Ένρι Τσανάι: Στις φωτογραφίες μου θέλω να υπενθυμίσω την αλληλεγγύη

Το 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου αιώνα στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων του, παρουσιάζει στο κοινό την έκθεση φωτογραφίας «Ένρι Τσανάι: Στην κόψη του κάδρου».

Η έκθεση, μια διοργάνωση του Φεστιβάλ, πραγματοποιείται απο τις 15 έως τις 23 Μαρτίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, με την υποστήριξη του Κρατικού Μουσείου Σύχρονης Τέχνης. Στην έκθεση παρουσιάζονται 60 αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες απο projects του 33χρονου φωτογράφου, πολλές εκ των οποίων έχουν ταξιδέψει και σε εκθέσεις ανα την Ευρώπη.

Ο Ένρι είναι ένας νεαρός φωτογράφος απο την Αλβανία που ήρθε στην Ελλάδα με την οικογένεια του το 1991. Απο τότε ζεί εδώ, και τα τελευταία 10 χρόνια εργάζεται ως ανεξάρτητος φωτογράφος τόσο σε εγχώρια όσο και σε διεθνή έντυπα και ιστοσελίδες. Χαμηλών τόνων, με ευαισθησία και συνείδηση, τον Ένρι τον συναντήσαμε στα εγκαίνια της έκθεσης του, οπου μας μίλησε για τη δουλειά του και για τις δυσκολίες της εποχής μας. Γνωρίστε και σείς μαζί μας τον Ένρι και τις φωτογραφίες του. Θα καταλάβετε οτι αξίζει!

Συνέντευξη: Ελένη Τσόκα

Culturenow.gr: Φέτος το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αφιερώνει την έκθεση φωτογραφίας σε σας και στη δουλειά σας. Πώς νιώθετε γι’αυτό;

Ένρι Τσανάι: Είναι μεγάλη μου τιμή που το Φεστιβάλ μου έκανε την πρόταση να παρουσιάσει τις φωτογραφίες μου στην έκθεση του. Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονικής είναι απο τα καλύτερα του είδους του σε ευρωπαικό επίπεδο και με χαροποιεί ιδαίτερα το γεγονός οτι αποφάσισε να εκθέσει δουλείες μου εδώ. Δεν σκεφτόμουν οτι θα γινόταν κάτι τέτοιο. Για να είμαι ειλικρινής αρκετές απο τις φωτογραφίες αυτές δεν τις προόριζα καν για δημοσιοποίηση. Είμαι απολύτως ικανοποιημένος απο την διοργάνωση και τον επαγγελματισμό των ανθρώπων του φεστιβάλ.

Cul.N: Πείτε μας δύο λόγια για τις φωτογραφίες της έκθεσης. Τι αντικρύζουμε μέσα σ’αυτές;

Ε.Τ: Η έκθεση περιλαμβάνει συνολικά 60 φωτογραφίες που προέρχονται απο διάφορα projects που είχα δουλέψει και παρουσιάσει στο παρελθόν: το City Streets (2006), το Athens (2006), το Kanun (2009), το Shadows in Greece (2011-2013), το Trapped (2012) και το One way (2013). Το Shadows in Greece είχε μάλιστα παρουσιαστεί στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηνών, στη διάρκεια του τελευταίου Athens Photo Festival 2013. Στις φωτογραφίες απο αυτά τα projects στρέφω την φωτογραφική μηχανή σε ζητήματα και προβλήματα που υπάρχουν γύρω μας αλλά πολλές φορές αρνούμαστε να κοιτάξουμε κατάματα και να αντιμετωπίσουμε. Επικεντρώνονται στην κρίση και την κατάρρευση των ανθρώπων που πλήττονται απ’αυτήν. Δείχνουν μετανάστες, χρήστες ναρκωτικών, εργάτριες του σέξ, άστεγους μέσα στο εξαθλιωμένο κέντρο της πόλης των Αθηνών. Άνθρωποι που βρίσκονται καθημερινά δίπλα μας και τους προσπερνάμε πολύ εύκολα. Εκτός Ελλάδας, στην Αλβανία ταξιδεύει το project Kanun. Kanun στα αλβανικλα σημαίνει βεντέτα και είναι πολυ μεγάλο πρόβλημα, ειδικά στα βόρεια της Αλβανίας. Εκεί οι άνθρωποι παίρνουν τον νόμο και τα όπλα στα χέρια τους, ακόμη και τα μικρά παιδιά. Παρα την ποινικοποίηση της οπλοκατοχής απο τον πρώην πρωθυπουργό Μπερίσα τα πράγματα φαίνεται να πηγαίνουν απο το κακό στο χειρότερο.

