Το νέο έργο της Βαλίνιας Σβορώνου – Endymion/ Κεφάλαιο 1: Μερική Έκλειψη Σελήνης – αποτελεί την πρώτη αφηγηματική ενότητα της εφαρμογής επαυξημένης πραγματικότητας, σχεδιασμένης από την καλλιτέχνιδα. Μία εφαρμογή αστρονομίας- stargazing, πλατφόρμα για την αφήγηση μιας ιστορίας που αποκαλύπτεται παράλληλα με ουράνια γεγονότα του νέου έτους, ξεκινώντας με τη μερική σεληνιακή έκλειψη στις 10 Ιανουαρίου 2020. Η εφαρμογή ενημερώνεται από διάφορες έννοιες γύρω από την κατασκευή μύθων που περιβάλλουν το ζωδιακό κύκλο, τους αστερισμούς και τη χρησιμότητά τους ως μέσο πλοήγησης κατά τη διάρκεια των αιώνων.
Η αφήγηση της εφαρμογής παίρνει τον αρχαίο ελληνικό μύθο του Ενδυμίωνα ως σημείο εκκίνησης για να διερευνήσει τον αντίκτυπο των ιδεών του ρομαντισμού για τη σχέση ανατολής και δύσης στην κατασκευή αντιλήψεων για το σύγχρονο κόσμο. Η εικαστικός χρησιμοποιεί τα εργαλεία της αστρονομίας δημιουργώντας ένα κόμβο όπου μυθολογίες πέρα από χρονικά και γεωγραφικά όρια συνομιλούν με την επιστημονική παρατήρηση. Στη σταδιακή αποκάλυψη της ιστορίας μέσω της ψηφιακής εφαρμογής, ο μύθος του Ενδυμίωνα αφομοιώνει τις ανατροπές πλοκής των ρωμαϊκών χρόνων, τις ρομαντικές αναγνώσεις του αλλά και τις οικειοποιήσεις της pop κουλτούρας.
Η Βαλίνια Σβορώνου δανείζεται φόρμες, αισθητικές αναφορές, μεθόδους αφήγησης και παρουσιάζει διάφορα στρώματα δράσης. Το έργο αποκτά υπόσταση τόσο ψηφιακή όσο και υλική με τη μορφή γλυπτικών εγκαταστάσεων και τυπωμάτων. Ως πορώδης μεμβράνη, μεταξύ υλικού, ψηφιακού και ενσώματου, επιτρέπει τη ροή διάφορων ιστοριών, εξερευνώντας τα όριά τους, τροφοδοτώντας με νέα στοιχεία, ανατρέποντας την κατάληξή τους. Οι μύθοι που εκκινούν από το ζωδιακό κύκλο γίνονται κατανοητοί εδώ ως σχέδια διαφυγής, περισπασμοί και περιπλανήσεις μέσα και πέρα από το μουσείο, την καταγραφή, παρατήρηση, τη φαντασία και την ονειροπόληση.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Σβορώνου συνδέει αντιφατικά περιεχόμενα σε κάτι νέο, προτείνοντας ένα είδος διαισθητικής ανάγνωσης-πλοήγησης. Θέτει μια σειρά ερωτημάτων για τις ορθόδοξες αναγνώσεις της επιστήμης, της ιστορίας και του κόσμου της τέχνης. Μέσω της μυθολογικής σύνδεσης Ενδυμίωνα – Σελήνης επικεντρώνεται στις σχέσεις εξουσίας παρατηρητή και παρατηρούμενου, υποκειμένου και αντικειμένου, στην έμφυλη διάσταση του βλέμματος, θέλοντας να διαπραγματευτεί τη σταθερότητα των τελευταίων.
Η Σβορώνου, προσπαθεί να ξανασκεφτεί τις πολιτικές δυνατότητες της καλλιτεχνικής οικειοποίησης στα όρια του μουσείου. Πως μπορεί κανείς να θέσει υπο αμφισβήτιση τις κυρίαρχες αφηγήσεις, να αναδείξει την προβληματική φυσικοποίηση τους και να δώσει χώρο σε πολλαπλές φωνές να ακουστούν; Η γλώσσα, η αναπαράσταση και ο χώρος δράσης γίνονται εργαλείο και στόχος – μέσο αναστοχασμού στους τρόπους που οι ιστορίες κατασκευάζονται, εκτίθενται και καταναλώνονται.
Επιμέλεια: Πάνος Γιαννικόπουλος