«Δεν ανήκω σε κανένα κόµµα και σε καµιά πολιτική οργάνωση. Δεν είµαι µέλος καµιάς εκκλησίας. Δεν είµαι οπαδός καµιάς θρησκείας. Όπως το ’χω ξαναπεί, Δεσµώτης τήδε ίσταµαι τοις ένδον ρήµασι πειθόµενος. Έχοντας περάσει από τα ξερονήσια και τις φυλακές, νιώθω πως είµαι συγκρατούµενος όχι µόνο µε όσους υποφέρουν στα φασιστικά στρατόπεδα, µα και µε όσους βασανίζονται στο Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ. Νιώθω αλληλέγγυος και συνυπεύθυνος µε όσους αγωνίστηκαν, αγωνίζονται και θα αγωνιστούν εναντίον όλων των τυράννων, εστεµµένων και τραγιασκοφόρων, εναντίον όλων των δεσποτών, γαλονάδων και ρασοφόρων». Από τα «Ένδον ρήµατα»
Δεκατρία κείµενα µε σκέψεις και απόψεις. Για την ορθογραφία, για την έκφραση και το θέµα στη λογοτεχνία, για τις µεταφράσεις, για τους ποιητές και τα βραβεία· για τον Μαγιακόβσκι και τον Έρενµπουργκ, για τη σοβιετική σκέψη· για την πολιτική. Κείµενα δηµοσιευµένα σε διάστηµα σαράντα χρόνων (1937-1975), στα περιοδικά «Νεοελληνικά Γράµµατα», «Καλλιτεχνικά Νέα», «Καινούρια Εποχή», «Επιθεώρηση Τέχνης», «Εποχές» κ.ά., στα οποία ο συγγραφέας του Κιβωτίου συµπεριέλαβε ένα θεατρικό έργο και ένα σενάριο, όλα παραδείγµατα της αδογµάτιστης σκέψης του.
Άρης Αλεξάνδρου
Ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (ψευδώνυµο του Αριστοτέλη Βασιλειάδη) γεννήθηκε το 1922 στο Λένινγκραντ, από πατέρα Έλληνα και µητέρα Ρωσίδα εσθονικής καταγωγής. Το 1928 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, αρχικά στη Θεσσαλονίκη —όπου ο Αλεξάνδρου πρωτοδιδάχτηκε την ελληνική γλώσσα— και από το 1930 στην Αθήνα.
Το 1940 αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυµνάσιο, όπου µαζί µε τον Ανδρέα Φραγκιά, τον Γεράσιµο Σταύρου και άλλους είχαν συγκροτήσει µια οµάδα µαρξιστικού προσανατολισµού. Έδωσε εξετάσεις στο Πολυτεχνείο και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών χωρίς επιτυχία, πέτυχε όµως στις εξετάσεις της ΑΣΟΕΕ, µαθήµατα της οποίας παρακολούθησε για δύο χρόνια, έως το 1942, οπότε άρχισε να εργάζεται ως µεταφραστής υιοθετώντας το όνοµα Άρης Αλεξάνδρου. Στην Κατοχή υπήρξε µέλος αντιστασιακής οργάνωσης που προσχώρησε στο ΕΑΜ Νέων, από την οποία αποχώρησε έναν χρόνο αργότερα διαφωνώντας µε τη συκοφάντηση συντρόφων του ως προδοτών.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Κατά τα Δεκεµβριανά του 1944 τον συνέλαβαν οι αγγλικές στρατιωτικές αρχές και κρατήθηκε στο στρατόπεδο της Ελ Ντάµπα στη Λιβύη, από όπου επέστρεψε το 1945. Κατά τη διάρκεια του Εµφυλίου εξορίστηκε για τα πολιτικά του φρονήµατα στη Λήµνο, στη Μακρόνησο και στον Αϊ-Στράτη (Ιούνιος 1948-Δεκέµβριος 1951).
Τον Νοέµβριο του 1953 καταδικάστηκε ως ανυπότακτος και παρέµεινε έγκλειστος στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Γυάρου ως το 1958. Το 1959 παντρεύτηκε µε την ποιήτρια και δηµοσιογράφο Καίτη Δρόσου και, αµέσως µετά την επιβολή της δικτατορίας του 1967, εγκαταστάθηκε µαζί της στο Παρίσι, όπου έκανε ποικίλες χειρωνακτικές εργασίες. Από το 1975 ο Αλεξάνδρου συνεργάστηκε και πάλι ως µεταφραστής µε ελληνικούς εκδοτικούς οίκους και περιοδικά. Πέθανε στις 2 Ιουλίου του 1978, σε ηλικία 56 ετών.
Tο µυθιστόρηµά του Το κιβώτιο (Αθήνα 1966-Παρίσι 1972• Κέδρος, 1975) αποτέλεσε σταθµό στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Αξιοµνηµόνευτο είναι το ποιητικό του έργο, που διέγραψε την πορεία από τον στρατευµένο λόγο υπέρ του κοµµουνισµού στην έκφραση της απογοήτευσης για τη µαταιότητα του αγώνα.
Έργα του έχουν µεταφραστεί κυρίως στα γαλλικά, αγγλικά, γερµανικά, ιταλικά. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί η συλλογή κειμένων του Έξω απ’ τα δόντια: Δοκίμια 1937-1975, καθώς και η μετάφρασή του στο μυθιστόρημα Οι Αρταμάνοφ του Μαξίμ Γκόρκι (σειρά Sub Rosa).