Ευρώπη, Ευρωζώνη και Ελλάδα: Από την κρίση στην ανάπτυξη: Συμπόσιο στο Μέγαρο

Ο Κύκλος: Κοινωνία – Οικονομία – Δίκαιο του διεθνούς φόρουμ ιδεών Megaron Plus συνεχίζεται με την οργάνωση …

Συμποσίου με θέμα: «Ευρώπη, Ευρωζώνη και Ελλάδα από την κρίση στην ανάπτυξη». Βασικός ομιλητής του Συμποσίου είναι ο Ματιέ Πιγκάς (Matthieu Pigasse), γενικός διευθυντής της γαλλικής τράπεζας Lazard, ιδιοκτήτης του γαλλικού πολιτιστικού περιοδικού «Les Inrockuptibles», από τους κύριους μετόχους της εφημερίδας «Le Monde» και της γαλλικής έκδοσης του Huffington Post. Ο γάλλος οικονομολόγος και τραπεζίτης θα μιλήσει με θέμα: «Ευρώπη: Διασπάσεις και ανατροπές».

Βασικός ομιλητής επίσης θα είναι ο Ζαν Πιζανί-Φερί (Jean Pisany-Ferry), καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Paris-Dauphine και διευθυντής του έγκυρου Ινστιτούτου Bruegel, με έδρα τις Βρυξέλλες. Στο Συμπόσιο που συνδιοργανώνεται με τον όμιλο Eurobank θα μιλήσει και ο Γκίκας Χαρδούβελης, Οικονομικός Σύμβουλος & Επικεφαλής Οκονομικών Μελετών του ομίλου Eurobank, καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιά.

Τέλος, θα παρέμβει και θα συντονίσει τη συζήτηση μεταξύ των ομιλητών αλλά και του κοινού, ο Νικόλαος Καραμούζης, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Eurobank, καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιά. Το Συμπόσιο θα προλογίσουν ο Πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Ιωάννης Μάνος και  ο  Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Eurobank Νικόλαος Νανόπουλος.

«Ο κόσμος στον οποίο μεγάλωσα και ο σημερινός, αλλά και ό,τι έχει συμβεί από τότε μέχρι σήμερα, αποξενώνονται όλο και περισσότερο. Το νιώθω ότι είναι πια δυο κόσμοι διαφορετικοί». Αυτό το μικρό απόσπασμα από τον «Κόσμο του Χτες» του Στέφαν Τσβάιχ διάλεξε ο Ματιέ Πιγκάς για επίγραμμα στον δικό του «Κόσμο που έρχεται: Μια κρίση χωρίς προηγούμενο» ,το δοκίμιο που έγραψε σε συνεργασία με τον Ζυλ Φενκελστέν, το 2009, που τον έκανε δημοφιλή και πρόσωπο της εποχής ακόμα και για όσους δεν παρακολουθούν τις περίπλοκες διαδρομές της οικονομίας.

Επειδή η κρίση είναι χωρίς προηγούμενο γι αυτό είναι και ανησυχητική και επειδή είναι απαιτητική και αμείλικτη στη διαχείρισή της δεν έχει αφήσει πολλά περιθώρια  για να σχεδιαστεί αυτό που έρχεται, ο κόσμος μετά. Αυτή είναι η γραμμή εκκίνησης του Ματιέ Πιγκάς για να μιλήσει για το μέλλον: Θα αλλάξει η κρίση τη φύση της σχέσης μας με την παραγωγή και την οικονομία, θα ξημερώσουμε σε έναν καλύτερο κόσμο; Εύκολα κανείς εμπιστεύεται μια τέτοια προοπτική. Υπάρχουν όμως κι αυτοί που στοιχηματίζουν σε μια άλλη πιο δυναμική, αυτοί που πιστεύουν ότι η κρίση επαναπροσδιορίζει μόνο τους κερδισμένους και τους χαμένους και ξεχωρίζει αυτούς που διακρίνουν τον νέο ορίζοντα και δουλεύουν για να τον αξιοποιήσουν από αυτούς που ονειρεύονται έναν αγγελικό κόσμο σιωπής και ακινησίας. Θα κερδίσουν όσοι κινούνται και τον τελευταίο λόγο θα έχει η καινοτομία και η παραγωγικότητα.

«Δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς την αγορά, αλλά η δημοκρατική αγορά δεν έχει αόρατα χέρια. Αν αφεθεί μόνη της η αγορά δεν αυτορυθμίζεται, αυτοκαταστρέφεται», είναι η άποψη-πυξίδα του Ματιέ Πιγκάς, που διαπιστώνει το επικίνδυνο παράδοξο της ύπαρξης των διεθνών αγορών χωρίς πραγματική πολιτική εξουσία που πρέπει να ορίζει τις δημοκρατικές ρυθμίσεις.