Cul.N: H εστιάση του φακού σε θέματα όπως οι μετανάστες και οι δύσκολες συνθήκες επιβίωσης είναι ίσως επηρεασμένες και απο το προσωπικό σας βίωμα;

Ε.Τ: Η αλήθεια είναι πως οταν το 1991 ήρθα στην Ελλάδα απο τα Τίρανα οι συνθήκες ήταν λίγο περίεργες και δύσκολες. Μεγάλωσα σε σκληρές περιοχές του κέντρου της Αθήνας και ο ρατσισμός γενικά υπήρχε απο αρκετές μεριές.  Ίσως αυτό συνειδητά ή υποσυνείδητα να με επηρέασε και στις φωτογραφίες. Αυτό που θέλω να δείξω μέσα απ’αυτές είναι η αποξένωση του ανθρώπου απο τον συνάνθρωπο που έχει πρόβλημα. Χρειάζεται αλληλεγγύη. Αυτό είναι το φάρμακο.

Cul.N: Πώς μπήκε η φωτογραφία στη ζωή σας και τώρα μετά απο 10 χρόνια επαγγελαμτικής ενασχόλησης σας τί είναι για σας;

Ε.Τ: Η φωτογραφία μπήκε τυχαία στη ζωή μου ύστερα απο πολλές και διαφορετικές δουλειές που είχα κάνει. Εμένα μου άρεσε απο μικρός να ζωγραφίζω, αλλα ήξερα οτι έτσι δεν θα μπορούσα να βγάλω λεφτά. Η φωτογραφία, ειδικά εκείνη την εποχή, ήταν ένα επάγγελμα με το οποίο αν ήσουν καλός μπορούσες να βιοπορίζεσαι αξιοπρεπώς. Έτσι γράφτηκα σε μια σχολή και το 2004 αποφοίτησα. Ξεκίνησα να δουλεύω για τον εγχώριο και διεθνή τύπο και σιγά σιγά με υπομονή και δουλειά όλο αυτό άρχισε να εξελίσσεται. Είναι το επάγγελμα μου και το αγαπάω. Μου έχει δώσει τη δυνατότητα να δω πολλά πράγματα και να ταξιδέψω σε πολλά μέρη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς και να έρθω σε επαφή με πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους. Τέλος, κάθε project είναι και μια δουλειά με τον ευατό μου.

Cul.N: Ποιό είναι το επόμενο project που ετοιμάζετε;

E.T: Αυτήν την εποχή δουλεύω ένα project ( “Αlbania-A homecoming”)που αφορά την Αλβανία και την παιδική μου ηλικία εκεί, οπότε πηγαινοέρχομαι. Είναι πράγματα που δεν ξέρω τόσο καλά για την Αλβανία και που θέλω να ψάξω, να μάθω και να φωτογραφίσω. Είναι ουσιαστικά η επιστροφή στην πατρίδα. Θέλω να μιλήσω μεσα απ’αυτες τις φωτογραφίες για  παραδόσεις, έθιμα, συνήθειες όπως τον γάμο, την οικογένεια και για τους στενούς δεσμούς που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών. Είναι μια προσπάθεια για την απόδοση τόσο της μεγάλης όσο και της μικρής είκονας της Αλβανίας.