Στην έκθεση «Επαναλήψεις», έντεκα εικαστικοί – Νίκος Αλεξίου, Beppe Caturegli, Αλέκος Κυραρίνης, Χριστίνα Μήτρεντσε, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Μαρία Οικονομόπουλου, Νίνα Παπακωνσταντίνου, Νίκος Ποδιάς, Έφη Σπύρου, Θάλεια Χιώτη, Πάνος Χαραλάμπους – συγκροτούν μία θεματική και συνδιαλέγονται γύρω από το κοινό στοιχείο της επανάληψης στο έργο τους.
Ακολουθούν μια “ιδιωτική” προσέγγιση, ο καθένας με την δική του ταυτότητα, την δική του μεθοδολογία, το δικό του οπτικό λεξικό. Χρησιμοποιούν ποικιλόμορφα μέσα και υλικά. Συχνά, κοινό χαρακτηριστικό στην διαδικασία και την τεχνική των καλλιτεχνών της έκθεσης είναι η αναφορά στην χειρωνακτική εργασία, με μία υποβόσκουσα κοινωνική και πολιτική διάσταση.
Παρά την “ατομικότητα” του κάθε καλλιτέχνη, στην έκθεση αυτή αναδύονται κοινοί τόποι. Η επανάληψη εκφράζεται ως μοτίβο, ως πανομοιότυπη παράθεση κειμένου και λέξεων, ως αλλεπάλληλες εικόνες. Η επανάληψη της κίνησης, η εμμονική ιεροτελεστική διαδικασία, η τάξη-ταξινόμηση, η κοπιώδης εμβάθυνση είναι μερικά από τα διακριτά χαρακτηριστικά των έργων της έκθεσης.
Οι εικαστικοί συμμετέχοντες κινούνται με γνώμονα μια καθησυχαστική “ρουτίνα”, βασισμένη στην χειρωνακτική κίνηση, όπως την οικοδομεί το συνεκτικό στοιχείο της επανάληψης. Κατά τη συνθήκη της επανάληψης τα έργα που προκύπτουν αποτελούν μία εργασία αυτορρύθμισης πρώτα για τους ίδιους τους καλλιτέχνες. Η χαρτογράφηση της επίμονης καταγραφής ενός εσωτερικού ρυθμικού κανόνα, ανακλά μία εσωτερική δομή, έναν στοχευόμενο αποκρυφισμό εκεί που η μορφή του κόσμου όπως τον κατανοούμε αλλά και όπως τον διαισθανόμαστε, βρίσκει τη μορφή του σε δονούμενες βασικές γραμμές.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Νίκος Αλεξίου παρουσιάζει σε μία εκδοχή σημερινή, την εικαστική του εκτίμηση σε ό, τι αφορά τη διάρθρωση και τη μορφή του γνωστού δαπέδου της Μονής των Ιβήρων. Πρόκειται στην ουσία για την οπτική του αναδόμηση διατηρώντας τη ρυθμική του σύσταση, αλλά ανανεώνοντας ολοκληρωτικά το μέτρο της αισθητικής σε κάτι που θα χαρακτηρίζαμε ως νέα εικόνα. Black Curtain ονομάζεται το έτερο έργο του δημιουργού το οποίο έχει διάρθρωση και δυναμική δομή στην αρχή της «πλέξης» ενός βασικού μοτίβου. Η σταθερή και δεδομένη χειρονακτική συμπεριφορά, δημιουργεί ένα λεπταίσθητο αποτέλεσμα στα όρια ενός προσωπικού «προσευχητικού» αποτυπώματος.
Ο Νίκος Ποδιάς συμμετέχει με τρία έργα εικαστικά θεωρήματα –επικλήσεις- σε αυτό που ονομάζεται επιμονή και μετασχηματίζεται σε θάρρος. Ο καλλιτέχνης για ακόμη μία φορά επιλέγει τη λιτότητα στη σύσταση των έργων του. Είναι απόφασή του σταθερή να σχοινοβατεί επιλέγοντας την ελάχιστη εικονοποίηση μα και τη μέγιστη αφιέρωση σε έναν εσωτερικό κανόνα. Έργα όπως το «Fragment» ή το «Net» αποτελούν μία διαδικασία ανασύστασης της σύγχρονης δημιουργίας με πολύ απλούς όρους.