Ο Ματιέ Πιγκάς πιστεύει ότι τα πάντα είναι πολιτική. Η μουσική, η ποίηση και βέβαια η ίδια πολιτική και είναι υπέρ της αγοράς και εναντίον της απραξίας. «Σε έναν κόσμο πολυ-πολικό, όπου η απόλυτη εξουσία μιας μοναδικής υπερδύναμης είναι παρελθόν, υπάρχει ένας απλός τρόπος για να δράσουμε: να ενισχύσουμε, χωρίς καθυστερήσεις, τα κεκτημένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Δεν υπάρχουν απλές λύσεις στα προβλήματα που δημιούργησε η κρίση και ο Πιγκάς δεν πέφτει στην παγίδα, αλλά προσφέρει στοχασμό και διαύγεια που προέρχεται από μια στερεή οικονομική εμπειρία και εκθέτει τις απόψεις του με τρόπο σαφή και προσιτό: ο μεταπολεμικός κόσμος, μετά το 1945, ήταν ένας κόσμος ανάπτυξης, αύξησης των εισοδημάτων και Κοινωνικής Πρόνοιας. Τον διαδέχτηκε ο κόσμος του 1989, της ευφορίας και του εφησυχασμού από την  κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, της αμεριμνησίας, της αρπαγής και της σπατάλης και το 2008 άρχισε ο κόσμος μετά, αυτός ο άγνωστος που έρχεται.

Και μερικές οδηγίες πορείας: Αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους ώστε να γίνει βιώσιμο, επανεκκίνηση της βιομηχανίας και γρήγορα, καλύτερη διανομή της υπεραξίας, προστασία της βιομηχανίας, χωρίς προστατευτισμούς, προστασία της γεωργίας, αναρρύθμιση της λειτουργίας των αγορών, όχι επιδότησή τους, προστασία των πρώτων υλών από την κερδοσκοπία, δημιουργία ευρωπαϊκού δημόσιου οίκου αξιολογήσεων, ρύθμιση των «hedge funds» και του ευρύτερου οικονομικού παραδείσου.

Ο Ζαν Πιζανί-Φερί βρίσκεται από το 2005 στο τιμόνι του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ανάλυσης Οικονομικής Πολιτικής Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες. Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Paris-Dauphine, έχει διατελέσει οικονομικός σύμβουλος τη Γενικής Διεύθυνσης του Eco/Fin καθώς και επί σειρά ετών εμπειρογνώμονας της γαλλικής κυβέρνησης και του γαλλικού Υπουργείου Οικονομικών.

«Το περασμένο καλοκαίρι σημειώθηκε μια στροφή στην αντιμετώπιση της κρίσης. Η Ευρώπη πίστευε για καιρό ότι η κρίση προήλθε αποκλειστικά από την παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων. Οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί από τον περασμένο Ιούνιο – σχέδιο τραπεζικής ένωσης και δυνατότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να παρεμβαίνει στις αγορές του χρέους – δείχνουν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες κατάλαβαν επιτέλους ότι δεν αρκεί να ενισχύεται η πειθαρχία. Και ότι ο ακραίος οικονομικός κατατεμαχισμός της ευρωζώνης απαιτεί μια συστημική απάντηση» δήλωσε στις αρχές του μήνα στη γαλλική Monde o Ζαν Πιζανί-Φερί.

Από τα μέσα του 2011, σημειώνει, τα κεφάλαια διαφεύγουν μαζικά από τον Νότο προς τον Βορρά. Η «καρδιακή προσβολή» δεν αποτράπηκε παρά με την παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών, που πήραν τη θέση των αγορών. Παρ’ όλα αυτά, οι επιχειρήσεις του Νότου χρηματοδοτούνται με πολύ χειρότερους όρους από εκείνες του Βορρά.

Χρειάζεται λιγότερη λιτότητα; «Οι χώρες της νότιας Ευρώπης πάσχουν ταυτοχρόνως από χαμηλή ανταγωνιστικότητα και υψηλό χρέος, ιδιωτικό ή δημόσιο. Η προσπάθεια ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας με μείωση των τιμών και των μισθών δημιουργεί όμως προβλήματα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Και αυτό μεγαλώνει τελικά το βάρος του χρέους. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό, πρέπει να αυξηθούν περισσότερο οι μισθοί στη βόρεια Ευρώπη. Και αυτό είναι δυνατό αν διατηρηθεί ο πληθωρισμός στο επίπεδο του 2%».

Ο επικεφαλής του ινστιτούτου Bruegel συμφωνεί με τον πρώην πρόεδρο της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι, που είχε χαρακτηρίσει βλακώδη τα όρια στους οικονομικούς δείκτες (όπως το 3% για το έλλειμμα). Αυτά τα όρια πρέπει να καταργηθούν. Θα υπάρχουν βέβαια πάντα οι «ταλιμπάν της λιτότητας». Δεν είναι δυνατόν όμως, σε περίοδο ύφεσης, να γίνεται προσπάθεια να αντισταθμιστεί η πτώση των εσόδων με την αύξηση των φόρων.

Ο διαπρεπής οικονομολόγος έχει μόνιμη αρθρογραφία στη γαλλική εφημερίδα Le Monde και τη γερμανική Handelsblatt, δημοσιεύει άρθρα σε παγκόσμιας εμβέλειας μέσα, ανάμεσα τους η  A-List των Financial Times ενώ το τελευταίο του βιβλίο ‘Η Αφύπνιση των Δαιμόνων: H κρίση του ευρώ και πώς να βγούμε από αυτήν’ κυκλοφόρησε φέτος στα ελληνικά, από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ

Συνδιοργάνωση Megaron Plus – όμιλος Eurobank
Η διάλεξη θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω του Εθνικού Δικτύου Έρευνας & Τεχνολογίας