Το Ίδρυμα Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή Σπετσών, όπου από το 1923 έως το 1983 λειτουργούσε η ομώνυμη σχολή και οικοτροφείο αρρένων, ανοίγει τις πόρτες του δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με άφατες ιστορίες και φασματικές αναμνήσεις. Ανεπαίσθητες χειρονομίες, ήχοι, εικόνες και υλικά επαναδιεκδικούν τον χώρο, ενεργοποιούν τις αισθήσεις.
Η έκθεση «Eva Papamargariti: All that now flows through us» είναι μέρος της αποστολής του AMA House που ως σκοπό του έχει την ενθάρρυνση της παραγωγής νέων έργων τέχνης και παρουσίασης άλλων που δεν έχουν εκτεθεί στην Ελλάδα, παρέχοντας μια πλατφόρμα τόσο για Έλληνες όσο και για διεθνείς καλλιτέχνες. Οι ατομικές εκθέσεις που εγκαινιάζονται, βρίσκονται σε διάλογο με το συγκείμενο του χώρου της Α.Κ.Σ.Σ. και εξερευνούν ζητήματα τοποθέτησης, το οικείο και το ανοίκειο, το πέρασμα του χρόνου και τη σκέψη εκτός της ανθρώπινης επικράτειας. Στο φετινό εκθεσιακό πρόγραμμα το νερό διατηρεί κεντρικό ρόλο ως στοιχείο ρευστότητας και μεταμόρφωσης, υπερβατικό στον χρόνο και τον χώρο και ταυτόχρονα σωματικό. Καθρεφτίζει κύματα της φεμινιστικής σκέψης και συνδέεται με σύγχρονα περιβαλλοντικά και πολιτικά ζητήματα αμφισβητώντας τις διχοτομήσεις μεταξύ φύσης και πολιτισμού. Κινείται, διαχέεται μέσα από παλίρροιες, συνδέει, καταρρέει, φέρει, μεταβολίζει, ωθεί, συγκρατεί και δημιουργεί βάθη.
Πανταχού παρόν, το νερό διαπραγματεύεται την ανθρώπινη σύμβασή μας με τον μη ανθρώπινο κόσμο. Πώς μπορούμε να σκεφτούμε μέσα από την υδάτινη οπτική; Μπορούμε να μιμηθούμε την πολύπλοκη ανακύκλωση και τους ενσώματους υδρολογικούς κύκλους, όπως στο σύμπαν της Παπαμαργαρίτη;
Η έκθεση «The Water Or The Wave» δανείζεται τον τίτλο της από το μυθιστόρημα του Τζον Φόουλς «Ο Μάγος» (1965), το οποίο γράφτηκε όταν ο συγγραφέας ζούσε στις Σπέτσες και εργαζόταν στην Α.Κ.Σ.Σ. ως καθηγητής αγγλικών. «Utram bibis? Aquam an undam?» (Τι πίνεις; Το νερό ή το κύμα;»): η αφήγηση πλανάται πάνω από αυτήν τη φράση, ως μεταβίβαση μιας συσσωρευμένης ποιητικής συνείδησης, ποτέ στατική και αέναα μετατοπιζόμενη. Η μετατόπιση αυτή, συνδέει αναφορές, φτάνει στα «Κύματα» της Βιρτζίνια Γουλφ και δημιουργεί ένα στερέωμα από υπαινιγμούς που ψηλαφίζουν τις έννοιες του ατομικού και του συλλογικού.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Παπαμαργαρίτη επισημαίνει τη δομή και τη συνείδηση του εαυτού μέσα στη γλώσσα, τη φόρμα και την αφήγηση ιστοριών, καθώς και το όριο μεταξύ ελέγχου και γνώσης. Τα έργα της εμβαθύνουν στο θέμα των εναλλακτικών αφηγήσεων και της πορείας του χρόνου αντικατοπτρίζοντας την επίδρασή τους στο τοπίο. Η έκθεση διασχίζει τις έννοιες της μνήμης και της επιθυμίας, ενώ ταυτόχρονα ονειροπολεί με έναν υδάτινο τρόπο, εκτός τόπου και χρόνου. Πρόκειται, συνολικά, για μια ταλάντευση μεταξύ του νερού και του κύματος, της ευθραυστότητας και της ορμής, η οποία υπερτονίζει την ένταση μεταξύ των υλικών αναφορών και της ενέργειας που την εμψυχώνει.
