Η έκθεση της Έρικας Σκούρτη «Όλα τα πρόσωπά σου» θίγει το ζήτημα των πολλαπλών προσώπων μας και την πολυδιασπασμένη αυτοβιογραφία μας στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Κάνοντας συστηματική χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και των εφαρμογών του κινητού τηλεφώνου, η Σκούρτη καθιστά τους θεατές μάρτυρες και παρατηρητές της προσωπικής της ζωής, ενώ συγχρόνως σχολιάζει την «ελεύθερη» οικονομία του διαδικτύου. O τίτλος της έκθεσης εμπνέεται από το γνωστό τραγούδι Pictures of You του βρετανικού συγκροτήματος The Cure.
Η έκθεση στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) αποτελεί την πρώτη ατομική έκθεση της Έρικας Σκούρτη στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει μια εκτενή και περιεκτική επιλογή από έργα της τελευταίας δεκαετίας: ψηφιακά βίντεο, γραμμένα σεντόνια τα οποία η καλλιτέχνιδα ξεκίνησε να δουλεύει εν είδει ημερολογίου την περίοδο της καραντίνας, καθώς και αρκετά χειροποίητα και ψηφιακά κολάζ ποικίλων διαστάσεων που εκτίθενται για πρώτη φορά.
Στο έντονα αυτοβιογραφικό έργο της Έρικας Σκούρτη, η ατομικότητα συναντά το συλλογικό και η πραγματικότητα τη μυθοπλασία. Η Σκούρτη πραγματεύεται το συναίσθημα, την οικειότητα, την εργασία, την ιδιωτική και τη δημόσια ζωή, την καθημερινότητα και έννοιες που αφορούν την κατασκευή του εαυτού, όπως την αυτοέκθεση και την αυτοβελτίωση. Παρατηρώντας και καταγράφοντας συστηματικά την καθημερινή της ζωή, δημιουργεί έντυπα, ηχητικά και οπτικοακουστικά ημερολόγια. Η Σκούρτη αναπλάθει αυτήν την πρώτη ημερολογιακή ύλη σε ένα καλλιτεχνικό σώμα που περιλαμβάνει κυρίως περφόρμανς και βίντεο αλλά και έργα σε ύφασμα, χαρτί, και κολάζ. Μέσα από μια lo-fi και ωμή αισθητική, οι φράσεις, οι λέξεις, οι έννοιες και οι εικόνες αποκτούν ανοιχτό και πολλαπλό νόημα. Τα έργα της διαθέτουν ιδιαίτερη ποιητικότητα, ενώ ορισμένα από αυτά παραπέμπουν και σε οπτική ποίηση.
Έρικα Σκούρτη
Η εικαστικός και συγγραφέας Έρικα Σκούρτη γεννήθηκε στην Αθήνα και ζει ανάμεσα στο Λονδίνο και την Αθήνα. Το έργο της περιλαμβάνει κείμενα, υφάσματα, βίντεο και περφόρμανς για να θίξει θέματα που αφορούν το συναίσθημα, την αυτομυθολόγηση και την αυτοέκθεση, την εργασία και τη σύνδεση προσωπικών και συλλογικών δομών. Αγκαλιάζοντας το τυχαίο, το χιούμορ και τα lo-fi μέσα, η δουλειά της εξερευνά τη γραφή της ζωής ως μια ανοιχτή διαδικασία στενά συνυφασμένη με τη συλλογικότητα. Συχνά επανεπεξεργαζόμενη τυχαία αρχεία της καθημερινής ζωής, από σεντόνια μέχρι μηνύματα Whatsapp, η δουλειά της επιστρέφει σε θέματα επίδρασης, εργασίας και αυτοέκθεσης, συνδέοντας το προσωπικό με απρόσωπες δομές αξίας και νοήματος.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ατομικές εκθέσεις περιλαμβάνουν: Α: Spill Sections στο StudioRCA (και οι δύο το 2018). Οι ομαδικές εκθέσεις περιλαμβάνουν: Survival Kit 13, Λετονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης (2022) Μπιενάλε της Αθήνας 7: ECLIPSE (2021), Machines of Loving Grace, High Line, Νέα Υόρκη (2019) More Than Just Words [On the Poetic], Kunsthalle Wien, Βιέννη (2017) We Were Having a Little Flirt, Pump House Gallery, Λονδίνο (2018) Bedlam: The Asylum and Beyond, Wellcome Collection, Λονδίνο, Big Bang Data, Somerset House, Λονδίνο (και τα δύο 2016) Poetics and Politics of Data, HeK Basel (2015). Προβολές των έργων της και περφόρμανς έχουν πραγματοποιηθεί, μεταξύ άλλων, στη Hayward Gallery, Λονδίνο, στο Kunstverein του Μονάχου, στο FACT Liverpool, στην Transmediale στο 15 Haus De Kulturen der Welt, Βερολίνο και στο David Roberts Art Foundation, Λονδίνο.
