στην Ισπανία της εποχής. Ο συγγραφέας με το μυθιστόρημά του αυτό προοιώνιζε την επερχόμενη πτώση της Ισπανικής κυριαρχίας. Παράλληλα ωστόσο αναφερόταν στα προσωπικά αδιέξοδα και τις υπαρξιακές αναζητήσεις ενός ανθρώπου, ο οποίος επέλεξε να «βλέπει» τον κόσμο μέσα από την δική του ματιά, αρνούμενος κάθε φαυλότητα, αδικία και κακία. Ο Δον Κιχώτης πρεσβεύει μια έννοια της ιπποσύνης η οποία εξέλιπε (και εκλείπει), αλλά δεν είναι ανύπαρκτη. Περίτρανο παράδειγμα είναι ο Σάντζο Πάντσα, ο πιστός υπηρέτης του, ο οποίος επηρεάζεται βαθύτατα και απομένει συνεχιστής του ανθρώπου που του έδειξε μια άλλη όψη του φεγγαριού…
Η παράσταση
Ο Γιάννης Μπέζος σκηνοθέτησε μια παράσταση, εν μέσω θέρους, η οποία μπορεί να ξεδιψάσει το φιλοθεάμον κοινό, παρέχοντάς του όμως επίσης γερές δόσεις ρομαντισμού και προσωπικής ενδοσκόπησης. Ο σκηνοθέτης τόνισε με δεξιοτεχνία τα πολλά και διαφορετικά είδη που ενυπάρχουν στο κείμενο, όπως αναγνώρισε ο Μπαχτίν. Ο Γ. Μπέζος ανέδειξε την κωμωδία, στην οποία και επένδυσε σημαντικά, αλλά παράλληλα βοήθησε να αναδυθεί ο λυρισμός του ήρωα και η ρομαντική ματιά του σε έναν φαύλο κόσμο.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Οι Ηθοποιοί
Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης έδωσε μια άκρως ενδιαφέρουσα ερμηνεία ως Δον Κιχώτης. Ο ηθοποιός κατέστησε σαφές ότι η υποκριτική του ωριμότητα τον οδηγεί πλέον σε νέους ρόλους, με περισσότερο φιλοσοφική διάθεση. Παράλληλα, ισορρόπησε με δεξιοτεχνία ανάμεσα στη σκωπτικότητα του ήρωα και την περιπαικτική του διάθεση. Ο Θανάσης Τσαλταμπάσης λειτούργησε αντισταθμιστικά στον κύριό του, αναδεικνύοντας την κωμικότητα του πιστού υπηρέτη Σάντζο Πάντσα, υπερβάλλοντας ωστόσο υποκριτικά στην κωμωδία, την οποία γνωρίζει καλά. Η Νάντια Κοντογεώργη ως Δουλτσινέα ήταν πολύ καλύτερη στα μέρη και δή τα μελωδικά της ονειροφαντασίας του Δον Κιχώτη. Η Παρθένα Χοροζίδου ήταν απολαυστική, τόσο ως Σερβιτόρα, όσο και ως Βασίλισσα: υπηρέτησε χωρίς υπερβολές και ακρότητες τους ρόλους της χαρίζοντας απλόχερα την κωμωδία. Καλοί επίσης οι Γιώργος Χατζής, Σταύρος Μαρκαλάς, Ελευθερία Κοντογεώργη, Χρήστος Πούλος-Ρένεσης, Γιάννης Βαρβαρέσος, Νικίτα Ηλιοπούλου και Ιωάννα Ανεμογιάννη.
Οι Συντελεστές
Στη θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος που έκανε ο Άκης Δήμου, έδωσε συνοπτικά, αλλά με ισορροπία, τα διαφορετικά είδη, καθώς και τα πολλαπλά νοήματα του κειμένου. Εξαιρετικά ήταν τα κοστούμια της παράστασης (Ντένη Βαχλιώτη) τα οποία μετέφεραν με ιστορική συνέπεια την ατμόσφαιρα της εποχής και του μυθιστορήματος. Καλά ήταν επίσης τα σκηνικά (Γιώργος Γαβαλάς), καθώς και οι άκρως λειτουργικοί και έντονα σημειολογικά φορτισμένοι φωτισμοί (Νίκος Βλασόπουλος).
Εν κατακλείδι
Μια παράσταση η οποία είναι εύρυθμη σκηνοθετικά, με ενδιαφέρουσες και απολαυστικές ερμηνείες, ενώ παράλληλα καταφέρνει να διασκεδάσει αλλά και να προβληματίσει το κοινό, δείχνοντάς του… μια άλλη όψη του φεγγαριού που όλοι κοιτούμε, αλλά ελάχιστοι, αληθινά, βλέπουμε.
Διαβάστε επίσης:
Δον Κιχώτης, του Μιγκέλ ντε Θερβάντες σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου σε καλοκαιρινή περιοδεία