Η εικαστική έκθεση «Ονειρεύονται τα ηλεκτρικά πρόβατα; Η Ανθρώπινη κατάσταση στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης» φιλοξενεί τα έργα 57 καλλιτεχνών και καλλιτεχνικών ομάδων, τα οποία συμπληρώνονται από ένα δυναμικό δημόσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει performances, μουσικά δρώμενα και στρογγυλά τραπέζια με περί τους 50 ομιλητές και ομιλήτριες. Με σημείο αφετηρίας τις οραματικές ιδέες της Χάνα Άρεντ και του Φίλιπ Κ. Ντικ, η έκθεση διερευνά τη δύσκολη σχέση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) με τη Δημοκρατία και αντίστροφα, θέτοντας καίρια ερωτήματα για το μέλλον της ανθρωπότητας σε έναν κόσμο που διαμορφώνεται διαρκώς και αυξανόμενα από τους αλγόριθμους και τις ψηφιακές τεχνολογίες.
Η σκέψη της Χάνα Άρεντ διαπνέεται από στοχασμούς και κριτικές θεωρήσεις σχετικά με την ικανότητα της ανθρωπότητας να ξεκινήσει κάτι νέο. Στο εμβληματικό φιλοσοφικό της έργο, Η ανθρώπινη κατάσταση (1958), εισάγει τον όρο vita activa για να περιγράψει τις «τρεις θεμελιώδεις ανθρώπινες δραστηριότητες: τον μόχθο, την εργασία και τη δράση», κομβικές «γιατί αντιστοιχούν στις βασικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες έχει προσφερθεί ως δεδομένη στον άνθρωπο η ζωή πάνω στη Γη».
Μια δεκαετία αργότερα, ο Φίλιπ Κ. Ντικ γράφει το καλειδοσκοπικό μυθιστόρημα «Το Ηλεκτρικό Πρόβατο», που ενέπνευσε και το περίφημο φιλμ του Ρίντλεϊ Σκοτ, Blade Runner, τοποθετώντας την ιστορία και τους πρωταγωνιστές του σε μια διαλυμένη Γη, γεμάτη συντρίμμια και ραδιενεργή σκόνη, με ανθρώπους έρμαια της οδύνης και της καταστροφής, οι οποίοι μεταναστεύουν σε άλλον πλανήτη, με κίνητρο μια κυβερνητική υπόσχεση για ένα ανδροειδές σύντροφο τόσο προηγμένο που μόνο ένα περίπλοκο τεστ ενσυναίσθησης μπορεί να το διακρίνει από τον άνθρωπο. Η σκέψη του Φ. Ντικ διαπνέεται από στοχασμούς σχετικά με την ικανότητα των ανθρώπων να καταστρέφουν τον πλανήτη και τον πολιτισμό τους, την ώρα που τα ανδροειδή έχουν αναλάβει τις «τρεις θεμελιώδεις ανθρώπινες δραστηριότητες» (κατά Άρεντ) καθώς και πολλές περισσότερες.
Μέσα από τα έργα και τη συμμετοχή τους στο δημόσιο πρόγραμμα, καλλιτέχνες και επιστήμονες εμβαθύνουν σε ζητήματα Δημοκρατίας, δικαιοσύνης και δικαίου, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιτήρησης, προσφύγων, εργασίας, ελεύθερου χρόνου, τέχνης και δημιουργικότητας, εκπαίδευσης, ακόμα και των δυνατοτήτων παρέμβασης σε αποφάσεις ζωής και θανάτου στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Εδώ, η «Δημοκρατία» λειτουργεί ως ένας όρος – περιεκτικό πλαίσιο για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες, χρησιμεύοντας ως εννοιολογικό πεδίο έμπνευσης αλλά και κριτικής, μέσω του οποίου εξετάζονται οι ηθικές και πολιτικές επιπτώσεις των εξελίξεων από την καθολική πλέον εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έκθεση θα εξελιχθεί σε τέσσερις χώρους του κέντρου της Αθήνας: το Φυσικείο (Παλαιό Χημείο), το Μαράσλειο Διδασκαλείο, το Μέγαρο Στάη και το Γρυπάρειο Μέγαρο. Θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε ότι τόσο το Φυσικείο ως κτήριο και συμβολικό περιεχόμενο, με τη Βιβλιοθήκη της Νομικής, όσο και το Μαράσλειο Διδασκαλείο, ένα ιστορικό κτήριο – σύμβολο που λειτούργησε ως Τόπος μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης – μήτρας της Δημοκρατίας, είναι για εμάς οι ιδανικοί χώροι για να αναπτυχθεί η έκθεση «Ονειρεύονται τα ηλεκτρικά πρόβατα; Η Ανθρώπινη κατάσταση στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης».