Το συγγραφικό έργο της Scourti έχει δημοσιευτεί μεταξύ άλλων στα βιβλία: On Care (Ma Biblioteque, 2020), Spells: 21st Century Occult Poetry (Ignota Press, 2018) Fiction as Method (2017, Sternberg) Documents of Contemporary Art: Information (2016, MIT Press).
Έχει πραγματοποιήσει residencie στο Cove Park, Σκωτία (2022), στο Haus N, Αθήνα (2021), στο Rupert, Λιθουανία (2019) και στο Vermont Studio Centre (2012) μεταξύ άλλων. Αυτή τη στιγμή πραγματοποιεί ένα διδακτορικό στο Τμήμα Τέχνης του Goldsmiths και είναι λέκτορας στο BA Fine Art στο Central St Martins, Λονδίνο.
8 Things to be Scared of instead of Death, 2021
Μονοκάναλο βίντεο, έγχρωμο, με ήχο, 45’
Το 8 Things to be Scared of instead of Death είναι ένα αυτοβιογραφικό βίντεο κολάζ για τον έρωτα, την κατάθλιψη και την εργασία, που δημιουργήθηκε από διάφορα βίντεο που καταγράφηκαν στο iPhone της καλλιτέχνιδας σε διάστημα 18 μηνών.
Body Scan, 2014
Μονοκάναλο βίντεο, έγχρωμο, με ήχο, 5’
To Body Scan καταγράφει τη διαδικασία φωτογράφησης διαφόρων σημείων του σώματος της καλλιτέχνιδας και ανάλυσής τους μέσω μιας εφαρμογής αναγνώρισης εικόνας που επιχειρεί να τα αναγνωρίσει και να τα συνδέσει με αντίστοιχα διαδικτυακά δεδομένα. Κατασκευασμένο από στιγμιότυπα οθόνης του iPhone, το βίντεο αφηγείται μια συναλλαγή μεταξύ εραστών, ενώ παράλληλα φέρνει στο προσκήνιο την αντικειμενοποίηση των γυναικείων σωμάτων στο διαδίκτυο.
Broken bottle, 2021
Μονοκάναλο βίντεο, έγχρωμο, με ήχο, 3’
Χρησιμοποιώντας τη ρυθμική δομή και τη θεματολογία των ποπ τραγουδιών, το Broken bottle είναι ένα αφηγηματικό ποίημα που η καλλιτέχνις γράφει βασισμένη στις σημειώσεις της στο iPhone και το επανεπεξεργάζεται ως μια προφορική ακολουθία ανεκπλήρωτων υλικών και συναισθηματικών επιθυμιών. Το βίντεο συνδυάζει το αρχείο εικόνων του τηλεφώνου της καλλιτέχνιδας, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που έστειλαν φίλοι ή ανταλλάχθηκαν σε ομάδες WhatsApp, διαπλέκοντας έτσι το προσωπικό και το συλλογικό μέσα από αρχεία εικόνων και προϋπάρχουσες πολιτισμικές φόρμες.
Life in AdWords, 2012-2013
Μονοκάναλο βίντεο, έγχρωμο, με ήχο, 28’ (τρέχουσα έκδοση)
Για το έργο Life in AdWords, η καλλιτέχνις έγραφε καθημερινά το ημερολόγιό της και το έστελνε στο λογαριασμό της στο Gmail, βιντεοσκοπώντας την ανάγνωση μιας λίστας από λέξεις-κλειδιά που είχαν δημιουργηθεί αυτόματα μέσω της εφαρμογής AdWords. Με το έργο αυτό, η Σκούρτη σχολιάζει το τρόπο με τον οποίο προσωπικές πληροφορίες μετατρέπονται σε προϊόν στο πλαίσιο της «ελεύθερης» οικονομίας του διαδικτύου.