- Επιμέλεια: Πάνος Γιαννικόπουλος, Γεωργία Λιάπη
- Διεύθυνση Επιμέλειας: Άννα Μαρία Λουδάρου
- Οργάνωση και Παραγωγή: AMA House
Αναλυτικά για την έκθεση:
Το νέο έργο-ανάθεση της Εύας Παπαμαργαρίτη «All that now flows through us» είναι μια οπτικοακουστική εγκατάσταση που παραπέμπει σε νανουρίσματα εσωτερικούς μονολόγους, διαπλεκόμενες σκέψεις, συναισθήματα και συναισθηματικές προσλήψεις που ταλαντεύονται μεταξύ φυσικού, ψηφιακού και εσωτερικού τοπίου. O τίτλος αποτελεί παράφραση μιας πρότασης από το μυθιστόρημα «Τα Κύματα» της Βιρτζίνια Γουλφ, την οποία και μεταφέρει στον πληθυντικό αριθμό («us», μτφρ.: «εμείς»). Η καλλιτέχνις στοχάζεται μέσω της πρακτικής της πάνω στις σημειωτικές συμπτώσεις, ενώ μελετά το πλέον πειραματικό έργο της Γουλφ για να κατασκευάσει μια ενότητα γεγονότων λέγοντας ιστορίες σκεπτόμενη την εμπειρία του χρόνου, την έννοια του υποκειμένου και τα μέσα με τα οποία συνδεόμαστε.
Ο εαυτός και το συλλογικό συνυπάρχουν σε μια παράδοξη εικονοποιία, ανοίγοντας νέα κατώφλια ύπαρξης. Το νερό, κύματα που σκάνε και κολλώδη ιντερλούδια αναδύονται ως μοτίβα που προκύπτουν ξανά και ξανά. Υγρά που τρέχουν, σώματα και στοιχεία που συνεχώς δημιουργούν και αποδομούν, εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται διαφορετικά, ασπάζονται και αμφισβητούν μαζί την άψυχη ιδιότητά τους και την διαφοροποίηση μεταξύ του φυσικού και του τεχνητού. Μέσα από μια διαρκή διαδικασία σβησίματος και επανεγγραφής, εξελίσσονται και μετατρέπονται σε ένα εύθραυστο περιβάλλον. Φωνές αντηχούν ενώ ο χρόνος ξετυλίγεται και ξανακουλουριάζεται πίσω στον εαυτό του.
Ο χρόνος στο έργο της Παπαμαργαρίτη είναι αποσπασματικός, τα παρελθόντα, τα παρόντα και τα μέλλοντα είναι επανακατασκευασμένα, ανώφελα και πληθυντικά. Πολλαπλές, διαπλεκόμενες προσωρινότητες αναζητούν τις φόρμες και τα σώματά τους, ενώ συγχρόνως ξεδιπλώνονται. Τρισδιάστατες οντότητες που προσομοιάζουν γλυπτά διασυνδέονται και συμπίπτουν. Ενσωματώνουν τους ζωντανούς ρυθμούς και τους ψιθύρους, μετρούν και χάνουν το μέτρημα. Είναι πορώδεις, πλέουν χωρίς προκαθορισμένα όρια, είναι διασυνδεδεμένες, και ως τέτοιες προσλαμβάνουν τον κόσμο. Στην αφήγηση, το ένα γίνεται πολλά και όπως στα «Κύματα», μέσα της περιλαμβάνονται περισσότερες από μια φωνές, το πολλαπλό μπορεί να συγχωνευτεί και να παγιωθεί. Στοιχεία από ένα προσωπικό ημερολόγιο, μικρά αποσπάσματα από τις καθημερινές συναντήσεις της καλλιτέχνιδας, ηχογραφήσεις βρίσκουν τη θέση τους σε νέες συνδέσεις. Η προέλευση, η επιρροή και το ύφος του κειμένου μεταγράφονται διαπερνώντας τα διαφορετικά μέσα.
Στο βίντεο, η εμπειρία αποζητά φυσικές ιδιότητες στις ωμές αισθήσεις της απόλαυσης και του πένθους, όπως γράφει η Γουλφ: “Οι ρίζες μου βαθαίνουν στα βάθη του κόσμου, μέσα από την ξηρή γη με τον τούβλο και την υγρή γη, μέσα από φλέβες μολύβδου και ασημιού. Είμαι όλο ίνες. Όλοι οι τρόμοι με κουνούν, και το βάρος της γης πιέζει τα πλευρά μου. Εδώ ψηλά, τα μάτια μου είναι πράσινα φύλλα, ανίκανα να δουν” . Οι αναφορές γίνονται -ή ακόμα και είναι- από την ίδια φόρμα: αυτό που προηγουμένως σχετιζόταν με το κείμενο, γίνεται υφή. Τα αφηγούμενα σώματα βρίσκονται σε διαρκή μεταμόρφωση, έχουν προσλαμβάνουσες που δεν τις επεξεργάζονται με γραμμικό τρόπο, αλλά με το να γίνονται κάτι εκ νέου και διαρκώς. Οι φόρμες προσομοιάζουν ενδοαναπτυσσόμενα έμβρυα ή λαστιχένια σκηνικά αντικείμενα που δεν στεριώνουν ποτέ, χορεύουν, περιστρέφονται γύρω από τους εαυτούς τους, χωρίς γωνίες, μαλακά και θολά, σαν προσόψεις συνειδητότητας που δημιουργούν την αίσθηση της συνέχειας.