Το project πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Αθηναίων, του ΟΠΑΝΔΑ και του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ και υπό την αιγίδα της Νομικής Σχολής Αθηνών ΕΚΠΑ, καθώς και την στενή συνεργασία με την Σχολή των Επιστημών της Αγωγής και άλλων τμημάτων του ΕΚΠΑ.
Συντελεστές:
- Επιμέλεια: Δημήτρης Τρίκας
- Οργάνωση: “ΡΙΖΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ” ΑΜΚΕ
- Συμμετέχοντες Καλλιτέχνες: Δημήτρης Αληθεινός, Κατερίνα Αποστολίδου, Φανή Αράπη, Αντώνης Βασιλάκης, Φίλιππος Βασιλείου, Μπάμπης Βενετόπουλος, Χάρης Βλάχος, Ναταλία Γεράκη, Ευαγγελία Δαναδάκη, Νεφέλη Δημητριάδη, Γιώργος Διβάρης, Γιώργος Δρίβας, Γιώργος Δρόσος, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Έκτορας Θεουλάκης, Νίκος Καναρέλης, Απόστολος Καρακατσάνης, Χριστόφορος Κατσαδιώτης, Δημήτρης Κοντοδήμος, Λευτέρης Κοντοπόδης, Δανάη Κωτσάκη, Άλεξ Λουλούδης, Μανούσος Μανουσάκης, Μαρία Μαυροπούλου, Δημήτρης Μέρτζος, Ελένη Μεσάδου, Χριστίνα Μήτρενσε, Γιάννης Μήτρου, Βασίλης Μπακάλης, Φανή Μπουντούρογλου, Νουράκο, Γιούλα και Όλγα Παπαδοπούλου, Γιώργος Παπαφίγγος, Ελευθερία Προφητηλιώτη, Πάνος Προφήτης, Μάνθος Σαντοριναίος, Γιάννης Σκουρλέτης, Νίκος Σταθόπουλος, Μάριος Σταμάτης, Κωστής Σταφυλάκης, Δανάη Στράτου, Αθανασία Τσάτσου, Γιώργος Τσεριώνης, Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Αθανασία Τσοπαναργιά, Πάνος Φαμέλης, Μάριος Φούρναρης, Πάνος Χαραλάμπους, Γιάννης Χρηστάκος, Κώστας Χριστόπουλος, Βασίλης Ψαρράς, Collective Continuum (Διονύσης Ζαμπλάρας, Νεφέλη Γεωργακοπούλου, Σοφία Κουρκουλάκου), Ingo Dunnebier, Kildi Drasa, Shekine Naidi, Τμήμα Κινηματογράφου ΑΠΘ (Άκης Αφεντουλίδης, Δημήτρης Βαφειάδης, Μάριος Λεωκράτης, Δευκαλίων Νικόλαος Παπαδόπουλος, Δαμιανός Παπατσικουράκης, Νατάσα Χασάκιοϊλη)
- Επιστημονική Επιτροπή για τη διοργάνωση των Ημερίδων:
-
- Σπύρος Βλαχόπουλος (καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ)
- Γιώργος Πλειός (καθηγητής τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ ΕΚΠΑ)
- Μανώλης Πατηνιώτης (καθηγητής τμήματος Κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ)
- Βασίλης Τσάφος (κοσμήτορας της Σχολής των Επιστημών της Αγωγής)
- Δημήτρης Τρίκας (επιμελητής, μουσειολόγος, μέλος AICA HELLAS)
-
- Βοηθοί Επιμέλειας: Ανδριάνα Παπαφλωράτου, Άρια Φίνου, Ελπίδα Χαρίτου
- Γραφιστική Επιμέλεια: Αναστασία Δαφερέρα
- Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Ελπίδα Χαρίτου
Κεντρική φωτογραφία θέματος: ©Collective Continuum (λεπτομέρεια έργου)