Hot Readings, 2018
Μονοκάναλο βίντεο, έγχρωμο, με ήχο, 11’
Το Hot Readings παρουσιάζει τις δημόσιες περφόμανς, τις ομιλίες και τα βίντεο της Έρικας Σκούρτη κατά την τελευταία δεκαετία, χρησιμοποιώντας κατά την ανάγνωση το σύστημα αυτόματου υποτιτλισμού του YouTube. Το έργο διερευνά τις ιδιωτικές και δημόσιες εκδοχές του εαυτού.
Dad’s Diary, 2009, 2017
Μονοκάναλο βίντεο, έγχρωμο, με ήχο, 7’
Σε αυτό το βίντεο, ο πατέρας της καλλιτέχνιδας διαβάζει τμήματα του ημερολογίου που κρατούσε επί δύο χρόνια, όταν η Έρικα Σκούρτη ήταν έφηβη που μεγάλωνε στην Ελλάδα. Το φόντο της ανάγνωσης είναι ένα μοντάζ από βίντεο διακοπών στην Ελλάδα τα οποία έχουν αλιευθεί από το YouTube.
Clean Sheets, 2020-21
8 σεντόνια που έχουν υποστεί στεγνό καθάρισμα, σημειώσεις με μαρκαδόρο, μεταβλητές διαστάσεις
Το Clean Sheets είναι μια σειρά σεντονιών γραμμένων με το χέρι κατά τη διάρκεια της καραντίνας του 2020 στην Αθήνα και μέχρι το καλοκαίρι του 2021. Ως κομμάτι μιας πρωινής ρουτίνας, η καλλιτέχνιδα κράτησε το ημερολόγιό της με μαρκαδόρο πάνω σε σεντόνια, δημιουργώντας ένα αρχείο καθημερινότητας και έναν όγκο από μια γλώσσα που δεν διαβάζεται πλέον.
The Outage, 2014
Βιβλίο που εκδόθηκε από την Banner Repeater Paperbacks
Διαδικτυακά προφίλ, προσωπικά δεδομένα, αλληλογραφία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άλλες προσωπικές πληροφορίες της Σκούρτη που διατίθενται ελεύθερα στο διαδίκτυο τέθηκαν στη διάθεση ενός συγγραφέα-φάντασμα προκειμένου να δημιουργήσει τα επινοημένα απομνημονεύματα της καλλιτέχνιδας βασισμένος εξ ολοκλήρου στο ψηφιακό της αποτύπωμα.
Collages series, 2020-εν εξελίξει
Μια εν εξελίξει σειρά από κολάζ δημιουργημένα σε μια περίοδο αρκετών ετών από απορρίμματα του εργαστηρίου της, έγγραφα, εκτυπώσεις και αποκόμματα από καλλιτεχνικά και άλλα περιοδικά. Τα κολάζ ποικίλλουν από μικρές, θραυσματικές, ημερολογιακές εικόνες μέχρι συνθέσεις μεγάλης κλίμακας τις οποίες η καλλιτέχνις χρησιμοποίησε ως ψηφιακό φόντο κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Συνδυάζουν συχνά κείμενο και εικόνα, συμπυκνώνοντας το έγχαρτο αρχείο της Σκούρτη σε νέες μορφές.
Digital collages series, 2020-εν εξελίξει
Μια εν εξελίξει σειρά κολάζ που προέρχονται από το αρχείο του τηλεφώνου της καλλιτέχνιδας και αποτελούνται από στιγμιότυπα οθόνης, μιμίδια, φωτογραφίες και κάθε είδους εικόνες που περιέχουν κείμενο. Παραπέμποντας σε αφίσες δρόμου και στην αμεσότητα της απεύθυνσής τους, τα κολάζ αυτά μιλούν μέσα από τυχαία ευρεθέντα κείμενα για προσωπικές και συλλογικές ανησυχίες.
Xωρίς τίτλο, 2023
Ψηφιακή εκτύπωση σε ματ στίκερ
Το έργο είναι σχεδιασμένο με το χέρι απευθείας στο αρχείο πολυμέσων του τηλεφώνου της καλλιτέχνιδας και περιλαμβάνει φωτογραφίες, flyers, καλλιτεχνικά έργα, στιγμιότυπα οθόνης και μηνύματα, δημιουργώντας διαστρωματώσεις αποσπασματικής πληροφορίας σε έναν φασματικό χάρτη που παραπέμπει στο ονειροπόλημα και την ενδοσκόπηση.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Έρικα Σκούρτη, Too Deep, 2019, Κολάζ (λεπτομέρεια έργου)
Διαβάστε επίσης:
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Χειμερινός Κύκλος Ατομικών Εκθέσεων Ιανουάριος – Μάϊος 2023