Εύα Παπαμαργαρίτη – Βιογραφικό:
Η Εύα Παπαμαργαρίτη (γ. 1987) είναι καλλιτέχνις που ζει στην Αθήνα και στο Λονδίνο. Έχει σπουδάσει αρχιτεκτονική και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στo Royal College of Art (Visual communication design). Tο έργο της επικεντρώνεται στην κινούμενη εικόνα, τον ήχο, σε τυπώματα και γλυπτικές εγκαταστάσεις που διερευνούν τη σχέση και κατάρρευση των ορίων μεταξύ ψηφιακού χώρου και φυσικής πραγματικότητας, εστιάζοντας στη δυναμική διασύνδεση και αλληλεπίδραση των συμβάντων μεταξύ των δύο αυτών συστημάτων. Το έργο της αναπτύσσεται στη μετέωρη στιγμή και τον χώρο όπου το γκροτέσκο, η μυθοπλασία και ο ρεαλισμός συγκρούονται και αναδύεται ένα μείγμα από διαφορετικές πραγματικότητες. Η έρευνα και η πρακτική της Παπαμαργαρίτη ασχολείται με θέματα που σχετίζονται με τις έννοιες της ταυτοποίησης και της μεταμόρφωσης, την ιδέα της ταυτόχρονης ύπαρξης, τη συγχώνευση και διάλυση του περιβάλλοντός μας με το εικονικό, το καθημερινό, το απόκοσμο και το εξαιρετικό. Ενδιαφέρεται για τη συνεχή διάχυση των κατασκευασμένων συνθετικών εικόνων που καθορίζουν την καθημερινή μας εμπειρία, τις συμβιωτικές διαδικασίες και τη διαπλοκή που λαμβάνει χώρα μεταξύ ανθρώπων, φύσης και τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, μέσα από βίντεο, κείμενο, ήχο, καταγραφή κίνησης, επαυξημένη πραγματικότητα, κινούμενα σχέδια CG, 3D σαρώσεις, λογισμικά δημιουργίας χαρακτήρων, γλυπτά και υφάσματα, εξερευνά τις έννοιες της γένεσης, της οριακότητας, της διαλεκτικής της ρευστότητας, του τεχνο-ρομαντισμού, της μεταμόρφωσης και των χαρακτηριστικών της συμβίωσης μεταξύ ανθρώπινων και μη ανθρώπινων παραγόντων και των περίπλοκων ιχνών και συγγενειών που παράγει αυτή η διαπλοκή.
Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της μέσα από ατομικές εκθέσεις, ομαδικές εκθέσεις και προβολές σε ιδρύματα, μουσεία και φεστιβάλ όπως το New Museum (Νέα Υόρκη), Whitney Museum (Νέα Υόρκη), Tate Britain (Λονδίνο), MAAT Museum (Λισαβόνα), ΕΜΣΤ (Αθήνα), Museum of Moving Image (Νέα Υόρκη), MoMA PS1 (Νέα Υόρκη), GAMeC Museum (Μπέργκαμο), Pioneer Works (Νέα Υόρκη), Museum of Contemporary Art Montreal, The Bass (Μαϊάμι), Athens Biennale (Αθήνα), Mediterranean Biennale (Σαν Μαρίνο), Thessaloniki Biennale (Θεσσαλονίκη), MUTEK, Transmediale Festival (Βερολίνο), MIRA Festival (Μαδρίτη), New Now Festival (Ζόλβερειν), Ars Electronica (Λιντς), Liste Art Fair (Βασιλεία), Kunstraum Niederostereich (Βιέννη).
Έχει προσκληθεί ως artist-in-residence στο LUMA Foundation στο Arles, Γαλλία (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2023) και New Now στο Zollverein residency, Γερμανία (Φεβρουάριος-Μάιος 2023). Το έργο της περιλαμβάνεται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές όπως η Συλλογή Δάκη Ιωάννου (Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ), το Ίδρυμα Ωνάση, η Συλλογή PCAI, η Συλλογή MOMuS και άλλες.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Eva Papamargariti All that now flows through us, Video Still