Το χαρτί είναι το υλικό το οποίο επεξεργάζεται η Χριστίνα Μήτρεντσε. Συναντούμε τη γόνιμη επιθυμία της, η εικόνα ενός γλυπτού, να εφαρμοστεί ως ένα εύρημα από την αποκατάσταση της εγνωσμένης μορφής ενός βιβλίου. Γλυπτική θεαματική, βαδίζοντας στην καθαρή γραφή μίας συνάμα εννοιολογικής τέχνης.
Η Μυρτώ Ξανθοπούλου εκτείνει τη διαδρομή από την αισθητική έως την ένταση που όπως όλοι γνωρίζουμε υποχωρεί με την λήψη ενός Ζάναξ. Με χιούμορ αλλά και καλαισθησία αποτυπώνεται στις δημιουργίες της, η αποδοχή της τέχνης ως τακτική προβληματισμού.
Η Νίνα Παπακωνσταντίνου παραθέτει γνωστά λογοτεχνικά έργα ως πυκνογραμμένες δυσανάγνωστες σελίδες. Το κείμενο εξαφανίζεται, γίνεται εικόνα και ρυθμός. Η γραφή, η αντιγραφή και η αποτύπωση, ως εικαστική πρακτική, δημιουργούν τα επαναληπτικά μοτίβα.
Η Θάλεια Χιώτη έχει και αυτή ως αφετηρία το βιβλίο. Από τις αποκολλημένες σελίδες αναδημιουργεί πλέγματα, νήματα και υφάνσεις, από την επανάληψη των οποίων προκύπτει μια κωδικοποιημένη πληροφορία.
Μια άλλη προσέγγιση εκθέτει η Μαρία Οικονομοπούλου η οποία κεντά πάνω σε ύφασμα. Οι παρατιθέμενες τακτικές σειρές από γυναικείες παλάμες παραπέμπουν αυτομάτως στην χειρομαντεία αλλά και, συνειρμικά, στην κίνηση του χεριού που δημιουργεί. Με αφετηρία την φωτογραφία, συνθέτει φυτικές επαναλήψεις, άνθη και φύλλα, σε επαναλαμβανόμενες παραλλαγές σε σχήμα Όμικρον, δηλαδή μια ανθοφορούσα διακοσμημένη έλλειψη.
Η Έφη Σπύρου επίσης δημιουργεί μοτίβα που θυμίζουν κεντήματα, έστω και αν το χρηστικό υλικό της είναι βιομηχανικό. Πρόκειται για ένα πλέγμα δομών και συστημάτων, το οποίο αντανακλά και κοινωνικές εμπειρίες, όπως και οικολογικούς προβληματισμούς.
Στις 11 εικαστικές παρεμβάσεις περιλαμβάνονται τα γλυπτά του Αλέκου Κυραρίνη και του Beppe Caturegli. Ο Αλέκος Κυραρίνης επεξεργάζεται το μάρμαρο. Αντλεί από φυτικά στοιχεία, η επανάληψη των οποίων δημιουργεί ρυθμικά μοτίβα. Τα έργα αυτά, λεπτεπίλεπτα ως προς την σχολαστική τους επεξεργασία, παραπέμπουν στα λιθανάγλυφα της Τήνου, αλλά και στα δαντελωτά κεντήματα της παραδοσιακής χειροτεχνίας του νησιού. Αντιθέτως, ο Beppe Caturegli, με χρηστικό υλικό τον πηλό, δημιουργεί αρχετυπικούς κόσμους. Επεξεργάζεται αφαιρετικά τον χρόνο ως κύκλο, δηλαδή ένα σχήμα χωρίς αρχή ή τέλος.
Τέλος, ο Πάνος Χαραλάμπους στο έργο του Φύλλα Καπνού, ζωγραφίζει επαναλαμβανόμενους αριθμούς και γράμματα – λογαριασμούς, ημερομηνίες και ονόματα πάνω σε επιφάνεια φτιαγμένη από αλλεπάλληλες στρώσεις φύλων καπνού. Στο δε άλλο έργο του στην έκθεση, το βίντεο “Η κλέφτρα καρακάξα”, αποτυπώνει τον εαυτό του σε μια επανάληψη, μια συστηματική και σταθερή ρουτίνα – φροντίδα, η οποία οδηγεί στην εξημέρωση και την ταύτιση.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Νίκος Αλεξίου, Black Curtain. Καλάμια, χαρτί, σπάγκος, 70 x 50 εκ. Παραχώρηση CITRONNE Gallery.